Galerina

Oznaczanie hełmówek opiera się w zasadniczej mierze na cechach mikroskopowych, są one w 90% przypadków niezbędne dla pewnego określenia gatunku. Oczywiście pomocne są też cechy makroskopowe a zwłaszcza informacje o podłożu. Dla umożliwienia pewnego oznaczenia gatunku hełmówki należy:

1. Zebrać kilka egzemplarzy w róznym wieku, od bardzo młodych, z niemal zamkniętym kapeluszem do w pełni dojrzałych. Owocniki należy wyciągać z podłoża delikatnie - podstawa trzonu jest bardzo krucha i "rozłazi się" już przy niewielkim nacisku. Po zapisaniu informacji o cechach makroskopowych muszą być one wysuszone i zachowane jako dokumentacja zielnikowa do późniejszej weryfikacji cech mikroskopowych. Oczywiście, o ile czas pozwala, obserwację mikroskopową można też wykonać na świeżych egzemplarzach, co jest nawet łatwiejsze.

2. Zanotować informację o siedlisku i o podłożu. Trzeba zachować z dokumentacją zielnikową fragment podłoża (drewno, torf, mech) - umożliwi to w razie potrzeby precyzyjne określenie rodzaju podłoża lub gatunku mchu.

3. W dokumentacji cech makroskopowyć trzeba zwrócić uwagę na:

- kształt kapelusza u młodych i starszych egzemplarzy,

- barwę kapelusza wilgotnego i wysychającego tj. gdy zanika prześwitujące prążkowanie (hełmówki są silnie higrofaniczne),

-obecność na trzonie resztek osłony, widocznej u młodych egzemplarzy jako pasma lub oprószenie powierzchni trzonu, obecność włosków u podstawy trzonu,

- sposób przyrastania blaszek do trzonu, gęstość blaszek,Oznaczanie hełmówek opiera się w zasadniczej mierze na cechach mikroskopowych, są one w 90% przypadków niezbędne dla pewnego określenia gatunku. Oczywiście pomocne są też cechy makroskopowe a zwłaszcza informacje o podłożu. Dla umożliwienia pewnego oznaczenia gatunku hełmówki należy:

2. Zanotować informację o siedlisku i o podłożu. Trzeba zachować z dokumentacją zielnikową fragment podłoża (drewno, torf, mech) - umożliwi to w razie potrzeby precyzyjne określenie rodzaju podłoża lub gatunku mchu.

- kształt kapelusza u młodych i starszych egzemplarzy,

-obecność na trzonie resztek osłony, widocznej u młodych egzemplarzy jako pasma lub oprószenie powierzchni trzonu, obecność włosków u podstawy trzonu,

- sposób przyrastania blaszek do trzonu, gęstość blaszek,

Małe, zwykle o kapeluszach do 10 mm średnicy, często bardzo kruche, zabarwione ochrowo, rdzawobrązowo, silnie higrofaniczne, suche stają się znacznie jaśniejsze. Kapelusz kloszowaty, stożkowaty, półkulisty; powierzchnia sucha lub śliska, brzeg kapelusza daleko prześwitujacy.

Trzon z osłoną (włókienkowatym lub błoniastym pierścieniem) lub bez, ta zwykle delikatna i widoczna tylko u młodych egzemplarzy.

Blaszki wykrojone, rzadziej przyrośnięte, rzadko zbiegające.

Barwa wysypu zarodników żółtobrązowa do rdzawobrązowej.

Zarodniki gładkie lub szorstkie (wtedy zwykle z łysinką), rzadko z porą rostkową, dekstrynoidalne, cjanofilne. Blaszki zawsze z wyraźnie wyróżniającymi się cystydami na ostrzu blaszki (cheilocystydami) u niektórych gatunków z cystydami na bocznej powierzchnia blaszki (pleurocystydami). U wielu gatunków występują też cystydy, podobnie wyglądające do tych z blaszek, w skórce kapelusza (dermatocystydy) i na powierzchni trzonu (kaulocystydy). Skórka kapelusza zbudowana z wydłużonych, promieniście ułożonych, strzępek.Małe, zwykle o kapeluszach do 10 mm średnicy, często bardzo kruche, zabarwione ochrowo, rdzawobrązowo, silnie higrofaniczne, suche stają się znacznie jaśniejsze. Kapelusz kloszowaty, stożkowaty, półkulisty; powierzchnia sucha lub śliska, brzeg kapelusza daleko prześwitujacy.

Blaszki wykrojone, rzadziej przyrośnięte, rzadko zbiegające.

Zarodniki gładkie lub szorstkie (wtedy zwykle z łysinką), rzadko z porą rostkową, dekstrynoidalne, cjanofilne. Blaszki zawsze z wyraźnie wyróżniającymi się cystydami na ostrzu blaszki (cheilocystydami) u niektórych gatunków z cystydami na bocznej powierzchnia blaszki (pleurocystydami). U wielu gatunków występują też cystydy, podobnie wyglądające do tych z blaszek, w skórce kapelusza (dermatocystydy) i na powierzchni trzonu (kaulocystydy). Skórka kapelusza zbudowana z wydłużonych, promieniście ułożonych, strzępek.

Saprotrofy (lub związane z mchami), zwykle na ubogich siedliskach. Często ściśle związane z określonymi siedliskami lub podłożem. Wiele gatunków jest związanych z mchami, liczne spotyka się na torfowiskach.Saprotrofy (lub związane z mchami), zwykle na ubogich siedliskach. Często ściśle związane z określonymi siedliskami lub podłożem. Wiele gatunków jest związanych z mchami, liczne spotyka się na torfowiskach.

Z uwagi na rozmiary bez znaczenia kulinarnego.

Uwaga! Gatunki z kręgu hełmówki jadowitej (Galerina marginata) zawierają śmiertelnie trujące substancje analogiczne do tych u muchomora zielonawego (Amanita phalloides).Z uwagi na rozmiary bez znaczenia kulinarnego.

Podobnie wyglądające stożkówki (Conocybe) różnią się mikroskopowo zupełnie odmiennym typem skórki kapelusza - zewnętrzna warstwa jest utworzona przez okrągławe komórki.

Podobni przedstawiciele rodzaju Phaeogalera mają ciemniejszą barwę wysypu zarodników - ciemnordzawą do tabaczkowobrązowej. Ich zarodniki są gładkie, z porą rostkową, boczna powierzchnia blaszki bez cystyd lub z nielicznymi. Występują przeważnie na torfowiskach lub są związane z mchami.Podobnie wyglądające stożkówki (Conocybe) różnią się mikroskopowo zupełnie odmiennym typem skórki kapelusza - zewnętrzna warstwa jest utworzona przez okrągławe komórki.