cechy makroskopowe
Kapelusz higrofaniczny, wilgotny ciemny, czerwonobrązowy bez żółych odcieni, ochrowy, brązowy, wysychając staje się jaśniejszy; powierzchnia z wyraźnymi, ciemniejszymi od kapelusza, ±odstającymi, łuseczkami barwy ciemnobrązowej, czarniawej, czerwonobrązowej, łuseczki mniej lub bardziej gęsto pokrywają kapelusz do jego brzegu; 35-75(100) mm średnicy, wypukły, z wiekiem płaski; brzeg początkowo podwinięty, wilgotny prześwitująco prążkowany.
Trzon w górze białawy, ku podstawie ciemniejszy, czerwonobrązowy do czarnobrązowego, podstawa żółtozielona; 60-150 × 5-25 mm, równogruby, podstawa ±rozszerzona; powierzchnia poniżej pierścienia z licznymi białawymi kłaczkami zakończonymi ciemnobrązowymi łuseczkami, większa ich liczba w górnej części trzonu, są raczej trwałe; powierzchnia powyżej pierścienia bruzdowana; z wiekiem trzon pusty.
Miąższ biały, z wiekiem z mięsnoróżowym odcieniem; zapach przyjemny, grzybowy, owocowy; smak początkowo łagodny, po dłuższej chwili nieprzyjemnie drażniący.
cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalne, gładkie, hialinowe z kroplami, 7.5-10 × 5-7 µm, Qav= 1.4-1.7. Podstawki ze sprzążkami.
jadalne czy trujące? 🟢 🛒
Jadalna podobnie jak i pozostałe opieńki. Zobacz uwagi na stronie rodzaju opieńka (Armillaria).
występowanie
Najczęstsza z naszych opieniek; pasożyt licznych gatunków drzew. Owocniki wyrastają od lata do późnej jesieni, zwykle w wiązkach, ale dość często też pojedynczo, na martwym i żywym drewnie drzew liściastych (brzoza brodawkowata, grab, buk, czereśnia ptasia, grusza, dęby) i iglastych (świerk, modrzew, sosna), zwłaszcza na świerkowym, rzadziej na innych iglastych, rzadko na liściastych. Zdecydowanie preferuje kwaśne gleby.
uwagi
Podobna opieńka żółtawa (Armillaria lutea) ma słabiej rozwinięty pierścień i żółte barwy na trzonie, także poza jego podstawą.
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 20.05.2025 09:34 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
AB54 352973 AB83 310374 AB93 308338 AB94 276243 319196 319579 374606 AC23 351449 AC37 363275 CB16 192724 CB48 196485 DA70 194469 DA80 364277 DA81 207110 DD95 305653 DE45 184094 DE47 194471 227362 DE54 211494 DE55 119715 181963 DE57 119714 DE64 350582 EC36 293812 307233
ID 119 714 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1,5 km SE,Ujazdówek,gm.Kobiele Wielke, DE57; data zbioru: 19 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, pozornie na ziemi, kilkadziesiąt owocników-gł.w wiązkach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/JN/13.12.08; uwagi: 51 2'17,15"N 19 40'2,12"E; fot.213436 fot.213437; więcej zdjęć w tym wątku [bf:211349] [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83; związane wątki bio-forum.pl: 211349 ;
ID 119 715 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1,2 SE,Brodowe,gm.Radomsko, DE55; data zbioru: 18 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: liściasta kępa w lesie sosnowym, , pojedynczo i wiązkami-kilkadziesiąt owocników; leg. Jacek Nowicki, det. Anna Kujawa; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 2/JN/13.12.08; uwagi: fot.213441 fot.213442; więcej zdjęć tutaj [bf:211379] [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83; związane wątki bio-forum.pl: 211379 ;
ID 181 963 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1,3 km SW,Bobry, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE55; data zbioru: 3 paź 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zadrzewienia nad strumieniem -brzozy,wierzby,olchy,czeremchy i inne, na żywej brzozie, w wiązkach, ok. 80 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 23/JN/10.02.11; uwagi: Zdjęcia w tym wątku [bf:392594] [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44; związane wątki bio-forum.pl: 392594 ;
ID 184 094 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1 km S, Borowa, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE45; data zbioru: 21 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany-dąb,wiąz,brzoza,sosna;podrost-dąb,świerk,leszczyna i in, pozornie na ziemi, pojedynczo i wiązkach -ponad 25 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/JN/26.05.11; uwagi: 51 10 52,5 N ; 19 22 57,9 E; fot.402468 fot.402469 fot.402470 fot.402471 fot.402472 fot.402473 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44;
ID 192 724 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Kościerzyna, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB16; data zbioru: 16 paź 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy z domieszką świerka (większość świerka wycięta), na pniach buka i świerka, kilkanaście pni po kilkadziesiąt owocników,także pojedyńcze na drewnie zagrzebanym w ziemi; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski, det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 10/MWR/24.11.11; uwagi: fot.450865 [notatka: [bf:450762]] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44; związane wątki bio-forum.pl: 450762 ;
ID 194 469 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Rezerwat Przyrody Zajęcze Wzgórze Sopot, pow. Sopot, woj. pomorskie, DA70; data zbioru: 30 lis 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany,buk,dąb,sosna, na drewnie, kilkaset owocników w rozproszeniu; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 6/MWR/21.03.12; uwagi: fot.459733 fot.459734; Forma ochrony -Rezerwat Przyrody [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 194 471 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1,5 km W od wsi Wola Kotkowska, gm.Gorzkowice, pow. piotrkowski, woj. łódzkie, DE47; data zbioru: 21 paź 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany z przewagą drzew liściastych (gł. dęby i graby) z gęstym podszytem i podrostem mieszanym (gł.jodły i graby), pozornie na ziemi pomiędzy drzewami i u ich podstaw, w wiązkach, dość licznie; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 5/JN/20.12.11; uwagi: 51st 9' 25,92" N ; 19st 35' 34,18" E; fot.459747 fot.459748 fot.459749 fot.459750 fot.459751 fot.459752 fot.459753 fot.459754 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44;
ID 196 485 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Ocypel Bory Tucholskie, pow. starogardzki, woj. pomorskie, CB48; data zbioru: 23 wrz 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany wokół jeziora Ocypel Mały olsza,brzoza, drzewo liściaste, kilkadziesiąt owocników w kępkach; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza bazy; uwagi: fot.469936; forma ochrony-Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 207 110 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Gdańsk Górki Zachodnie, pow. gdański, woj. pomorskie, DA81; data zbioru: 23 paź 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las sosnowy z domieszką brzozy, korzenie, kilka owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 8/MWR/6.12.12; uwagi: fot.526330 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 211 494 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1 km W od wsi Adamów, gm.Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE54; data zbioru: 20 paź 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany z przewaga dębów, na pniakach, prawdopodobnie dębowych, kilkadziesiąt owocników w wiązkach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: ZBŚRiL PAN, 16/JN/26.12.13; uwagi: 51st 6' 3" N i 19st 16' 33"; fot.548896 fot.548897 fot.548898 fot.548899 fot.548900 fot.548901 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 227 362 oznaczenie: Armillaria ostoyae; • potwierdzenie ID194 471; lokalizacja: 1,5 km W od wsi Wola Kotkowska, gm.Gorzkowice, pow. piotrkowski, woj. łódzkie, DE47; data zbioru: 11 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany z przewagą drzew liściastych (gł. dęby i graby) z gęstym podszytem i podrostem mieszanym (gł.jodły i graby), pozornie na ziemi pomiędzy drzewami i u ich podstaw, licznie; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu; uwagi: fot.618389 fot.618390 fot.618391 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 276 243 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 1,5 km na E od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 11 lis 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: kwaśna buczyna, na odziomku uschniętego, małego świerczka, w wiązce - 4 owocniki; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza; uwagi: Omówiona w wątku: [bf:818593]; fot.823309 fot.823310 fot.823311 [notatka: tak] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 818593 ;
ID 293 812 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: ok.1km na E od miejscowości Karwacz, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC36; data zbioru: 31 paź 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany sosna,dąb,modrzew,brzoza, na korzeniach pniaka sosnowego,pozornie na ziemi, dwie wiązki trzy i cztery owocniki; leg. Romuald Tomaszewski, det. R.Tomaszewski,potwierdziły na podstawie zdjęć A.Kujawa iB. Łyszkowska; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:886833] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 886833 ;
ID 305 653 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Pawlikowice, 2 km na północny zachód od wsi, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD95; data zbioru: 23 wrz 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, jodła, dąb, sosna., na pniach jodłowych, masowo; leg. det. Beata Łyszkowska; eksykat: tak, wyślę do Ani; uwagi: fot.948543 fot.948544; Grzyb bardzo pospolity w tym ATPOL [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 307 233 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Święte Miejsce,gmPrzasnysz, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC36; data zbioru: 18 paź 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: teren przykościelny, Na pniaku prawdopodobnie sosnowym, Wiązkami,kilkadziesiątowocników; leg. Romuald Tomaszewski, det. B.Łyszkowska,R.Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:955415] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 955415 ;
ID 308 338 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Puszcza Bukowa, 1,8 km na NW od Binowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB93; data zbioru: 11 paź 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna (młodnik ze starymi pniakami), na silnie zmurszałym odziomku po starym buku, w wiązkach - kilkadziesiąt owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza; uwagi: fot.959793 fot.959794 fot.959795 fot.959796 fot.959797 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 310 374 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Puszcza Bukowa, 0,3 km na SE od wiaduktu autostrady A6 nad Drogą Chojnowską, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB83; data zbioru: 13 paź 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: kwaśna buczyna przy łęgu olszowym, na ziemi, łanowo - kilkaset owocników; leg. Grazyna Domian, det. Beata Łyszkowska; eksykat: Tak, Stacja Badawcza ISRiL PAN 3/GD/05.05.2019; uwagi: gatunek omówiony w wątku [bf:968115] [notatka: tak] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 968115 ;
ID 319 196 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Puszcza Bukowa (rez. Osetno), 1,8 km na E od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 27 paź 2018; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na ziemi przy zmurszałym pniaku Bk, w wiązce; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza; uwagi: fot.1032331 fot.1032332 fot.1032333 fot.1032334 fot.1032335 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 319 579 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Puszcza Bukowa (rez. Osetno), 2 km na W od Kołbacza, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 27 paź 2018; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: drzewostan świerkowy, na ziemi pod świerkami, w wiązkach i pojedynczo; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza; uwagi: fot.1034287 fot.1034288 fot.1034289 fot.1034290 fot.1034291 fot.1034292 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 350 582 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: 2 km NW od wsi Kruszyna; gm. Kruszyna, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE64; data zbioru: 25 wrz 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany -dąb, brzoza, osika, świerk, na korzeniach martwego świerka, ponad 100 owocników w wiązkach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: GPS: 50st 58' 55" N 19st 15' 22,5" E; fot.1271336 fot.1271337 fot.1271338 fot.1271339 fot.1271340 fot.1271341 fot.1271342 fot.1271343 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 351 449 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Pojezierze Myśliborskie (prop. rez. Jezioro Górne), 1 km na SW od Górnowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AC23; data zbioru: 19 paź 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany (Bk, So, Db), na ziemi, w wiązce - kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1279809 fot.1279810 fot.1279811 fot.1279812 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 352 973 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Puszcza Goleniowska (prop. rez. Przełomowa Dolina Gowienicy), 2,6 km na NE od Krokorzyc, pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie, AB54; data zbioru: 14 lis 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór świerkowy, na ziemi, w wiązkach; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1295167 fot.1295168 fot.1295169 fot.1295170 fot.1295171 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 363 275 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Równina Pyrzycka (Barlinecki PK, prop. rez. Źródła Płoni) 1,2 km N od miejscowości Krzynka, pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie, AC37; data zbioru: 23 paź 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: kwaśna dąbrowa, na ziemi, kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1388444 fot.1388445 fot.1388446 fot.1388447 fot.1388448 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 364 277 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Gdańsk-Oliwa, Szpital Dziecięcy, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 14 paź 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: trawnik z grabami, ziemia wśród pawężnicy, w wiązkach i pojedynczo; leg. det. Marian Sęktas; eksykat: TAK zostanie wysłany do kustosza; uwagi: fot.1396760 fot.1396761 fot.1396762 fot.1396763 fot.1396764 [fotografie: tak];
ID 374 606 oznaczenie: Armillaria ostoyae; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Trawiasta Buczyna), 1,2 km na SE od Glinnej, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 12 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na odziomku Faguz sylvatica i wokół niego, kilkadziesiąt owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1503311 fot.1503312 fot.1503313 fot.1503314 [notatka: tak] [fotografie: tak];
