Średniej wielkości. Kapelusz u większości gatunków silnie śluzowaty, w czasie suszy błyszczący; u części gatunków gładki lub aksamitny. Skórka zwykle łatwo oddziela się od miąższu kapelusza.
Trzon równogruby, u części gatunków z pierścieniem; pełny. U części gatunków z ziarenkami na powierzchni, u innych gładki.
Pory żółte, pomarańczowe lub oliwkowe.
Miąższ zwykle miękki; niezmienny lub jedynie słabo niebieszczejący lub różowiejący.
Zarodniki dość drobne; wysyp brązowo-oliwkowy lub ochrowy.
maślak dęty
Boletinus cavipes
Suillus asiaticus
|
trzon z ziarenkami *trzon bez ziarenek· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||
|
z pierścieniem lub resztkami osłony na kapeluszu *bez resztek osłony | ||||||||
|
pory drobne, okrągłe *pory duże, kanciaste
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kapelusz ciemnobrązowy. Pod sosnami dwuigielnymi, często w młodnikach i w miejscach prześwietlonych.
Jeden z najczęściej występujących gatunków maślaków. | ||||||||
|
pory duże, kanciaste *pory drobne, okrągłe | ||||||||
|
na bagnach pod sosnami dwuigielnymi *pod sosną limbą
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kapelusz żółtawy. ▶ Suillus flavidus (maślak błotny) maślak żółtawy Na kwaśnych torfowiskach, pod sosnami dwuigielnymi: pospolitą i kosówką (Pinus sylvestris i Pinus mugo). Rzadki. | ||||||||
|
pod sosną limbą *na bagnach pod sosnami dwuigielnymi· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pory duże, wydłużone; k. żółtawy z brązowymi, przylegającymi łuseczkami. ▶ Suillus americanus f. sibiricus (maślak amerykański forma syberyjska) maślak syberyjski ·
syn. Suillus sibiricus ssp. helveticus · Suillus americanus Pod sosną limbą (pięcioigielna); bardzo rzadki. | ||||||||
|
bez resztek osłony *z pierścieniem lub resztkami osłony na kapeluszu | ||||||||
|
| ||||||||
|
pospolity *rzadko, na wapieniach
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Pod sosami dwuigielnymi, często na obrzeżach lasów; bardzo pospolity. | ||||||||
|
rzadko, na wapieniach *pospolity
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Pod sosnami dwuigielnymi na wapiennych glebach; rzadki. | ||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Suillus placidus (maślak wejmutkowy) maślak łagodny | ||||||||
|
trzon bez ziarenek *trzon z ziarenkami | ||||||||
|
ze skórzastym lub śluzowatym pierścieniem; pod modrzewiami *bez pierścienia; pod sosnami | ||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Suillus grevillei (maślak żółty) (potocznie: "maślak modrzewiowy") Pospolicie pod modrzewiami. | ||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Suillus viscidus (maślak lepki) maślak szary ·
syn. Suillus aeruginascens · Suillus laricinus | ||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Powierzchnia kapelusza równomiernie pokryta przylegającymi włóknistymi łuseczkami, aż szorstka, z wiekiem łysieje, łuseczki pozostają w części obwodowej. Pod modrzewiami na glebach wapiennych. | ||||||||
|
bez pierścienia; pod sosnami *ze skórzastym lub śluzowatym pierścieniem; pod modrzewiami | ||||||||
|
kapelusz filcowato-kosmkowaty *kapelusz dość gładki
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pory drobne, okrągłe. ▶ Suillus variegatus (maślak pstry) (potocznie: "bagniak" · "hubanek" · "jakubek" · "miodówka" · "suchy wojtek") | ||||||||
|
kapelusz dość gładki *kapelusz filcowato-kosmkowaty | ||||||||
|
duże; miąższ łagodny *drobne; miąższ palący
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pory duże, nieregularne. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony ▶ Suillus bovinus (maślak sitarz) (potocznie: "sitak" · "sitarz") | ||||||||
|
drobne; miąższ palący *duże; miąższ łagodny
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kapelusz i rurki z rdzawomiedzianym odcieniem. Pod sosnami i świerkami, często na skrajach nasadzeń, w trawie; dość częsty. | ||||||||
dla grzybiarzy
Wyrastają na ziemi, w lasach lub na ich skraju. Wszystkie maślaki to grzyby mykoryzowe, każdy z gatunków jest związany ściśle z określonym, jednym, gatunkiem lub z kilkoma bardzo blisko spokrewnionymi gatunkami drzew iglastych. W Europie ok. 20 gatunków z czego większość do znalezienia w Polsce.
Większość gatunków maślaków ma lepką powierzchnię kapelusza, u części występuje też pierścień – cecha istotna przy określaniu gatunku.
jadalne czy trujące? 🟢
Wszystkie maślaki są jadalne i chętnie jedzone jako duszone lub (częściej) w marynacie. Ściąganie skórki z kapelusza ułatwia oczyszczenie owocników - choć nie jest konieczne o ile można je oczyścić w inny sposób a śluz nie budzi obrzydzenia i nie budzi obrzydzenia.
Jeden z bardziej pospolitych maślaków maślak sitarz (Suillus bovinus) wyrastający masowo zwłaszcza w młodnikach sosnowych, jest wart zbierania tylko, gdy bardzo młody, potem ma nieprzyjemny, skórzasty, elastyczny miąższ.