grzyby.pl
jadalny

Flammulina velutipes (Curtis) Singer (1951)

płomiennica zimowa, zimówka aksamitnotrzonowa, (zimówka), Velvet foot, Enoki /en/
⇊⇑ Flammulina Flammulina Flammulina FlammulinaFlammulina⇒płomiennica letnia (Flammulina fennae)
☰
Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
na pniaku po klonie; 16.12.2000, okolice Obornik Śląskich; copyright © by Marek Snowarski
Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
na leżącej kłodzie klonu zwyczajnego (Acer platanoides) w łęgu jesionowo-olszynowym
Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
na pniaku po klonie
Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
kępa młodych owocników na leżącym na ziemi klocu bukowym
Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
duża kolonia owocników na drewnie bukowym

owocnik

Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
Kapelusz pomarańczowożółty, czerwonożółtawy do brązowawożółtego, barwy miodu, w centrum ciemniejszy; (10) 20 - 60 (120) mm, młody wypukły, potem spłaszczony, stary powyginany; powierzchnia gładka, naga, w czasie wilgotnej pogody silnie śluzowata i błyszcząca; brzeg jaśniejszy i gdy wilgotny to wyraźnie przeświecająco prążkowany.

space

Trzon brązowawy z żółtawym szczytem, ku podstawie nieco ciemniejszy do aksamitnoczarnego, może być cały tej barwy; 30 – 100 x (2) 3 – 12 (20) mm, dość smukły, równogruby z szerszym szczytem, rośnie w wiązkach, trzony poszczególnych owocników są zrośnięte podstawami i często tworzą korzeniaste zakończenie zagłębione w podłożu; bez pierścienia; pełny, z wiekiem pusty; powierzchnia delikatnie aksamitna, tylko w górze naga, lepka.

space

Barwa wysypu zarodników biała.

Pileus orange-yellow, red-yellow to brown-yellow, like honey, darker in the center; (10) 20 - 60 (120) mm, convex when young, then plane and undulating at age; surface smooth, glabrous, during wet weather slimy and shining; margin paler and when wet distinctly striate.

space

Stipe brown with paler top, toward base darker toward velvety-black, could be entirely dark brown or black at maturity; 30 – 100 x (2) 3 – 12 (20) mm, slender, equal, enlarged at apex; grows clustered so stipes are connected at the base and often form root-like structure which is hidden in substrate; veil absent; solid, hollow in age; surface finely pubescent, at apex glabrous and sticky.

space

występowanie

Flammulina velutipes (płomiennica zimowa)
duża kępa młodych owocników na pniu (bukowym?) porośniętym przez mech
Pospolity. Owocuje od września do kwietnia, szczególnie obficie w listopadzie, zimą w okresach bezmroźnych i wczesną wiosną, rzadko w innych porach roku. Owocniki znoszą mrozy i po ich ustąpieniu rozwijają się dalej. Owocniki wyrastają w większych grupach, po kilka do kilkunastu owocników w wiązce, na drewnie drzew liściastych, głównie wierzb, olsz, topoli, wiązów, rzadziej buka, bardzo rzadko świerku. Najczęściej można spotkać w zadrzewieniach wzdłuż rzek i strumieni. Daje się łatwo uprawiać lecz z uwagi na niewielki rozmiar owocników uprawiany jest jedynie amatorsko.

Common. Late fall, early spring and during warm periods of winter, rarely at other parts of the year. Could survive frost and grow again. Clustered on hardwoods wood, willow, alder, hornbeam, beech, rarely on spruce. Could be easily cultivated.

spożywanie

Jadalny. Do spożycia przeznacza się kapelusze, zwłaszcza na zupę, są one bardzo smaczne. Próbowałem kapelusze tradycyjnie duszone z olejem i cebulką, potem osolone i popieprzone. Istotnie są smaczne.

Edible and tasty.

gatunki podobne

Barwa owocnika jest mało istotna przy oznaczaniu, zmienna od jasnej, prawie ciepło białej, do ciemnej ciepłej brązowej, niemal czarnej. Mocną cechą diagnostyczną płomiennicy, obok zimowej pory występowania, jest aksamitna powierzchni trzonu, szczególnie dobrze widoczna w dolnej połowie trzonu. Nie bez powodu znajduje się ona w epitecie gatunku - "velutipes", czy dawnym polskim - "aksamitnotrzonowa". Widać ją, niezależnie od barwy trzonu, jako jasną strefę rozproszonego światła na krawędzi przy oglądaniu "pod światło". Aksamitność tworzą gęsto obok siebie ustawione króciutkie włoski, czy też brodaweczki, a w zasadzie tej formy strzępki na powierzchni trzonu.

space

W okresie letnim występuje forma aestivalis zimówki o ciemniejszym kapeluszu, trzonie jaśniejszym i słabiej owłosionym.

space

Wszystkie płomiennice (Flammulina) mają jasną, prawie białą barwę wysypu zarodników.

Jesienią i wiosną można natrafić na inne nadrzewne grzyby rosnące w wiązkach, np. maślanka (Hypholoma) lub na hełmówkę jadowitą (Galerina marginata). Obie mają ciemny, rdzawobrązowy wysyp zarodników.

space

uwagi

Cechy rodzaju Rodzaj liczy trzy gatunki, rosną na drewnie, zazwyczaj zimą lub wczesną wiosną. Podobne są do pieniążek (Collybia) od których różnią się palisadowo ułożonymi strzępkami w skórce kapelusza; u pieniążków te strzępki są leżące.