Sarcodon imbricatus (sarniak świerkowy)

Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący) — GREJ: ID111702 (© autora fot.)

opis

Owocniki duże, 60-200(300) mm średnicy. Kapelusz brązowy, z czerwonym odcieniem, brzeg jaśniejszy, do białawego; powierzchnia z ciemniejszymi łuskami, ciemnobrązowymi do czarnobrązowych, grubymi, trójkątnymi, odstającymi łuskami; łuski ułożone zwykle koncentrycznie; nieregularnie okrągły, początkowo wypukły, z wiekiem rozpostarty, z zagłębionym centrum i pofałdowany.

space

Trzon młody białawy, z wiekiem szarawy, brązowawy, podstawa jaśniejsza; 30-80 x 10-30; powierzchnia aksamitna, gładka; cylindryczny do maczugowatego; pełny.

space

Sporocarps large, 60-200(300) mm in diameter. Pileus brown, with reddish tint, margin lighter coloured, to whitish; surface with darker scales, dark brown to black-brown, thick, triangular, erect scales; the scales usually concentric; irregularly spherical, initially convex, with age plane, centrally depressed, and undulating.

space

Stipe young whitish, with age greyish, brownish, the base lighter-coloured; 30-80 x 10-30; surface velutinous, smooth; cylindrical to clavate; solid.

space

zarodniki

Wysyp zarodników szarobrązowy. Zarodniki okrągławe, z kanciastymi wyrostkami, brązowawe, 6-8 x 5-5.5 µm.

Spore print grey-brown. Spores subglobose, with angular tubercles, brownish, 6-8 x 5-5.5 µm.

występowanie

Jest w czekliście.^[105]

Do 2014r. cały rodzaj sarniak (Sarcodon) podlegał ochronie gatunkowej. W tym roku lista gatunków chronionych została zmieniona w ten sposób że ochronie podlegają jedynie rzadkie gatunki z tego rodzaju a sarniak świerkowy (Sarcodon imbricatus) nie podlega ochronie gatunkowej.

Miejscami częsty, zwłaszcza w górach. Owocniki wyrastają w pojedynczo, w grupach lub zrośnięte po kilka, czasem masowo, pod świerkami; preferuje gleby kwaśne, piaszczyste.

Common in mountains. Summer-fall, solitary, gregarious, clustered in spruce and pine forests; prefer acidic, sandy soils.

Czerwona Lista^[125] — V–narażony na wymarcie

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Jadalny gdy młody ale bez większej wartości bo są łykowate, a starsze mogą być gorzkawe.

space

Sarcodon squamosus (Schaeff.) P. Karst.
sarniak sosnowy

Sarcodon squamosus (sarniak sosnowy) — Sarcodon squamosus

Sarniak sosnowy (Sarcodon squamosus) jest niemal identyczny. Odróżnia się głównie partnerem mikoryzowym, którym jest sosna.

uwagi

Hydnellum scabrosum (kolczakówka szorstka) — kolczakówka szorstka (Hydnellum scabrosum)

Podobnej barwy ale drobniej łuseczkowaty jest kolczakówka szorstka (Hydnellum scabrosum). Rośnie on w lasach liściastych, ma drobniejsze łuseczki. Jego miąższ jest przebarwiony sino w podstawie trzonu i jest bardzo gorzki.

space

Najczęściej spotykanym gatunkiem o kolczastym hymenoforze jest kolczak obłączasty (Hydnum repandum) ma on barwę żółtą do pomarańczowordzawej i z wierzchu jest bardzo podobny do kurki (Cantharellus cibarius).

space

wybrane okazy · selected collections ⇈

05 10 08 - 5
/Slovakia, Strazovske vrchy Mts., Pruzina-Briestenne, Preserve Briestenske skaly (BRI1, Q6977c)/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Gumińska B., Wojewoda W., 1983 — Grzyby i ich oznaczanie. p.214 [5]
Breitenbach J., Kraenzlin F., 1986 — Fungi of Switzerland 2 - Non gilled fungi p.275 [26II]
Hagara, L., Antonin, V., Baier, J., 1999 — Houby. p.72 [49]
Dermek A., 1988 — Grzyby znane i mniej znane. p.49 [9]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]
Wojewoda, W., Ławrynowicz, M., 2006 — Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. [125]
Nie znaleziona literatura id:

dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[4367]
Sarcodon imbricatus (L.) P. Karst. · uwagi: najprawdopodobniej część należy do gatunku Sarcodon squamosus
publikacje: Flisińska 2004, Friedrich 2006, Flisińska 2000, Bujakiewicz 2004, Kujawa 2005, Fiedorowicz i in. 2000, Friedrich 2002, Łuszczyński 2002, Łuszczyński 2007, Kujawa i Gierczyk 2007, Narkiewicz 2005, Flisińska 2002, Krupa i Krupa 2000, Flisińska 2000b, Łuszczyński 2008, Ławrynowicz 2000, Gumińska 2006, Wojewoda 2008, Friedrich 2006a, Kujawa i Gierczyk 2010, Krzysztofiak i in. 2010, Halama i Romański 2010, Krotoski 2009, Szczepkowski i Sierota 2010, Kujawa i Gierczyk 2011, Ławrynowicz i Szkodzik 2002, Borzyszkowska 2011, Kujawa i Gierczyk 2011a, Chachuła 2012, Kujawa i Gierczyk 2012, Kujawa i Gierczyk 2013a, Ślusarczyk 2005, Grzesiak i Wolski 2014, Karasiński i in. 2015 , Kujawa i in. 2015 , Kozłowska i in. 2015, Świerkosz i in. 2017, Bena 2006, Wojewoda i in. 2016, Kujawa i Gierczyk 2016, Gierczyk i in. 2018, Hoffeins i in. 2017, Bujakiewicz 2018, Kozłowska i in. 2019, Chachuła i in. 2019a, Halama i in. 2015a, Ławrynowicz i in. 2004, Ławrynowicz i in. 2009a

znaleziska Sarcodon imbricatus na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.04.11

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

48574 BF-24 39646 BF-25 39656 CB-14 22220 78593 25091 CB-24 78597 25092 78598 CB-25 207538 CB-53 23036 CB-67 44655 CE-37 229871 DF-98 155290 DG-04 138927 DG-23 146890 DG-26 170381 DG-27 72825 155295 111702 EG-28 76044 44014 EG-29 45168 EG-32 74386 EG-35 123350 GD-93 44130

ID22220 Sarcodon imbricatus; 1 km za m. Śluza w stronę Tuszkowy, CB-14; 2005.10.06; Las iglasty, sosna.; Piaszczyste, igliwie, mech. 1 owocnik; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: u mnie, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52
uwagi: Bardzo póżno w tym roku pojawiły się te grzyby.
fot. 20967 fot. 20968

ID23036 Sarcodon imbricatus; Bory Tucholskie, 500 m na wschód do leśniczówki Bachorze, przy zielonym szlaku, CB-53; 2005.10.08; skraj boru chrobotkowego; posród mchów i porostów z rodzaju Cladonia pojedynczo; leg. Błażej Gierczyk; det. Błażej Gierczyk; eksykat: tak, herbarium autora, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52
uwagi:
fot. 22411 fot. 22412

ID25091 Sarcodon imbricatus; Tuszkowy, CB-14; 2005.11.11; Młodnik sosnowy.; Piaszczyste,mech. Jeden owocnik.; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52
uwagi: fot. 25455

ID25092 Sarcodon imbricatus; Kalisz Kaszub.okolice PKP, CB-24; 2005.11.11; Las sosnowo-brzozowy.; Na poboczu drogi leśnej. jeden owocnik.; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52
uwagi: fot. 25458

ID39646 Sarcodon imbricatus; 4 km od Pokrzywna - dolnośląskie, BF-24; 23.08.2006; las świerkowy, na skarpie drogi; piaszczyste- gliniane 3 sztuki owocnikow; leg. Jarosław Szlegier; det. Jarosław Szlegier; , tak; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70
uwagi: fot. 49865

ID39656 Sarcodon imbricatus; Polanica Zdrój w kierunku Nw. Łomnicy, BF-25; 2006.08.27; Las świerkowy z domieszką buka, ok. 400 m. n.p.m., skarpa; piaszczysta skarpa Ok. 20 owocników, przeważnie młodych; leg. Piotr Perz; det. Piotr Perz; eksykat: Będzie u kustosza bazy, nie, notatka: tak, w postaci tego zgłoszenia; publikacja: nie
uwagi: bez uwag

ID44014 Sarcodon imbricatus; Kwiatoń k/Uścia Gorlickiego, woj. małopolskie, EG-28; 2006.09.05; las jodłowo - świerkowy z pojedynczymi drzewami liściastymi; pod świerkami, na ziemi wśród ściółki grupkami po kilka owocników, razem ponad 25 szt.; leg. Zygmunt Augustowski; det. Zygmunt Augustowski; eksykat: nie, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70
uwagi: Sarniak dachówkowaty
fot. 56350 fot. 56351

ID44130 Sarcodon imbricatus; 13 km przed Włodawą od strony Lublina ok 200 m od szosy w głąb lasu, GD-93; 2006.09.23; świerk, dąb, sosna, brzoza; na ziemi 2 owocniki zrośniete ze sobą trzonami, trzeci w odległości ok 30 cm, dosyć; leg. Robert Kozak; det. Marek Kruskal; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70
uwagi: fot. 56524

ID44655 Sarcodon imbricatus; za torami m. Łążek pow. świecki gm. Osie woj. kuj-pom. Bory Tucholskie, CB-67; 2006.09.24; sosnowo-świerkowy; na ziemi,wokół dużo gałązek ok. 10 szt. co kilka metrów; leg. Janusz Kwiecinski; det. Janusz Kwiecinski; eksykat: nie, tak, notatka: spotkałem też pojedyńcze sztuki ok.4 km od wysypu w Łążku; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70
uwagi: fot. 57342

ID45168 Sarcodon imbricatus; Krzywa k/Gładyszowa, pow. Gorlice, Beskid Niski, EG-29; 2006.09.22; cieniste stanowisko w lesie jodłowo - świerkowym, nad potokiem; na ziemi wśród ściółki i roślinności zielnej ponad 30 owocników w zwartych grupkach po kilka, niektóre bezmyślnie zniszczone przez pozyskiwaczy runa; leg. Zygmunt Augustowski; det. Zygmunt Augustowski; eksykat: nie, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70
uwagi: Sarniak dachówkowaty
fot. 58126 fot. 58127

ID48574 Sarcodon imbricatus; PN Bory Tucholskie w pobliżu miejsc. Czernica; 2006.10.06; bór; na ziemi w grupie, 2 owocniki; leg. Łukasz Lamentowicz, Michał Słowiński ; det. Marek Zychla; eksykat: nie, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 63797 fot. 63798
Zdjęcia wykonał Michał Słowiński.

ID72825 Sarcodon imbricatus; 3 km W, Zubrzyca Górna, woj. małopolskie, pow. nowotarski, gmina Jabłonka, na wysokości 829m npm, DG-27; 2007.07.20; las iglasty jodłowo - świerkowy; na ziemi w mchu, wśród krzewinek borówki czarnej jagody, między lepiężnikami i skrzypami trzy owocniki pojedynczo i dwie grupki po kilka sztuk na powierzchni jednego metra kwadratowego, w pobliżu teren podmokły; leg. Joanna Gądek; det. Joanna Gądek; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53
uwagi:
fot. 110458 fot. 110459 fot. 110460

ID74386 Sarcodon imbricatus; Podłaźce, Pieniński Park Narodowy, EG-32; 2007.08.18; Mała grupa świerków na polanie; na ziemi trzy grupy po dwa owocniki; leg. Piotr Chachuła; det. Piotr Chachuła; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 10/PC/6.02.12, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41
uwagi: N 49st24'56,5"; E 20st22'22,5"; H - 650 m n.p.m.

fot. 114323 fot. 114324 fot. 114325

ID76044 Sarcodon imbricatus; Smerekowiec, gorlicki Beskid Niski, EG-28; 2007.09.01; Las jodłowy ze świerkiem i bukiem, pod świerkami; na ziemi wśród ściółki i krzewinek borówki czarnej grupkami po kilka sztuk; leg. Zygmunt Augustowski; det. Zygmunt Augustowski; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53
uwagi: Sarniak dachówkowaty
fot. 118384 fot. 118385

ID78593 Sarcodon imbricatus; Tuszkowy, CB-14; 2007.09.23; Młodnik sosnowy; W ziemi Kilka owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, u Kustosza Bazy, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 124011

ID78597 Sarcodon imbricatus; Kalisz Kaszubski, CB-24; 2007.09.23; Las sosnowy.; w trawie ,ściółce Kilkanaście owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, u Kustosza Bazy, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 124025

ID78598 Sarcodon imbricatus; Szklana huta, CB-24; 2007.09.23; Las sosnowy; W ziemi 5 owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, u Kustosza Bazy, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 124028

ID111702 Sarcodon imbricatus; Zubrzyca Górna, gmina Jabłonka, pow.nowotarski, woj.małopolskie, DG-27; 2008.08.05; las świerkowo-jodłowy; na ziemi kilkadziesiąt owocników w grupach po kilka sztuk i pojedynczo; leg. Joanna Gądek; det. Joanna Gądek; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83
uwagi:
fot. 195193 fot. 195194

ID123350 Sarcodon imbricatus; Kosarzyska, pow. nowosądecki na wysokości pętli autobusowej, EG-35; 2006. 09. 16.; las iglasty z przewagą jodły i świerka, blisko potoku; na ziemi w igliwiu pojedynczo; leg. Jurek Ruszel; det. Jurek Ruszel; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
uwagi: fot. 222427

ID138927 Sarcodon imbricatus; SE Czernichów, gmina Czernichów, pow.żywiecki, woj.śląskie, DG-04; 2009.07.21; las liściasty grabowo-brzozowy z domieszką świerka; na ziemi jeden owocnik; leg. Joanna Gądek; det. Joanna Gądek; eksykat: nie, tak, notatka: nie
uwagi:
fot. 258142

ID146890 Sarcodon imbricatus; Zbocza Pietraszki góra między Nieledwią a Lalikami gm. Milówka pow. Zywiec woj. śąskie, DG-23; 2009.09.04; las świerkowy z niewielka domieszką jodły; gruba ściółka iglasta; także na skraju łąki przylegającej do lasu kilkanaście egzemplarzy w niewielkim oddaleniu od siebie, pojedynczo lub podwa trzy egzemplarze; leg. Ryszard Taran; det. Ryszard Taran; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
uwagi: fot. 278449 fot. 278450 fot. 278451
Grzyby obserwuje w tym lesie od kilkunastu lat. Zauważam wyraźną tendencje spadkową. W połowie lat 90-tych było ich dużo w lasach otaczających Nieledwie. Teraz spotykam ich coraz mniej.

ID155290 Sarcodon imbricatus; lasy NE Maków Podhalański, pow. suski, woj. małopolskie, DF-98; 2009.09.25; las iglasty z przewagą jodły i świerka, pojedyncze buki; na ziemi trzy owocniki; leg. Janusz Gądek; det. Joanna Gądek; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
uwagi:
fot. 303277 fot. 303278

ID155295 Sarcodon imbricatus; 3 km W Zubrzyca Górna, pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG-27; 2009.10.04; górski las iglasty jodłowo-świerkowy; na ziemi jeden owocnik; leg. Joanna Gądek; det. Joanna Gądek; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
uwagi: Potwierdzenie zgłoszenia z 2007 r ID: 72825 i z 2008r ID:111702.
fot. 303329

ID170381 Sarcodon imbricatus; Lipnica Wielka (od strony Przywarówki), pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG-26; 2010.08.14; las iglasty, jodłowo-świerkowy; na igliwiu w grupie 6 owocników; leg. Waldemar Czerniawski; det. Waldemar Czerniawski; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59
uwagi: fot. 360509

ID207538 Sarcodon imbricatus; Kalisz Kaszubski, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB-25; 2012.11.04; las bukowy z domieszką świerka,brzoza,olsza,dab w pobliżu torfowiska; ziemia 3 owocniki; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 1/MWR/6.12.12, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 528556
obszar Natura 2000

ID229871 Sarcodon imbricatus; 1,2 km na E od zabudowań Mieleszyna, pow. wieruszowski, woj. łódzkie, CE-37; 2013.10.26; Las mieszany, przeważają świerki i buki; na ziemi pod świerkiem 26 osobników, rozproszonych w promieniu 5 m; leg. Piotr Zawada; det. Piotr Zawada; eksykat: chroniony, tak, notatka: nie
uwagi: Nadleśnictwo Przedborów Leśnictwo Koziołek oddział 978.
fot. 630991 fot. 630992 fot. 630993 fot. 630994

opis

zarodniki

występowanie

jadalne czy trujące? 🟢

Sarcodon squamosus (Schaeff.) P. Karst. sarniak sosnowy

uwagi

wybrane okazy · selected collections ⇈

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

Sarcodon squamosus (Schaeff.) P. Karst.
sarniak sosnowy