Boletus pinophilus (borowik sosnowy)

opis

cechy diagnostyczne w kluczu:

⇑ kl 25 "kapelusz ciemno czerwonobrązowy" w "Boletus (borowik)"

Owocnik masywny i zwarty. Kapelusz ciemnoczerwonobrązowy do ciemnokasztanowobrązowego; 50-300 mm średnicy, półkulisty, z wiekiem poduchowaty; powierzchnia matowa, pomarszczona, garbkowata; u młodych egzemplarzy z nalotem.

space

Trzon czerwonawy do jasnobrązowego, ze średnio wyraźną siateczką w górze białawą, zwykle sięgającą podstawy, gdzie jest bardziej brązowawa; krępy, 70-150 x 30-100 mm.

space

zarodniki

Wysyp zarodników ciemnooliwkowy. Zarodniki cylindryczno-elipsoidalne, gładkie, z kroplami; 15.5-20 x 4.5-5.5 µm.

Spore print dark olive. Spores cylindric-ellipsoid, smooth, with drops; 15.5-20 x 4.5-5.5 µm.

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Niezbyt częsty. Owocniki wyrastają od maja do jesieni, pojedynczo lub w grupach po kilka w lasach sosnowych, przeważnie na piaskach, z Deschampsia flexuosa i Cladonia, w lasach mieszanych , pod sosnami, rzadko ale znajdowane są też w liściastych.

Not common. Spring-fall, solitary or few together in coniferous forests on sandy soils, more rarely under hardwoods.

jadalne czy trujące? 🟢! 🛒

dopuszczony do obrotu 🛒

ważne! dla grzybiarzy

Jadalny. Ceniony tak samo jak borowik szlachetny (Boletus edulis).

Edible and choice.

uwagi

Gatunek ten należy do kręgu borowika szlachetnego (Boletus edulis) i trudno jest rozdzielić te gatunki, gdy mamy do czynienia z formami o przejściowym ubarwieniu lub wyrastającymi w nietypowym dla nich siedlisku. Podobny ciemno zabarwiony borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus) ma kapelusz ciemnobrązowy bez czerwonych odcieni i ciemniejszy, brązowo zabarwiony trzon.

Similar colour has borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus) but it has darker brown colour, without red tints and has darker brown stipe. This specie belong to borowik szlachetny (Boletus edulis) circle and it is often difficult to separate species in this group.

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie

Boletus pinophilus Pilat & Dermek [🔉 bō·lē·tus *] • Boletus edulis ssp. pinicola (Vitt.) Konr. & Moubl. [🔉 bō·lē·tus * sub·spe·ci·ēs *] · Boletus pinicola (Vitt.) Venturi [🔉 bō·lē·tus *] • (pl) borowik sosnowy

bōlētus, -i (lat., subst., m) — nazwa najsmaczniejszego grzyba u Rzymian; nie jest jasne o jaki gatunek chodziło, prawdopodobnie był to muchomor cesarski (Amanita caesarea)

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Adamczyk (2011)^[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.^[1272], Brzeg & Lisiewska (2020)^[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.^[1331], Bujakiewicz & Lisiewska (1983)^[2652]Bujakiewicz & Lisiewska (1983) Mikoflora zbiorowisk roślinnych Słowińskiego Parku Narodowego.^[2652], Domański Z. (1997)^[2719]Domański Z. (1997) Nowe stanowiska rzadkich i interesujących grzybów w Polsce.^[2719], Domański Z. (1999)^[2722]Domański Z. (1999) Przyczynek do znajomości flory mikologicznej Roztocza.^[2722], Fiedorowicz (2009)^[1441]Fiedorowicz (2009) The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland).^[1441], Flisińska (2004)^[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.^[1452] (as: Boletus pinicola), Friedrich (2006)^[1457]Friedrich (2006) Threatened and protected macromycetes in the Wkrzańska Forest.^[1457], Gierczyk et al. (2018)^[1503]Gierczyk et al. (2018) Grzyby projektowanego Turnickiego Parku Narodowego i jego otuliny – wstępne wyniki badań.^[1503], Grzesiak et al. (2017)^[1533]Grzesiak et al. (2017) Grzyby makroskopowe Parku Narodowego „Bory Tucholskie".^[1533], Grzesiak et al. (2017)^[1528]Grzesiak et al. (2017) Macromycetes of Central European lichen Scots pine forests of the Cladonio-Pinetum Juraszek 1927 type in the "Bory Tucholskie" National Park (NW Poland).^[1528], Halama & Romański (2010)^[1565]Halama & Romański (2010) Grzyby makroskopijne (macromycetes).^[1565], Hoffeins et al. (2017)^[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.^[1589], Kałucka (2009)^[1626]Kałucka (2009) Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Białowieża old-growth forest.^[1626], Karasiński et al. (2015)^[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.^[1643], Kozłowska et al. (2015)^[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.^[1704], Kozłowska et al. (2019)^[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.^[1706], Krupa & Krupa (2000)^[1724]Krupa & Krupa (2000) Rzadkie i zagrożone grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym.^[1724], Kujawa et al. (2023)^[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.^[3757], Ławrynowicz (1993)^[3798]Ławrynowicz (1993) Grzyby Borów Tucholskich - badania i wstępne wyniki.^[3798], Ławrynowicz (1998)^[2996]Ławrynowicz (1998) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.^[2996], Ławrynowicz (2000)^[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.^[1858] (as: B. pinicola), Ławrynowicz (2001)^[1859]Ławrynowicz (2001) Grzyby południowo-wschodniej części Borów Tucholskich.^[1859], Ławrynowicz & Szkodzik (1998)^[3000]Ławrynowicz & Szkodzik (1998) Macromycetes of the Kręgi Kamienne nature-archaeological reserve in the Bory Tucholskie (NW Poland).^[3000], Ławrynowicz & Szkodzik (2002)^[1872]Ławrynowicz & Szkodzik (2002) Różnorodność macromycetes Rezerwatu "Kręgi Kamienne" w Odrach w Borach Tucholskich.^[1872] (ass: B. pinicola), Ławrynowicz et al. (2009)^[1868]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby.^[1868], Ławrynowicz i in. (2004)^[1866]Ławrynowicz i in. (2004) Grzyby Borów Tucholskich. W: Krasicka-Korczyńska E., Korczyński M. (red.). Wycieczki geobotaniczne Region kujawsko-pomorski. Oddział PTB w Bydgoszczy, Oddział PTB w Toruniu: 23-32.^[1866] (as: B. pinicola), Łuszczyński (2000c)^[1885]Łuszczyński (2000c) Udział macromycetes w wybranych zbiorowiskach leśnych rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi w Górach Świętokrzyskich. W: W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 53-72^[1885], Łuszczyński (2001)^[1886]Łuszczyński (2001) Grzyby Macromycetes rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi.^[1886], Łuszczyński (2002)^[1888]Łuszczyński (2002) Preliminary red list of Basidiomycetes in the Góry Świętokrzyskie Mts (Poland).^[1888], Łuszczyński (2004)^[1890]Łuszczyński (2004) Basidiomycetes of coniferous forest communities in the Góry Świętokrzyskie Mts.^[1890], Łuszczyński (2007)^[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.^[1896], Łuszczyński (2008)^[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.^[1898], Narkiewicz (2011)^[1997]Narkiewicz (2011) Sprawozdanie z XXI wystawy świeżych grzybów w Jeleniej Górze.^[1997], Skirgiełło (1960)^[1052]Skirgiełło (1960) Grzyby (Fungi). 1. Podstawczaki (Basidiomycetes). Borowikowe (Boletales).^[1052], Szczepkowski et al. (2008)^[2347]Szczepkowski et al. (2008) Grzyby zgromadzone na XIV Wystawie Grzybów Puszczy Białowieskiej.^[2347], Wilga (1998)^[3344]Wilga (1998) Subfosylne stanowisko ślimaka ostrokrawędzistego Helicogloea lapicida w Zielonej Dolince (Lasy Oliwskie).^[3344], Wilga (2000)^[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).^[2432] (as: B. pinicola), Wilga (2002)^[2437]Wilga (2002) Ginące i zagrożone gatunki grzybów wielkoowocnikowych w Lasach Oliwskich.^[2437] (as: B. pinicola), Wilga (2004)^[2444]Wilga (2004) Gomphidius roseus (Fr.) Gill. (Basidiomycota) we Wdzydzkim Parku Krajobrazowym.^[2444] (as: B. pinicola), Wilga (2004)^[2440]Wilga (2004) Chronione i zagrożone grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes) Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (Pomorze Gdańskie).^[2440] (as: B. pinicola), Wilga (2004)^[2441]Wilga (2004) Grzyby wielkoowcnikowe (macromycetes) Doliny Zielonej (Lasy Oliwskie).^[2441] (as: B. pinicola), Wilga (2008)^[2456]Wilga (2008) Nowe stanowiska naziemków białawego Albatrellus ovinus, zielonawego A. cristatus i ceglastego A. confluens (macromycetes) w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).^[2456], Wilga (2016)^[3812]Wilga (2016) Cuda oliwskiej przyrody. Grzyby.^[3812], Wilga & Ciechanowski (2007)^[2470]Wilga & Ciechanowski (2007) Ostoja grzybów wielkoowocnikowych i śluzowców w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).^[2470], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)^[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.^[2488], Wilga et al. (1998)^[3346]Wilga et al. (1998) Ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym. Część 1. Ścieżka w Dolinie Samborowo (Lasy Oliwskie).^[3346], Wojewoda (2003)^[1146]Wojewoda (2003) Checklist of Polish larger Basidiomycetes.^[1146], Woźniak (2007)^[2546]Woźniak (2007) A characteristic of mycelium biomass of edible boletus.^[2546] (as: Boletus edulis var. pinicola)

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 20:54 1 znaleziska Boletus pinophilus (borowik sosnowy) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

DD95 307426 320351 EC25 335617

ID 307 426 oznaczenie: Boletus pinophilus; lokalizacja: Pawlikowice, 2 km na północny zachód od wsi, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD95; data zbioru: 14 paź 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, jodła, dąb, sosna., z ziemi, 1 owocnik; leg. det. Beata Łyszkowska; eksykat: tak, wyślę do BG; uwagi: fot.956116 [notatka: [bf:955200]] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 955200 ;

ID 320 351 oznaczenie: Boletus pinophilus; lokalizacja: Pawlikowice, 2 km na północny zachód od wsi, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD95; data zbioru: 14 paź 2018; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, jodła, dąb, sosna., z ziemi, 2 owocniki obok siebie; leg. det. Beata Łyszkowska; eksykat: tak, wyślę do BG; uwagi: fot.1039567 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 335 617 oznaczenie: Boletus pinophilus; lokalizacja: ok.1km na N od Osówca Szlacheckiego,gm.Przasnysz, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC25; data zbioru: 13 wrz 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: monokultura sosnowa, ziemia, dwa owocniki; leg. det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: fot.1169019 fot.1169020 fot.1169021 [notatka: nie] [fotografie: tak];