grzyby.pl

Butyriboletus appendiculatus (Schaeff.) D. Arora et J.L. Frank

masłoborowik żółtobrązowy, borowik przyczepkowy, borowik żółtobrązowy, Butter Bolete /en/
Boletus appendiculatus Schaeff. [główna w czekliście]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
10.06.2002, Czechy; copyright © by Mírek Junek
Cortinarius violaceus ssp. violaceus (zasłonak fioletowy typowy)
08.09.2001, Prodasice, Czechy; copyright © by Stanislav Jirásek
Cortinarius violaceus ssp. violaceus (zasłonak fioletowy typowy)
Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
cechy diagnostyczne w kluczu:Boletus (borowik)kl 58

owocnik

Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy)
Kapelusz żółtobrązowy, czerwonobrązowy do jasnobrązowego, z wiekiem także z rdzawymi lub czerwonymi plamami, uciśnięte miejsca ciemnieją; 70-150 (200) mm średnicy, półkulisty, z wiekiem poduszkowaty, może być także bardzo nierówny, z zagłębieniami; powierzchnia z wrośniętymi delikatnymi włókienkami, matowa, aksamitna lub naga, z wiekiem może być popękana, wilgotny nieco lepki; brzeg początkowo podwinięty, ostry i skórka nieco wystająca poza rurki. Skórka kapelusza pod wpływem KOH przebarwia się słabo czerwonawobrązowo, reakcja występuje nawet po wysuszeniu [26III].

Pory cytrynowożółte, z wiekiem intensywniej żółte, oliwkowożółte i brązowiejące; uciśnięte przebarwiają się zielonobłękitnie; drobne do 1 mm średnicy, kanciaste. Rurki tej samej barwy, długości 15-30 mm; przecięte natychmiast błękitnieją; przy trzonie wycięte.

Trzon złotożółty, często z rdzawymi lub czerwonawymi smugami, uciśnięte miejsca ciemnieją; z delikatną żółtą lub brązowawą siateczką widoczną zwłaszcza pod kapeluszem; 50-150 x 15-55 mm, pękaty, z wiekiem cylindryczny, korzeniasto zakończony.

Miąższ w kapeluszu i w trzonie żółty lub żółtawy, w podstawie trzonu brązowawy, różowobrązowawy, słabo błękitniejący, zwłaszcza ponad rurkami; zapach słaby, smak łagodny, przyjemny.Kapelusz żółtobrązowy, czerwonobrązowy do jasnobrązowego, z wiekiem także z rdzawymi lub czerwonymi plamami, uciśnięte miejsca ciemnieją; 70-150 (200) mm średnicy, półkulisty, z wiekiem poduszkowaty, może być także bardzo nierówny, z zagłębieniami; powierzchnia z wrośniętymi delikatnymi włókienkami, matowa, aksamitna lub naga, z wiekiem może być popękana, wilgotny nieco lepki; brzeg początkowo podwinięty, ostry i skórka nieco wystająca poza rurki. Skórka kapelusza pod wpływem KOH przebarwia się słabo czerwonawobrązowo, reakcja występuje nawet po wysuszeniu [26III].

space

Trzon złotożółty, często z rdzawymi lub czerwonawymi smugami, uciśnięte miejsca ciemnieją; z delikatną żółtą lub brązowawą siateczką widoczną zwłaszcza pod kapeluszem; 50-150 x 15-55 mm, pękaty, z wiekiem cylindryczny, korzeniasto zakończony.

space

Pileus yellow-brown, red-brown to pale brown, often with rusty or red stains, darkening when handled; 70-150 (200) mm broad, hemispheric, with age pulvinose, often uneven, irregular; surface finely tomentose or glabrous, dull, in age could be aerolate, subviscid when wet; margin at first incurved, acute, expanding beyond tubes. Pileal surface with KOH becoming slightly red-brow, even at exiccate [26III].
Pores lemon-yellow, in age yellow, olive-yellow; bruising greenish-blue; up to 1 mm broad, angular. Tubes concolorous with pores, 15-30 mm long; momentary bruising blue; depressed at stipe.
Stipe golden-yellow, often with rusty or red tints, darkening when handled; with delicate yellow to brownish reticulations, at least at upper part; 50-150 x 15-55 mm, ventricose, with age more or less equal, rotting at the base.
Flesh yellow at the stipe, at base brownish, rosa-brownish, in pileus whitish to pale yellow, weakly bluing, especially above tubes; odour weak, taste mild, pleasant.

space

zarodniki

Wysyp zarodników oliwkowobrązowy. Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, miodowożółte, cienkościenne, 11-15 x 4.5-5 µm.Wysyp zarodników oliwkowobrązowy. Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, miodowożółte, cienkościenne, 11-15 x 4.5-5 µm.
Spore print olive-brown. Spores ellipsoid-fusiform, smooths, thin-walled, 11-15 x 4.5-5 µm.
Spore print olive-brown. Spores ellipsoid-fusiform, smooths, thin-walled, 11-15 x 4.5-5 µm.

występowanie

Jest w czekliście.[105]
Rzadki. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach, w ciepłych okolicach, głównie w lasach liściastych pod bukami i dębami, rzadko w iglastych; preferuje gleby wapienne.Rzadki. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach, w ciepłych okolicach, głównie w lasach liściastych pod bukami i dębami, rzadko w iglastych; preferuje gleby wapienne.
Not common. Summer-fall, solitary to gregarious, in warm regions, in decidious forests, under beech or oak; prefer calcareous soils.
Not common. Summer-fall, solitary to gregarious, in warm regions, in decidious forests, under beech or oak; prefer calcareous soils.
Statusy czerwonej listy. [125]: V–narażony na wymarcie

jadalne czy trujące? 🟢

Jadalny i uważany za smaczny.Jadalny i uważany za smaczny.
Edible and considered choice.
Edible and considered choice.
Odmiana o czerwonawo zabarwionym kapeluszu jest uznawana za osobny gatunek masłoborowik królewski (Butyriboletus regius).Odmiana o czerwonawo zabarwionym kapeluszu jest uznawana za osobny gatunek masłoborowik królewski (Butyriboletus regius).
Formy rosnące w lasach iglastych, zwłaszcza pod jodłą, odróżniające się nie błękitniejącym miąższem są podawane jako masłoborowik górski (Butyriboletus subappendiculatus). Formy rosnące w lasach iglastych, zwłaszcza pod jodłą, odróżniające się nie błękitniejącym miąższem są podawane jako masłoborowik górski (Butyriboletus subappendiculatus).
Inna forma borowika przyczepkowego to masłoborowik blednący (Butyriboletus fechtneri) - młode owocniki mają różowo-karminowy nalot na generalnie żółtym trzonie i jasny srebrzysto-szary kapelusz.Inna forma borowika przyczepkowego to masłoborowik blednący (Butyriboletus fechtneri) - młode owocniki mają różowo-karminowy nalot na generalnie żółtym trzonie i jasny srebrzysto-szary kapelusz.

There are few species related to masłoborowik żółtobrązowy (Butyriboletus appendiculatus) (described also as its varietas). Those with red pileus are masłoborowik królewski (Butyriboletus regius). This ones which grows in mountain coniferous forest, with unchanging context are masłoborowik górski (Butyriboletus subappendiculatus). masłoborowik blednący (Butyriboletus fechtneri) - when young with red-carmin tint on lower part of stipe, and pale silver-grey pileus.

space

podobieństwo do prawdziwka (Boletus edulis)

Z racji żółtego zabarwienia porów i brązowego kapelusza gatunek ten na pierwszy rzut oka przypomina prawdziwka - borowika szlachetnego (Boletus edulis). Po bliższym przyjrzeniu się dostrzega się różnicę: żółtą barwę trzonu i żółtawy miąższ siniejący na przekroju, trzon jest pokryty delikatną żółtawą siateczką.Z racji żółtego zabarwienia porów i brązowego kapelusza gatunek ten na pierwszy rzut oka przypomina prawdziwka - borowika szlachetnego (Boletus edulis). Po bliższym przyjrzeniu się dostrzega się różnicę: żółtą barwę trzonu i żółtawy miąższ siniejący na przekroju, trzon jest pokryty delikatną żółtawą siateczką.
Podobny płowiec jodoformowy (Hemileccinum impolitum) występuje także w lasach bukowych i dębowych, nie ma siateczki na trzonie, miąższ nie błękitnieje i ma nieprzyjemny zapach fenolu.Podobny płowiec jodoformowy (Hemileccinum impolitum) występuje także w lasach bukowych i dębowych, nie ma siateczki na trzonie, miąższ nie błękitnieje i ma nieprzyjemny zapach fenolu.

Because of yellow pores and brown pileus this specie at a first looks like borowik szlachetny (Boletus edulis). It could be easily distinguished if one consider yellow stipe with concolorous delicate reticulation, golden-yellow pores and pale-yellow context.
płowiec jodoformowy (Hemileccinum impolitum) also grows under beech and oaks, it lack reticulation on stipe surface, got unchanging flesh and has unpleasant odour of phenol.

space

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20080827.121200.zo - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); okolice Buska-Zdrój
080827-121200
leg. Zbigniew Oziębło
/okolice Buska-Zdrój/ #13
znalezisko 20080830.1.zo - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); okolice Buska-Zdrój
080830-1
leg. Zbigniew Oziębło
/okolice Buska-Zdrój/ #5
znalezisko 20090813.1.zo - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); okolice Buska-Zdrój
090813-1
leg. Zbigniew Oziębło
/okolice Buska-Zdrój/ #2
znalezisko 20080821.121081.ws - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); Jastkowice
080821-121081
leg. Wiesław Smyrski
/Jastkowice/ #8
znalezisko 20060720.37088.ah - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); Olchowiec, pow. jasielski
060720-37088
leg. Anna Hreczka
/Olchowiec, pow. jasielski/ #4
znalezisko 20070607.68591.ah - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); Olchowiec, pow. jasielski
070607-68591
leg. Anna Hreczka
/Olchowiec, pow. jasielski/ #5
znalezisko 20070825.75138.ah - Butyriboletus appendiculatus (masłoborowik żółtobrązowy); Wola Jasienicka, pow. brzozowski
070825-75138
leg. Anna Hreczka
/Wola Jasienicka, pow. brzozowski/ #3