jadalny

Coprinus comatus (O.F. Müll.) Pers.

czernidłak kołpakowaty (potocznie: Shaggy Mane /en/)
na stronie — owocnik · zarodniki · występowanie · wartość · gatunki podobne · znaleziska
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
03.11.2004, dolina Odry-Oławy; copyright © by Marek Snowarski
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
duże owocniki w wilgotnym zagłębieniu w lesie łęgowym
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
w parku, w trawie
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
przejrzałe owocniki; w parku, w trawie
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
jeszcze bardziej przejrzałe owocniki; w parku, w trawie
Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)

owocnik

Kapelusz białawy, na szczycie ochrowobrązowy; początkowo jajowaty, szybko o charakterystycznym wydłużonym walcowatym kształcie, średnicy 30-60 mm i (50)60 - 130(150) mm wysokości, dojrzały z wywiniętym brzegiem, dzwonowaty; powierzchnia kapelusza, poza nagim szczytem, włóknista i pokryta białawymi, grubymi, odstającymi, dachówkowato ułożonymi łuskami; kapelusz poczynając od krawędzi wywija się, różowieje, potem czernieje i rozpływa się w czarną maź.

space

Trzon biały, potem żółtawy; 60- 120(200) x 8-15(30) mm, wysmukły, z pustym kanałem, ku podstawie rozszerzony; powierzchnia z drobnymi włókienkami, łuseczkami lub gładka; pierścień biały, delikatny, zanikający, ruchomy, często opuszczony leżący na podstawie trzonu.

space

Pileus whitish, with ocher-brown top; at first ovoid, soon long cylindric, 30-60 mm wide and (50)60 - 130(150) tall, mature with decurved margin, bell-shaped; surface (beside glabrous center) fibrillose with whitish, dense, coarse, recurved scales; at maturity cap margin become decurved, pinkish, then becoming black and deliquescing into black liquid.

space

Stipe white, yellowish in age; 60- 120(200) x 8-15(30) mm, slender, hollow, enlarged toward the base; surface fibrillose; taste mild; smell indistinct, pleasant; ring white, soft, movable, often seen at stipe base.

space

zarodniki

Wysyp zarodników czarny. Zarodniki jajowate, gładkie, (10)12 - 14(16) x (6)7 - 8 µm.

Spore print black. Spores ovoid, smooth, (10)12 - 14(16) x (6)7 - 8 µm.

występowanie

Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty)
Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają od maja do listopada, z gleby, pojedynczo lub częściej gromadnie. Często w ludzkim sąsiedztwie, w ogrodach, w parkach, na trawnikach, na nawożonych łąkach, obrzeżach lasu, na wysypiskach śmieci i stertach nawozu, przy drogach i ulicach. Niemal pewne jest wystąpienie w pierwszych latach po założeniu trawnika.

Very common. Spring-fall. Gregarious, more rarely solitary, from soil, often close to human habitats, in gardens and parks, on roadsides, lawns.

wartość

Jadalne są młode owocniki, jeszcze zamknięte i czysto białe, szybko zaczynają się rozpływać dlatego nie wolno zwlekać z przyrządzeniem. Smaczny. W ubiegłych wiekach czarna maź zarodnikowa bywała stosowana jako pigment przy produkcji niektórych rodzajów atramentu – stąd też i epitet gatunkowy czernidłaka pospolitego (Coprinopsis atramentaria).

Edible when young.

gatunki podobne

Grzyb bardzo charakterystyczny i trudno o pomyłkę. Walcowatym kształtem, białym kolorem i dość znacznym rozmiarem wyróżnia się spośród innych gatunków.

space

Stosunkowo podobny jest rzadki czernidłak wielkopierścieniowy (Coprinus sterquilinus) ale jest mniejszy, wyrastaj na nawozie i ma większe zarodniki.

This specie is easy to identify thank to its size, cap shape and coarse white scales.

space

Quite similar is rare czernidłak wielkopierścieniowy (Coprinus sterquilinus) which grows on dung, is smaller and has bigger spores.

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20041103.1.04 - Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty); dolina Odry-Oławy
20041103.1.04
/dolina Odry-Oławy/ #5
znalezisko 20040522.3.04 - Coprinus comatus (czernidłak kołpakowaty); Jurata
20040522.3.04
/Jurata/ #6