Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)

opis

Kapelusz jaskrawo ochrowobrązowy do czerwonobrązowego; 45-110 mm, półkulisty, z wiekiem wypukły do rozpostartego; powierzchnia wilgotna silnie i grubo śluzowata; brzeg równy, ostry.

space

Trzon jasno lub ciemnofioletowy z białymi włokienkami; 40-80 x 10-15, równogruby, z obrzeżoną bulwką, pełny; powierzchnia przy otarciu przebarwia się winnoczerwono.

space

Pileus bright ochraceous-brown to red-brown; 45-110 mm, hemispherical, with age convex to plane; surface strongly and thickly mucous when moist; margin entire, acute.

space

Stipe pale or dark violet with white fibrils; 40-80 x 10-15, equal, with marginate bulb, solid; surface on injury discolours vinaceous.

space

występowanie

Jest w czekliście.^[105]

W grupach, nieraz pozrastane po kilka, w lasach różnego typu, zwłaszcza w buczynach, na glebach wapiennych; sierpień-listopad.

Gregarious to almost clustered in beech forests.

uwagi

Gatunek ten w typowej formie występuje głównie w kwaśnych świerczynach. Z uwagi na zmienność w barwie i inne siedliska, wyróżnia się szereg odmian (często traktowanych tylko jako synonim typu). Jedna z odmian var. largusoides występuje pod bukami co jest jej wyróżnikiem. Gatunek zmienny w wyglądzie, wspólną cechą jest winno-czerwone przebarwianie się miąższu pod wpływem odczynnika Lugola, przebarwienia są także widoczne w miejscach otarcia trzonu i blaszek.

Variety largusoides grows under beech, type zasłonak purpurowiejący (Thaxterogaster purpurascens) grows in acidic coniferous forests near spruce. Variable species, common feature is vinaceous reaction with Lugol, stains could be also seen when bruising stipe surface or lamellae.

wybrane okazy · selected collections ⇈

00 07 30 - 7
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, lasy milickie/
/var. largusoides/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Breitenbach J., Kraenzlin F., 2000 — Fungi of Switzerland 5 - Cortinariaceae p.233 [26V]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]

dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[2035]
Cortinarius purpurascens (Fr.) Fr. (1838), · publikacje: Gierczyk i in. 2009, Kałucka 2009a, Karasiński i in. 2015, Kozłowska i in. 2015, Wojewoda i in. 2016, Gierczyk i in. 2019a, Kozłowska i in. 2019
dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[2036]
Cortinarius purpurascens Fr. var. largusoides Rob. Henry · synonimy: Cortinarius subpurpurascens (Batsch.) Fr. s. auct.
publikacje: Gierczyk i in. 2018b (as C subpurpurascens), Gierczyk i in. 2019b (as: C. subpurpurascens), Ślusarczyk 2021 (as: C. subpurpurascens), Wilga i Wantoch-Rekowski 2019 (as: C. subpurpurascens)

znaleziska Thaxterogaster purpurascens na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.04.11

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

CA-57 308952 CA-58 310100 CA-79 308951 DC-18 338832 DE-45 321695 340247 327770 FG-23 255752

ID255752 Cortinarius purpurascens; las w okolicy Głębokiego, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG-23; 2014.09.06; Las jodłowo bukowy; na ziemi pod jodłami masowo w kępkach; leg. Anna Hreczka; det. Tomasz Ślusarczyk; eksykat: Tak, TŚH 119/2014, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 739805 fot. 739806
wątek Cortinarius purpurascens
kilka metrów dalej ten sam gatunek, ale w nieco innym kolorze
fot. 739807 fot. 739808
w±tek Cortinarius purpurascens

ID308951 Cortinarius subpurpurascens; TPK Gdańsk Droga Nadleśniczych, pow. sopocki, woj. pomorskie, CA-79; 2016.08.25; buk, sosna, świerk; ziemia kilka; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. T. Ślusarczyk; eksykat: tak, TSH 195/2017, tak, notatka: https://www.bio-forum.pl/messages/33/872040.html
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/872041.jpg

ID308952 Cortinarius subpurpurascens; puszcza Darżlubska Wejherowo, pow. wejherowski, woj. pomorskie, CA-57; 2016.09.03; buczyna; ziemia kilka; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. T. Ślusarczyk; eksykat: tak, TSH 194/2017, tak, notatka: https://www.bio-forum.pl/messages/33/873480.html
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/873481.jpg

ID310100 Cortinarius subpurpurascens; Puszcza Darżlubska Rekowo, pow. pucki, woj. pomorskie, CA-58; 2016.09.03; buk; ziemia kilka; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. T. Ślusarczyk; eksykat: tak, TSH 3/2018, tak, notatka: https://www.bio-forum.pl/messages/33/873462.html
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/873463.jpg

ID321695 Cortinarius purpurascens; 1 km SE od wsi Galonki, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-45; 2016.10.09; śródpolny lasek świerkowy; na ziemi ponad 100 owocników w kilku skupiskach; leg. Jacek Nowicki; det. Tomasz Ślusarczyk; eksykat: tak, TSH 128/2019, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 7' 32,5" N i 19st 24' 33,2" E

https://www.bio-forum.pl/messages/33/882672.html

ID327770 (potwierdzenie 321695) Cortinarius purpurascens; 1 km SE od wsi Galonki, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-45; 2019.10.15; śródpolny lasek świerkowy; na ziemi ponad 100 owocników w dwóch skupiskach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1112945 fot. 1112946 fot. 1112947
gr.2 -rosnąca pod osobnym szpalerem świerków
fot. 1112948 fot. 1112949 fot. 1112950 fot. 1112951 fot. 1112952

ID338832 Cortinarius purpurascens; las ok 0,5 km na pd od miejscowości Bryńsk Szlachecki; gm. Lidzbark/Górzno, pow. Działdowo/Brodnica, woj. warmińsko-mazurskie/kujawsko-pomorskie, DC-18; 2020.10.24; pas dębów i świerków w lesie przeważnie sosnowym; pod dębem, nieco dalej świerki, brzozy i sosny 3 owocniki; leg. Michał Plakwicz; det. Michał Plakwicz; eksykat: TAK, prześlę do Pani A. Kujawy, tak, notatka: nie
uwagi: świeże kapelusze bardzo lepkie, trzony całkowicie suche; fioletowawy miąższ po pewnym czasie czerwienieje, z 30% KOH szary; stanowisko jest położone niemal na granicy województw (z dokładnością do paru metrów), bez dokładniejszych pomiarów nie ustalę, po której stronie granicy rosły te grzyby; gatunek jest na liście grzybów nieczęstych, choć nie ma ikonki GREJfot. 1187566 fot. 1187567 fot. 1187568 fot. 1187569 fot. 1187570

ID340247 (potwierdzenie 321695) Cortinarius purpurascens; 1 km SE od wsi Galonki, gm. Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-45; 2020.10.14; śródpolny lasek świerkowy; na ziemi kilkadziesiąt owocników w 2 grupach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1194196 fot. 1194197 fot. 1194198 fot. 1194199

1.11.2020
fot. 1194200 fot. 1194201 fot. 1194202