drewno i jego rozkład

Saprotrof jest to organizm czerpiący energię z rozkładu martwej materii organicznej, np. martwego drewna, liści. Wiele gatunków grzybów odżywia się w ten sposób, wchłaniając osmotycznie substancje odżywcze z roztworu; trawienie jest zewnętrzne. Saprotrofy należą do kategorii organizmów cudzożywnych. Niektóre gatunki grzybów o charakterze saprotrofów w pewnych warunkach lub na pewnym etapie mogą też być pasożytami (zwykle słabymi).

Pasożyt to organizm cudzożywny, czerpiący energię kosztem żywiciela, np. żywego drzewa (w przypadku grzyba rozwijającego się na martwym drewnie mamy do czynienie z saprotrofem).

Pstra zgnilizna drewna objawia się ciemnieniem drewna, z równomiernie rozmieszczonymi jamkami białej celulozy (w miarę rozkładu drewna jamek jest coraz więcej), drewno staje się jaśniejsze, stąd zwie się ją też białą jamkowatą (kieszonkową) zgnilizną drewna.

Z często występujących, łatwych do oznaczenia gatunków, ten typu zgnilizny drewna wywołują: czyrogmatwica sosnowa (Porodaedalea pini), powłocznica dębowa (Peniophora quercina), korzeniowiec wieloletni (Heterobasidion annosum), lakownica spłaszczona (Ganoderma applanatum).

Jednolita biała zgnilizna drewna objawia się w strefie rozkładu przybieraniem jednolicie jaśniejszej, białej lub żółtawej barwy (w opozycji do zgnilizny białej jamkowatej gdzie drewno jest pstre ciemno-białe).

Z częstych i względnie łatwych do oznaczenia gatunków, ten typu zgnilizny wywołują np. hubiak pospolity (Fomes fomentarius), czyreń ogniowy (Phellinus igniarius), wrośniak szorstki (Trametes hirsuta), korownica okazała (Phlebiopsis gigantea).

Brunatna zgnilizna drewna objawia się ciemnieniem (w stronę czerwono-brunatną) porażonego drewna, z czasem kurczy się ono, rozpada na nieregularne kostki lub płytki, silnie rozłożone dają się pokruszyć w palcach i rozetrzeć na proszek; w początkowej fazie porażone drewno drzew iglastych ma wyraźny zapach terpentyny.

Z często występujących i łatwych do oznaczenia gatunków ten typu zgnilizny wywołują np. żółciak siarkowy (Laetiporus sulphureus), pniarek obrzeżony (Fomitopsis pinicola), murszak rdzawy (Phaeolus schweinitzii), siedzuń sosnowy (Sparassis crispa), drewno konstrukcyjne niszczy m.in. niszczyca płotowa (Gloeophyllum sepiarium), stroczek domowy (Serpula lacrymans).

Zewnętrzna część drewna w pniu zawierająca żywe komórki zdolne do transportu wody i magazynowania substancji zapasowych. Wewnętrzną część pnia starszych drzew może tworzyć odmiennego charakteru drewno zwane twardzielą.

U niektórych z nich gatunków pod wpływem urazów lub infekcji, jako reakcja obronna, może przejściowo tworzyć się drewno o charakterze twardzieli, u: buka, grabu, klona jawora, brzozy i olszy.

Twardziel to drewno w środkowej części starszych drzew, nie pełniące funkcji życiowych a jedynie mechaniczne. Komórki są wysycone różnymi substancjami m.in. o charakterze żywicy lub gumy.

Drzewa z zewnętrzną twardzielą barwy bielu i wewnętrzną ciemniejszą: wiązy, jesion, iwa, kruszyna, trzmielina zwyczajna.