grzyby.pl

Sparassis crispa (Wulfen) Fr.

siedzuń sosnowy, szmaciak gałęzisty, "kozia broda", "szmaciak", Cauliflower mushroom /en/
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Sparassis crispa (siedzuń sosnowy)
pokrój; 28.09.2006, Puszcza Białowieska; copyright © by Marek Snowarski
Sparassis crispa (siedzuń sosnowy)
pokrój
Sparassis crispa (siedzuń sosnowy)
młody owocnik

owocnik

Sparassis crispa (siedzuń sosnowy)
Duży, nieregularnie kulisty, kalafiorowaty, 100-250 (400) mm szerokości, 100-150 mm wysokości; składa się z krótkiego trzonu wpuszczonego w korzenie porażonego drzewa, od niego odchodzą liczne gęsto ułożone odgałęzienia zakończone płaskimi, zaokrąglonymi, łopatkami czy też listkami o gładkiej powierzchni, na niej są tworzone zarodniki; barwa listków kremowa, z czasem ciemnieją do żółtawej, ochrowej a zakończenia brązowieją.

Miąższ białawy, woskowaty; zapach przyjemny, korzenny; smak łagodny (orzechowy).Duży, nieregularnie kulisty, kalafiorowaty, 100-250 (400) mm szerokości, 100-150 mm wysokości; składa się z krótkiego trzonu wpuszczonego w korzenie porażonego drzewa, od niego odchodzą liczne gęsto ułożone odgałęzienia zakończone płaskimi, zaokrąglonymi, łopatkami czy też listkami o gładkiej powierzchni, na niej są tworzone zarodniki; barwa listków kremowa, z czasem ciemnieją do żółtawej, ochrowej a zakończenia brązowieją.

space

Sporocarp large, in shape more or less globose, 100-250 (400) mm broad and 100-150 mm tall; consist of broad and short rooting base, connected with roots of parasited wood and dense flattened branches with rounded leaf-like endings, on their surface spores are produced; colour of branches cream, in age darkening to pale yellow or ocher, endings become brownish.

Flesh whitish, waxen; odour pleasant, spicy; taste mild.

Sporocarp large, in shape more or less globose, 100-250 (400) mm broad and 100-150 mm tall; consist of broad and short rooting base, connected with roots of parasited wood and dense flattened branches with rounded leaf-like endings, on their surface spores are produced; colour of branches cream, in age darkening to pale yellow or ocher, endings become brownish.

space

zarodniki

Wysyp biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, 4.5-6 x 3.5-4.5 µm.Wysyp biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, 4.5-6 x 3.5-4.5 µm.
Sporeprint white. Spores ellipsoid, smooth, 4.5-6 x 3.5-4.5 µm.
Sporeprint white. Spores ellipsoid, smooth, 4.5-6 x 3.5-4.5 µm.

występowanie

Jest w czekliście.[105]
Od 1983 do 2014r. znajdował się pod ochroną. Obecnie nie jest chroniony z racji pospolitości i braku zagrożenia. Pod ochroną częściową znajduje się tylko rzadki siedzuń dębowy (Sparassis brevipes).
Sparassis crispa (siedzuń sosnowy)
owocnik obok sosny
Nieczęsty. Owocniki wyrastają pojedynczo, od lipca do października, u podstawy porażonych przez niego sosen; także saprotroficznie na drewnie sosnowym; powoduje brunatną zgniliznę drewna.Nieczęsty. Owocniki wyrastają pojedynczo, od lipca do października, u podstawy porażonych przez niego sosen; także saprotroficznie na drewnie sosnowym; powoduje brunatną zgniliznę drewna.
Not common. Summer-fall around trunks of pine or spruce, sometimes on stumps of this trees.
Not common. Summer-fall around trunks of pine or spruce, sometimes on stumps of this trees.
Statusy czerwonej listy. [125]: R–rzadki - potencjalnie zagrożony wymarciem

jadalne czy trujące? 🟢!

Bardzo smaczny grzyb jadalny. Jedyną jego wadą jest silne zabrudzenie i zapiaszczenie ulokowane w trudno dostępnych zakamarkach wnętrza owocnika. Dobrą metodą czyszczenia jest dokładne płukanie pod bieżącą wodą grzyba pokrojonego na niezbyt grube plastry. A i mimo takich zabiegów należy, w trosce o zęby, ostrożnie jeść potrawę. Bardzo trudno jest pozbyć się całego piasku. Bardzo smaczny grzyb jadalny. Jedyną jego wadą jest silne zabrudzenie i zapiaszczenie ulokowane w trudno dostępnych zakamarkach wnętrza owocnika. Dobrą metodą czyszczenia jest dokładne płukanie pod bieżącą wodą grzyba pokrojonego na niezbyt grube plastry. A i mimo takich zabiegów należy, w trosce o zęby, ostrożnie jeść potrawę. Bardzo trudno jest pozbyć się całego piasku.
Edible and tasty.
Edible and tasty.
Kodyfikacja polskich nazw grzybów z 2003 roku[105], kierując się względami estetycznymi (nazwa kojarzyła się ze szmatą), za sprawą prof. Wojewody zmieniła wcześniej obowiązującą nazwę rodzajową szmaciak na siedzuń.

U podstawy drzew liściastych (dębu, buka), a także jodły i świerków, wyrasta siedzuń dębowy (Sparassis brevipes) — owocniki są jaśniejsze, białawe, słomiastożółte, owocnik jest mniej zwarty, zakończenia gałązek są szerzej rozpostarte, prawie płaskie bez pofalowanej kędzierzawości. Kodyfikacja polskich nazw grzybów z 2003 roku[105], kierując się względami estetycznymi (nazwa kojarzyła się ze szmatą), za sprawą prof. Wojewody zmieniła wcześniej obowiązującą nazwę rodzajową szmaciak na siedzuń.

space

Similar specie siedzuń dębowy (Sparassis brevipes) grown on roots of decidious trees, usually oaks, is paller, whitis, leaves are broader, not so dense; specimens groving on fir are by some treated as different taxon - siedzuń dębowy (Sparassis brevipes) - has broad, pale endings.
Similar specie siedzuń dębowy (Sparassis brevipes) grown on roots of decidious trees, usually oaks, is paller, whitis, leaves are broader, not so dense; specimens groving on fir are by some treated as different taxon - siedzuń dębowy (Sparassis brevipes) - has broad, pale endings.

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20060928.10.06 - Sparassis crispa (siedzuń sosnowy); Puszcza Białowieska
060928-10
/Puszcza Białowieska/ #8
znalezisko 20020817.3b.02 - Sparassis crispa (siedzuń sosnowy); Trutnov, Czechy
020817-3b
leg. Marek Snowarski
/Trutnov, Czechy/ #2
znalezisko 19990911.2.99 - Sparassis crispa (siedzuń sosnowy); Dolny Śląsk, lasy milickie
990911-2
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, lasy milickie/ #1