Lepista nuda (Bull.) Cooke

Kapelusz początkowo żywo fioletowy, liliow, w centrum ciemniejszy brązowoliliowy, z wiekiem blaknie w kierunku brązu i ochry, słabo higrofaniczny; 50-150 mm średnicy, z początku wypukły, potem rozpostarty, czasem nieco wgłębiony; brzeg długo podwinięty a z wiekiem wygięty do góry, pofalowany; powierzchnia gładka, matowa; miąższ w kapeluszu gruby.

Trzon fioletowy z wrośniętymi białymi włókienkami, z wiekiem blednie (lecz nie brązowieje jak kapelusz) do szaroniebieskiego i szarobiaławego; 50-120 x 10-25 mm, silny ale nie krępy, cylindryczny do maczugowatego, pełny; podstawa silnie przerośnięta z podłożem, pokryta fioletowawą lub brązowofioletową grzybnią; bez osłony.

Wysyp różowy (kremoworóżowy, różowocielisty, mięsnoróżowawy). Zarodniki elipsoidalne, bezbarwne, drobnobrodawkowane, 6-9 x 4-5.5 µm.

Pospolita. Owocniki wyrastają w grupach, szeregach lub w czarcich kręgach, rzadziej pojedynczo, w lasach liściastych i iglastych, w ściółce, ale też poza nimi, w ogrodach na resztkach roślinnych, w parkach, w żyznych siedliskach. Pierwsze owocniki czasem w maju, potem przerwa i główny wysyp od września do listopada - jest to jeden z nielicznych grzybów jadalnych spotykanych późną jesienią.

Smaczny grzyb jadalny.[105] Można m.in. mrozić.[134] Daje się łatwo uprawiać na kompoście do uprawy pieczarek

Można pomylić z fioletowymi zasłonakami (Cortinarius) np. z zasłonakiem wonnym (Cortinarius traganus) lub z zasłonakiem fioletowym typowym (Cortinarius violaceus ssp. violaceus).

Inne pospolite fioletowe grzyby są dość drobne: lakówka pospolita (Laccaria laccata), strzępiak ziemistoblaszkowy (Inocybe geophylla), grzybówka fioletowawa (Mycena pura).