opis
Owocniki duże, 60-200(300) mm średnicy. Kapelusz brązowy, z czerwonym odcieniem, brzeg jaśniejszy, do białawego; powierzchnia z ciemniejszymi łuskami, ciemnobrązowymi do czarnobrązowych, grubymi, trójkątnymi, odstającymi łuskami; łuski ułożone zwykle koncentrycznie; nieregularnie okrągły, początkowo wypukły, z wiekiem rozpostarty, z zagłębionym centrum i pofałdowany.
Trzon młody białawy, z wiekiem szarawy, brązowawy, podstawa jaśniejsza; 30-80 x 10-30; powierzchnia aksamitna, gładka; cylindryczny do maczugowatego; pełny.
Stipe young whitish, with age greyish, brownish, the base lighter-coloured; 30-80 x 10-30; surface velutinous, smooth; cylindrical to clavate; solid.
zarodniki
Wysyp zarodników szarobrązowy. Zarodniki okrągławe, z kanciastymi wyrostkami, brązowawe, 6-8 x 5-5.5 µm.
występowanie
Do 2014r. cały rodzaj sarniak (Sarcodon) podlegał ochronie gatunkowej. W tym roku lista gatunków chronionych została zmieniona w ten sposób że ochronie podlegają jedynie rzadkie gatunki z tego rodzaju a sarniak świerkowy (Sarcodon imbricatus) nie podlega ochronie gatunkowej.
Miejscami częsty, zwłaszcza w górach. Owocniki wyrastają w pojedynczo, w grupach lub zrośnięte po kilka, czasem masowo, pod świerkami; preferuje gleby kwaśne, piaszczyste.
jadalne czy trujące? 🟢
Jadalny gdy młody ale bez większej wartości bo są łykowate, a starsze mogą być gorzkawe.
Sarniak sosnowy (Sarcodon squamosus) jest niemal identyczny. Odróżnia się głównie partnerem mikoryzowym, którym jest sosna.
uwagi
Podobnej barwy ale drobniej łuseczkowaty jest kolczakówka szorstka (Hydnellum scabrosum). Rośnie on w lasach liściastych, ma drobniejsze łuseczki. Jego miąższ jest przebarwiony sino w podstawie trzonu i jest bardzo gorzki.
Najczęściej spotykanym gatunkiem o kolczastym hymenoforze jest kolczak obłączasty (Hydnum repandum) ma on barwę żółtą do pomarańczowordzawej i z wierzchu jest bardzo podobny do kurki (Cantharellus cibarius).
wybrane okazy · selected collections ⇈
/Slovakia, Strazovske vrchy Mts., Pruzina-Briestenne, Preserve Briestenske skaly (BRI1, Q6977c)/
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 21:02 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
bez ATPOL 48574 BF24 39646 BF25 39656 CB14 22220 25091 78593 CB24 25092 78597 78598 CB25 207538 CB53 23036 CB67 44655 CE37 229871 DF98 155290 DG04 138927 DG23 146890 DG26 170381 DG27 72825 111702 155295 371893 EG28 44014 76044 EG29 45168 EG32 74386 EG35 123350 GD93 44130
ID 22 220 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: 1 km za m. Śluza w stronę Tuszkowy, CB14; data zbioru: 6 paź 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las iglasty, sosna., Piaszczyste, igliwie, mech., 1 owocnik; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: u mnie; uwagi: Bardzo póżno w tym roku pojawiły się te grzyby.; fot.20967 fot.20968 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;
ID 23 036 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Bory Tucholskie, 500 m na wschód do leśniczówki Bachorze, przy zielonym szlaku, CB53; data zbioru: 8 paź 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj boru chrobotkowego, posród mchów i porostów z rodzaju Cladonia, pojedynczo; leg. det. Błażej Gierczyk; eksykat: tak, herbarium autora; uwagi: fot.22411 fot.22412 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;
ID 25 091 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Tuszkowy, CB14; data zbioru: 11 lis 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Młodnik sosnowy., Piaszczyste,mech., Jeden owocnik.; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie; uwagi: fot.25455 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;
ID 25 092 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Kalisz Kaszub.okolice PKP, CB24; data zbioru: 11 lis 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las sosnowo-brzozowy., Na poboczu drogi leśnej., jeden owocnik.; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie; uwagi: fot.25458 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;
ID 39 646 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: 4 km od Pokrzywna - dolnośląskie, BF24; data zbioru: 23 sie 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las świerkowy, na skarpie drogi, piaszczyste- gliniane, 3 sztuki owocnikow; leg. det. Jarosław Szlegier; uwagi: fot.49865 [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;
ID 39 656 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Polanica Zdrój w kierunku Nw. Łomnicy, BF25; data zbioru: 27 sie 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las świerkowy z domieszką buka, ok. 400 m. n.p.m., skarpa, piaszczysta skarpa, Ok. 20 owocników, przeważnie młodych; leg. det. Piotr Perz; eksykat: Będzie u kustosza bazy; uwagi: bez uwag [notatka: tak, w postaci tego zgłoszenia] [fotografie: nie]; publikacja: nie;
ID 44 014 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Kwiatoń k/Uścia Gorlickiego, woj. małopolskie, EG28; data zbioru: 5 wrz 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las jodłowo - świerkowy z pojedynczymi drzewami liściastymi, pod świerkami, na ziemi wśród ściółki, grupkami po kilka owocników, razem ponad 25 szt.; leg. det. Zygmunt Augustowski; eksykat: nie; uwagi: Sarniak dachówkowaty; fot.56350 fot.56351 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;
ID 44 130 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: 13 km przed Włodawą od strony Lublina ok 200 m od szosy w głąb lasu, GD93; data zbioru: 23 wrz 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: świerk, dąb, sosna, brzoza, na ziemi, 2 owocniki zrośniete ze sobą trzonami, trzeci w odległości ok 30 cm, dosyć; leg. Robert Kozak, det. Marek Kruskal; eksykat: nie; uwagi: fot.56524 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;
ID 44 655 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: za torami m. Łążek pow. świecki gm. Osie woj. kuj-pom. Bory Tucholskie, CB67; data zbioru: 24 wrz 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: sosnowo-świerkowy, na ziemi,wokół dużo gałązek, ok. 10 szt. co kilka metrów; leg. det. Janusz Kwiecinski; eksykat: nie; uwagi: fot.57342 [notatka: spotkałem też pojedyńcze sztuki ok.4 km od wysypu w Łążku] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;
ID 45 168 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Krzywa k/Gładyszowa, pow. Gorlice, Beskid Niski, EG29; data zbioru: 22 wrz 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: cieniste stanowisko w lesie jodłowo - świerkowym, nad potokiem, na ziemi wśród ściółki i roślinności zielnej, ponad 30 owocników w zwartych grupkach po kilka, niektóre bezmyślnie zniszczone przez pozyskiwaczy runa; leg. det. Zygmunt Augustowski; eksykat: nie; uwagi: Sarniak dachówkowaty; fot.58126 fot.58127 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;
ID 48 574 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: PN Bory Tucholskie w pobliżu miejsc. Czernica; data zbioru: 6 paź 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór, na ziemi, w grupie, 2 owocniki; leg. Łukasz Lamentowicz, Michał Słowiński, det. Marek Zychla; eksykat: nie; uwagi: fot.63797 fot.63798; Zdjęcia wykonał Michał Słowiński. [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 72 825 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: 3 km W, Zubrzyca Górna, woj. małopolskie, pow. nowotarski, gmina Jabłonka, na wysokości 829m npm, DG27; data zbioru: 20 lip 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las iglasty jodłowo - świerkowy, na ziemi w mchu, wśród krzewinek borówki czarnej jagody, między lepiężnikami i skrzypami, trzy owocniki pojedynczo i dwie grupki po kilka sztuk na powierzchni jednego metra kwadratowego, w pobliżu teren podmokły; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: nie; uwagi: fot.110458 fot.110459 fot.110460 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53;
ID 74 386 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Podłaźce, Pieniński Park Narodowy, EG32; data zbioru: 18 sie 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Mała grupa świerków na polanie, na ziemi, trzy grupy po dwa owocniki; leg. det. Piotr Chachuła; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 10/PC/6.02.12; uwagi: N 49st24'56,5"; E 20st22'22,5"; H - 650 m n.p.m.; fot.114323 fot.114324 fot.114325 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41;
ID 76 044 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Smerekowiec, gorlicki Beskid Niski, EG28; data zbioru: 1 wrz 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las jodłowy ze świerkiem i bukiem, pod świerkami, na ziemi wśród ściółki i krzewinek borówki czarnej, grupkami po kilka sztuk; leg. det. Zygmunt Augustowski; eksykat: nie; uwagi: Sarniak dachówkowaty; fot.118384 fot.118385 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53;
ID 78 593 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Tuszkowy, CB14; data zbioru: 23 wrz 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Młodnik sosnowy, W ziemi, Kilka owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, u Kustosza Bazy; uwagi: fot.124011 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 78 597 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Kalisz Kaszubski, CB24; data zbioru: 23 wrz 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las sosnowy., w trawie ,ściółce, Kilkanaście owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, u Kustosza Bazy; uwagi: fot.124025 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 78 598 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Szklana huta, CB24; data zbioru: 23 wrz 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las sosnowy, W ziemi, 5 owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, u Kustosza Bazy; uwagi: fot.124028 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 111 702 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Zubrzyca Górna, gmina Jabłonka, pow.nowotarski, woj.małopolskie, DG27; data zbioru: 5 sie 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las świerkowo-jodłowy, na ziemi, kilkadziesiąt owocników w grupach po kilka sztuk i pojedynczo; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: nie; uwagi: fot.195193 fot.195194 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83;
ID 123 350 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Kosarzyska, pow. nowosądecki na wysokości pętli autobusowej, EG35; data zbioru: 16 wrz 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las iglasty z przewagą jodły i świerka, blisko potoku, na ziemi w igliwiu, pojedynczo; leg. det. Jurek Ruszel; eksykat: nie; uwagi: fot.222427 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 138 927 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: SE Czernichów, gmina Czernichów, pow.żywiecki, woj.śląskie, DG04; data zbioru: 21 lip 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las liściasty grabowo-brzozowy z domieszką świerka, na ziemi, jeden owocnik; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: nie; uwagi: fot.258142 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 146 890 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Zbocza Pietraszki góra między Nieledwią a Lalikami gm. Milówka pow. Zywiec woj. śąskie, DG23; data zbioru: 4 wrz 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las świerkowy z niewielka domieszką jodły, gruba ściółka iglasta; także na skraju łąki przylegającej do lasu, kilkanaście egzemplarzy w niewielkim oddaleniu od siebie, pojedynczo lub podwa trzy egzemplarze; leg. det. Ryszard Taran; eksykat: nie; uwagi: fot.278449 fot.278450 fot.278451; Grzyby obserwuje w tym lesie od kilkunastu lat. Zauważam wyraźną tendencje spadkową. W połowie lat 90-tych było ich dużo w lasach otaczających Nieledwie. Teraz spotykam ich coraz mniej. [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 155 290 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: lasy NE Maków Podhalański, pow. suski, woj. małopolskie, DF98; data zbioru: 25 wrz 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las iglasty z przewagą jodły i świerka, pojedyncze buki, na ziemi, trzy owocniki; leg. Janusz Gądek, det. Joanna Gądek; eksykat: nie; uwagi: fot.303277 fot.303278 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 155 295 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: 3 km W Zubrzyca Górna, pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG27; data zbioru: 4 paź 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: górski las iglasty jodłowo-świerkowy, na ziemi, jeden owocnik; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: nie; uwagi: Potwierdzenie zgłoszenia z 2007 r ID: 72825 i z 2008r ID:111702.; fot.303329 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 170 381 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Lipnica Wielka (od strony Przywarówki), pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG26; data zbioru: 14 sie 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las iglasty, jodłowo-świerkowy, na igliwiu, w grupie 6 owocników; leg. det. Waldemar Czerniawski; eksykat: nie; uwagi: fot.360509 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 207 538 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Kalisz Kaszubski, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB25; data zbioru: 4 lis 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy z domieszką świerka,brzoza,olsza,dab w pobliżu torfowiska, ziemia, 3 owocniki; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 1/MWR/6.12.12; uwagi: fot.528556; obszar Natura 2000 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 229 871 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: 1,2 km na E od zabudowań Mieleszyna, pow. wieruszowski, woj. łódzkie, CE37; data zbioru: 26 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany, przeważają świerki i buki, na ziemi pod świerkiem, 26 osobników, rozproszonych w promieniu 5 m; leg. det. Piotr Zawada; eksykat: chroniony; uwagi: Nadleśnictwo Przedborów Leśnictwo Koziołek oddział 978.; fot.630991 fot.630992 fot.630993 fot.630994 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 371 893 oznaczenie: Sarcodon imbricatus; lokalizacja: Zubrzyca Górna, pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG27; data zbioru: 20 sie 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las jodłowo-świerkowo-bukowy, , kilkanaście owocników; leg. Robert Kozak, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF0011176; uwagi: fot.1477907 [notatka: [bf:1364160]] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1364160 ;
