Lyophyllum fumosum (kępkowiec ciemnoszary)

opis

Owocniki wyrastają w wiązkach liczących czasami ponad 100 kapeluszy, poszczególne owocniki są zrośnięte podstawą trzonu i wyrastają z zagłębionej w ziemi bulwy o średnicy do 100 mm. Kapelusz ciemno-szaro-brązowy do jasno-szaro-brązowego, orzechowo brązowy, ku brzegom jaśniejszy, nie higrofaniczny; 20-100(130) mm średnicy, początkowo wypukły, z wiekiem płaski, czasem z niewyraźnym garbkiem; powierzchnia gładka, przylegająco promieniście włókienkowata, z wiekiem w centrum drobno łuseczkowata; brzeg prosty, ostry.

space

Trzon białawy, kremowy do jasnobrązowawego, z wiekiem ciemnieje; 25-100 x 4-15 mm, równogruby, zwykle powyginany, trzony sąsiednich owocników zrośnięte u podstawy; powierzchnia gładka, wzdłużnie włókienkowata.

space

Sporocarps grow in tufts of exceeding even 100 pilei, individual sporocarps are fused at the base and develop out of a subterranean tuber of up to 100 mm in diameter. Pileus dark grey-brown to light grey-brown, nutty-brown, towards the margin lighter-coloured, not hygrophanous; 20-100(130) mm in diameter, initially convex, with age plane, sometimes indistinctly umbonate; surface smooth, with adpressed radial fibrils, with age centrally finely squamulose; margin plane, acute.

space

Stipe whitish, cream-coloured to light brownish, with age darkening; 25-100 x 4-15 mm, equal, usually flexuous, stipes of adjacent sporocarps coalescent at the base; surface smooth, longitudinally fibrillose.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki kuliste, gładkie, 5.5-7 µm średnicy.

Spore print white. Spores globose, smooth, 5.5-7 µm broad.

występowanie

Jest w czekliście. ^[105]

Częsty. Od lata do jesieni, w wiązkach po kilkadziesiąt owocników, na ziemi, w widnych lasach, parkach, wzdłuż dróg, częściej jednak na terenach zmienionych przez człowieka, ruderalnych, przydrożach, przypłociach, w ogrodach. Owocniki mogą też wyrastać w wykopach ziemnych i w piwnicach - wtedy kapelusze są jasno zabarwione, białe.

Common. From summer to autumn, in tufts of several dozen sporocarps, on the ground, in sunny forests, in the parks, on roadsides, more frequently on developed land, ruderally, at roadsides, ground adjoining a fence, in gardens. Sporocarps may be also found in earth pits and in cellars - then their caps are light coloured, white.

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Jadalny.

Edible.

uwagi

Lyophyllum loricatum (kępkowiec żeberkowano-żyłkowany) · w parku, na trawniku

Lyophyllum decastes (kępkowiec jasnobrązowy)

Leucocybe connata (kępkowiec białawy) · na poboczu drogi, w trawie

Pokrojem, wiązkowym sposobem wzrostu przypomina kępkowca białawego (Leucocybe connata), ten jednak jest biały i jego blaszki barwią się fioletowo potraktowane FeSO₄.

space

Pozostałe podblaszki z grupy kępkowca jasnobrązowego (Lyophyllum decastes), w tym i opisany na tej stronie gatunek, z racji tego, że są nierozróżnialne makroskopowe a cechy mikroskopowe są dość zmienne można w praktyce grzybiarskiej traktować jako jedną grupę.

Its stature and manner of growing in clusters remind of kępkowiec białawy (Leucocybe connata), but the latter is white and its lamellae discolour violet with FeSO₄.

space

Remaining Lyophyllum from the group kępkowiec jasnobrązowy (Lyophyllum decastes), including the species described above, on account of being microscopically indistinguishable and macroscopic variable can be regarded as belonging to the same species.

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Breitenbach J., Kraenzlin F., 1991 — Fungi of Switzerland 3 - Boletes & Agarics 1st part [26III]
Svrcek, M.; Vancura, B., 1987 — Grzyby środkowej Europy. [25]
Hagara, L., Antonin, V., Baier, J., 1999 — Houby. [49]
Moser, M., 1983 — Die Roehrlinge und Blaetterpilze (Polyporales, Boletales, Agaricales, Russulales) in Kleine Kryptogamenflora, Band IIb/2. [27]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]

dane w bazie „publikacje po 2000 r.”
Lyophyllum fumosum (Pers.) P.D. Orton
synonimy: L. cinerascens (Bull.) Konrad & Maubl., L. conglobatum (Vittad.) M.M. Moser
· publikacje: Bocian i in. 2018 · Bujakiewicz 2004 · Bujakiewicz 2018 · Flisińska 2004 · Friedrich 2010 · Friedrich i Orzechowska 2002 · Gierczyk i Ślusarczyk 2020 · Grzesiak i in. 2017a · Grzesiak i in. 2020 · Karasiński i in. 2015 · Kujawa 2009 · Łuszczyński 2008

znaleziska Lyophyllum fumosum na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.09.12

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

BD-08 178324 CC-15 296884 CC-83 178370 DE-35 285937 350110 DE-47 177183 246211 DE-55 178718 362757 DE-56 332781 177232 DE-76 146812 EC-35 318290 FG-33 177133

ID146812 Lyophyllum fumosum; 1,5 km W,Nowa Wieś,gm.Dąbrowa Zielona, DE-76; 2009.09.19; las sosnowy:obniżenie terenu z rowami odwadniającymi;z drzew dąb,osika,brzoza,czeremcha,kruszyna; na ziemi,na trawiastej ścieżce w wiązkach,ponad sto owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak,wyślę Ani, tak, notatka: nie
uwagi:
fot. 278271 fot. 278272 fot. 278273 fot. 278274 fot. 278275 fot. 278276

ID177133 Lyophyllum fumosum; Zyndranowa, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG-33; 2010.09.26; przy leśnej drodze; na ziemi pod sosną, leszczyną i jodłą 1 kępka, kilkadziesiąt owocników; leg. Anna Hreczka; det. Anna Hreczka; eksykat: Tak, zostanie przesłany do Ani Kujawy, tak, notatka: nie
uwagi: zdjęcia i dyskusja na temat gatunku https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/377988.html

ID177183 Lyophyllum fumosum; 1 km N,Wólka Pytowska,gm.Kodrąb, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-47; 2010.09.30; trawiaste pobocze drogi biegnącej przez las sosnowy; na ziemi w wiązkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak,wyślę Ani, tak, notatka: nie
uwagi: 51st7'13,77"N 19st38'9,97"E

fot. 381126 fot. 381127 fot. 381128

ID177232 Lyophyllum fumosum; 1 km S,Grzebień,gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-56; 2010.08.29; trawiasta ''ścieżka'' w wysokopiennym lesie gł.sosnowym; na ziemi w wiązkach;kilkadziesiąt owocników w dwóch rzutach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak,wyslę Ani, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 01' 15,0"N 19st 29' 48,1"E

fot. 381263 fot. 381264

drugi rzut -19.09.2010
fot. 381265

ID178324 Lyophyllum fumosum; Poznań, pd.zach. część Parku Sołackiego (przy placu zabaw dla dzieci), pow. poznański, woj. wielkopolskie, BD-08; 2010.10.05; 100-letni wielogatunkowy park miejski o charakterze krajobrazowym z udziałem dorodnych buków, poza tym grab, klon, topola, lipa, gatunki egzotyczne; na ziemi pod bukiem kępka kilkunastu owocników; leg. Barbara Kudławiec; det. Anna Kujawa; eksykat: tak, zostanie dostarczony Ani K., tak, notatka: nie
uwagi: zdjęcia w wątku https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/380221.html

datę fotografowania i pobrania owocników przyjęłam jako datę znalezienia
stanowisko oglądałam ponownie 19 października, wciąż jeszcze widoczne były owocniki, choć trochę "zmarnowane", ale były

ID178370 Lyophyllum fumosum; Gniezno, Park Miejski leżący pomiędzy ulicami: Jana III Sobieskiego, Konikowo i Aleją Marcinkowskiego, pow. gnieźnieński, woj. wielkopolskie, CC-83; 2010.10.05; park miejski, nieopodal grupa doronych buków, robinia akacjowa, także młode klony i dęby; na ziemi, podłoże próchnicze, szczegóły w linkowanym wątku kilka kępek po kilka owocników; leg. Barbara Kudławiec; det. Barbara Kudławiec; eksykat: tak, zostanie dostarczony Ani K., tak, notatka: nie
uwagi: zdjęcia i szczegółowy opis siedliska w wątku https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/384008.html

19 października po drodze z pracy zajrzałam na to stanowisko - owocniki jeszcze rosły

ID178718 Lyophyllum fumosum; Radziechowice (600m na pd od oczyszczalni ścieków),gm.Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-55; 2010.09.25; las sosnowy (drągowina) na glebach piaszczystych; na ziemi w wiązkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak,wyslę Ani, tak, notatka: nie
uwagi: gr1) -51st 03' 24,5"N 19st 20' 22,2"E

fot. 385358 fot. 385359

gr2) -ok 150 m na pn od grupy 1
fot. 385360

ID246211 (potwierdzenie 177183) Lyophyllum fumosum; 1 km N od wsi Wólka Pytowska, gm.Kodr±b, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-47; 2014.09.14; trawiaste pobocze drogi biegn±cej przez las sosnowy; na ziemi ponad 100 owocników w kilku wi±zkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wy¶lę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 703224 fot. 703225 fot. 703226

ID285937 Lyophyllum fumosum; Góra Kamieńska, pn.stok; gm.Kamieńsk, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-35; 2016.06.04; liściaste nasadzenia na stoku; na ziemi, pod topolami ponad 30 owocników w 4 wiązkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 13' 48" N i 19st 24' 34,5" E

fot. 856987 fot. 856988

ID296884 Lyophyllum fumosum; Mochle, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC-15; 2016.09.10; Ogród przydomowy.; Ziemia - pod czereśnią. 2 wiązki - około 15 owocników.; leg. Przemysław Drzewiecki; det. Przemysław Drzewiecki; eksykat: Tak - zostanie przesłany kustosz Annie Kujawa, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 905728 fot. 905729

ID318290 Lyophyllum fumosum; Przasnysz,ul Świerczewo,gm.Przanysz M, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC-35; 2018.10.02; Trawnik na posesji spółdzielni mieszkaniowej; pniak wierzbowy wiązka,kilknaście owocników; leg. Romuald Tomaszewski; det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1025560 fot. 1025561 fot. 1025562 fot. 1025563

ID332781 Lyophyllum fumosum; 1 km SE od wsi Grzebień, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-56; 2020.06.11; bór sosnowy z domieszką dębów; na ziemi, pod dębami czerwonymi kilkadziesiąt owocników w kilku wiązkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: GPS: 51st 1' 34,5" N i 19st 30' 30,8" E

fot. 1147831 fot. 1147832 fot. 1147833 fot. 1147834 fot. 1147835

ID350110 Lyophyllum fumosum; Góra Kamieńska, zach. zbocze; gm. Kamieńsk, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-35; 2021.09.19; las mieszany; pobocze drogi; na ziemi przemieszanej z materiałem roślinnym ponad 100 owocników w 11 wiązkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: GPS: 51st 13' 19,5" N 19st 24' 8" E

fot. 1268329 fot. 1268330 fot. 1268331 fot. 1268332 fot. 1268333 fot. 1268334

ID362757 Lyophyllum fumosum; Radomsko, okolice oczyszczalni ścieków; gm. Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-55; 2022.10.10; liściaste zarośla graniczące z olsem; na ziemi ok. 40 owocników w wiązce; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: GPS: 51,0474 19,4263

fot. 1385133 fot. 1385134