owocnik
Kapelusz złotożółty do żółtobrązowego, często z pomarańczowym odcieniem; 50-200(250) mm średnicy, początkowo półkulisty, z wiekiem dzwonkowaty, stożkowaty do wypukłego; powierzchnia matowa, pokryta bardzo drobnymi ziarenkami (przywierają i brudzą dłoń, gdy się dotyka powierzchni), aksamitna; brzeg ostry ze zwieszającymi się resztkami osłony.
Trzon ponad pierścieniem kremowy, żółtawy, gładki, poniżej pierścienia żółtawy do żółtobrązowego z ziarenkowatymi łuseczkami; 80-150(200) x 10-30 mm, równogruby, podstawa rozszerzona; twardy i elastyczny; pierścień wyraźny, błoniasty, na dolnej powierzchni z ziarenkami, żółtawy.
Stipe above the ring cream-coloured, yellowish, smooth, below the ring yellowish to yellow-brown with granular squamules; 80-150(200) x 10-30 mm, equal, base wider; tough and elastic; the ring distinct, membranous, underside with granules, yellowish.
zarodniki
Wysyp zarodników ochrowo-rdzawo-brązowy. Zarodniki wrzecionowate, wygięte, powierzchnia szorstka (drobno brodawkowana), 9-12 x 4-5 µm.
występowanie
Bardzo rzadki. Owocniki wyrastają późnym latem i jesienią, pojedynczo lub w grupach w miejscach żyznych, wilgotnych, bogatych w resztki organiczne, często w pokrzywach, w miejscach ruderalnych, w parkach, na poboczach dróg.
jadalne czy trujące? 🟢
Jadalna[105], z uwagi na rzadkość jednak bez znaczenia dla grzybiarzy.
uwagi
Grzyby o charakterystycznym wyglądzie, biorąc dodatkowo pod uwagę siedlisko jest łatwy do oznaczenia. Do pewnego stopnia podobny jest łysak wspaniały (Gymnopilus junonius) ten jednak ma łuseczkowatą powierzchnię kapelusza i żółty miąższ a wyrasta w wiązkach na drewnie.
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Radomil Knížek
/Czechy/
leg. Mariusz Kuczyński
/powiat Chełm, 1km od Nowiny/
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 20:59 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
bez ATPOL 373100 AB27 337095 CA69 326718 DA80 177181 224643 EB68 222594 GC01 149148 GC11 154660 GC12 294688 GE34 373313 GE45 78625
ID 78 625 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Pobołowice 15km na wschód od Chełma, GE45; data zbioru: 20 wrz 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las liściasty, miejsce ruderalne, obok pokrzyw, na ziemi, w grupach około 15 owocników; leg. det. Marek Zajdek; eksykat: Tak u zgłaszającego; uwagi: Aksamitka złota; fot.124094 fot.124095 fot.124096 fot.124097 fot.124098 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53;
ID 149 148 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Nad samym brzegiem jez. Komosa, położonego nieopodal miejscowości Ogrodniczki, GC01; data zbioru: 27 wrz 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Zarośla nad brzegiem jeziora, z drzew przewaga olchy, na ziemi, bogatej w próchnicę, Dwie grupki w odstepie około 1m, 2 i 3 owocniki, jeden owocnik wyrwany i porzucony kilka metrów dalej; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 6/MG/23.11.09; uwagi: dodatkowe informacje w wątku:; [bf:277559]; fot.283982 fot.283983 fot.283984 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68; związane wątki bio-forum.pl: 277559 ;
ID 154 660 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: około 0.5 km na wsch. od miejscowości Ciasne, pow. pow. białostocki, woj. woj. podlaskie, GC11; data zbioru: 25 paź 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: w znacznej odległości od lasu, typowe zarośla na nieużytkowanym terenie, na ziemi, kilka owocników tuż obok siebie; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 11/MG/19.04.10; uwagi: Siedlisko:; fot.300876; Owocniki:; fot.300877 fot.300878 fot.300879; Dodatkowe informacje w wątku:; www.bio-forum.pl/messages/33/287399.html [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 177 181 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Gdańsk-Oliwa, nad brzegiem Stawu Młyńskiego, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 8 paź 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Ziołorośla nad brzegiem stawu, wśród pokrzyw, na glebie, Grupa kilkunastu starych owocników, częściowo powywracanych; leg. det. Włodek Chojnacki; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 25/WCH/11.11.10; uwagi: fot.381112 fot.381113 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 222 594 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Puszcza Piska Nadl.Strzałowo, pow. mrągowski, woj. warmińsko-mazurskie, EB68; data zbioru: 14 wrz 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: dąb,grab,lipa, pobocze drogi leśnej, jeden owocnik; leg. Ewa Pohl, det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 3/MWR/13.11.13; uwagi: fot.598526; zdjęcie wykonano poza stanowiskiem [notatka: tak Mykobiota wybranych fragmentów Puszczy Piskiej] [fotografie: tak];
ID 224 643 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: TPK Gdańsk Jaśkowa Dolina, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 3 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Buczyna, ziemia, kilkadziesiąt owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 11/MWR/13.11.13; uwagi: fot.605740 fot.605741 fot.605742 fot.605743 fot.605744 [notatka: spis gatunków grzybów TPK Gdańsk i okolic] [fotografie: tak];
ID 294 688 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Około 4,5 km na SE od leśniczówki Krasny Las, pow. białostocki, woj. podlaskie, GC12; data zbioru: 23 paź 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: niewielka, zachwaszczona polana w lesie, na zachwaszczonej ziemi, kilka owocników; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: BGF0005399; uwagi: fot.893506 fot.893507 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 326 718 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Gdynia, 270 m na południe od ogrodzenia Leśnego Ogrodu Botanicznego Marszewo, po zachodniej stronie szutrowej drogi, woj. pomorskie, CA69; data zbioru: 10 paź 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pas próchniczej ziemi między szutrową drogą a skrajem lasu bukowego, na ziemi, prawdopodobnie na trasie podziemnego gazociągu, trzy grupy po 20-30 sztuk; leg. det. Roman Olszanowski; eksykat: tak; uwagi: Kapelusze szczególnie młodych owocników pokryte brazowawym proszkiem; Koordynaty 54,515533N/18.415138E fot.1104824 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 337 095 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: prop. rez. Rybokarty w gm. Gryfice, 1 km na NW od miejscowości Rybokarty, pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie, AB27; data zbioru: 11 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: leśna, nieprzejezdna droga u podnóża stoku z kwaśną buczyną, na ziemi, w grupie - kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1179027 fot.1179028 fot.1179029 fot.1179030 fot.1179031 fot.1179032; zarodniki: 10,7-12,6 µm x 4,7-5,6 µm średnio: 11,4 x 5,1 µm!, Q: 2,0-2,5 średnio 2,2!; fot.1179033; skórka kapelusza sferocysty!:; fot.1179034 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 373 100 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: Sosnowiec Kolonia Cieśle, ul leśna, pow. Sosnowiec, woj. Śląskie; data zbioru: 14 paź 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: , W trawie, W grupie 5 sztuk; leg. det. Karolina Kosik; uwagi: fot.1490246 fot.1490247 [fotografie: tak];
ID 373 313 oznaczenie: Phaeolepiota aurea; lokalizacja: 1 km od Nowiny, pow. Chełm, woj. lubelskie, GE34; data zbioru: 13 paź 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las grabowo-dębowy, pobocze leśnej drogi wśród traw, w grupie; leg. det. mariusz kuczyński; eksykat: BGF0011545; uwagi: znalezisko było zgłaszane w portalu na grzyby , grzybów było parenaście sztuk , dotknołem i się pobrudziłem osadem na grzybach , znaleziono tylko w 1 miejscu , zdjęcia wykonuję aparatem telefonu samsung galaxy S10+ który jest do mnie przypisany fot.1491865 fot.1491866 [notatka: nie] [fotografie: tak];
