Hygrophorus pustulatus (wodnicha kropkowana)

owocnik

Kapelusz szary do szarobrązowego, w centrum ciemniejszy; u młodych okazów powierzchnia nieco lepka, potem suchy, promieniście włókienkowaty, w centrum także drobno łuseczkowaty; 30-50(60) mm; początkowo wypukły potem rozpostarty, z niewyraźnym garbkiem lub z wiekiem zapadnięty; brzeg kapelusza początkowo podwinięty, nieco wystający poza blaszki, karbowany.

space

Trzon biały; powierzchnia sucha, z charakterystycznymi brązowawymi, czarniawymi lub oliwkowymi ziarenkami na powierzchni, pod powiększeniem ukazuje się ich struktura - są to pęczki włosków o średnicy 5-8 µm; 40-80 x 5-10 mm, równogruby, z wiekiem rozszerzający się ku szczytowi i pusty.

space

Pileus grey to grey-brown, centrally darker; when young slightly lubricous, then dry, radially fibrillose, in the center also minute scaly; 30-50(60) mm; initially convex, later plane and indistinctly umbonate or with a depressed center when old; cap margin at first incurved, somewhat projecitng beyond the lamellae, crenate.

space

Stipe white, with dry surface and characteristic brownish, blackish or olive granules on the surface - which in high magnification are clustered fibrillis 5-8 µm broad; 40-80 x 5-10 mm, equal, in age broader towards top and hollow.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, bezbarwne, 7-10 x 4.5-6 µm.

Spore print white. Spores ellipsoid, smooth, hyaline, 7-10 x 4.5-6 µm.

występowanie

Jest w czekliście. ^[105]

Owocniki wyrastają pospolicie od września do listopada w różnego typu lasach, w grupach, czasem pozrastane ze sobą, zwłaszcza pod świerkami i sosnami.

Common, summer-fall, gregarious, sometimes clustered, usually under spruce.

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Jadalna.^[105]

Edible.

uwagi

Hygrophorus olivaceoalbus (wodnicha oliwkowobiała) · młode owocniki, pod świerkami w mchu

Podobna, pospolicie wyrastająca pod świerkami, wodnicha oliwkowobiała (Hygrophorus olivaceoalbus) ma silnie śluzowaty kapelusz i trzon na którym wyraźnie zaznaczona jest śluzowatym wałeczkiem strefa pierścieniowa; trzon bez punktowań z pierścieniami ciemniejszych włókienek.

Simillar, common wodnicha oliwkowobiała (Hygrophorus olivaceoalbus) also grows under spruce. It has lubricous cap and stipe, with distinct slime ring zone; stipe surface without punctation and with rings of darker fibrils.

wybrane okazy · selected collections ⇈

04 10 07 - 12
/Czechy, Szumava, PR Czarny Las/

jsb.131017-17102013-1JS
leg. Jacek Soboń, det. Błażej Gierczyk
/gm. Świerzawa, k. Rząśnika, Pogórze Kaczawskie/
/jako Hygrophorus tephroleucus/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Gumińska B., 1997 — Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). [28]
Breitenbach J., Kraenzlin F., 1991 — Fungi of Switzerland 3 - Boletes & Agarics 1st part [26III]
Michael, Hennig, Kreisel, 1979 — Handbuch fur Pilzfreunde 3. Blatterpilze - Hellblattler (3 Auf. 1979) [18III]
Vesely, Kotlaba, Pouzar, 1972 — Prehled ceskoslovenskych hub. [11]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]

dane w bazie „publikacje po 2000 r.”
Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr.
· publikacje: Bujakiewicz 2004 · Bujakiewicz 2018 · Chachuła i in. 2021 · Gierczyk i in. 2018 · Gumińska 2006 · Halama i Romański 2010 · Hoffeins i in. 2017 · Krotoski 2012 · Krzysztofiak i in. 2010 · Kujawa i Gierczyk 2013 · Kujawa i Gierczyk 2016 · Kujawa i in. 2019 · Łuszczyński 2007 · Łuszczyński 2008 · Pietras i in. 2016a · Ronikier 2012 · Ślusarczyk 2021 · Wilga i Wantoch-Rekowski 2019 · Wojewoda i in. 2016

znaleziska Hygrophorus pustulatus na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.09.12

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB-38 339995 AB-52 327591 AB-89 350961 AB-93 276153 340605 AB-94 310378 BB-01 306998 BE-62 156594 CA-89 251927 207816 CC-15 307008 DA-80 193505 DF-97 208774 EC-25 352499 EC-26 327670 EG-38 350817 FG-22 308816 FG-31 339363 GC-01 196337 GC-02 196334

ID156594 Hygrophorus pustulatus; Grudno, 1 km SE, pow. jaworski, woj. dolnośląskie, BE-62; 2009.11.19; las świerkowy; na ziemi grupa kilku owocników; leg. Tomasz Pachlewski; det. Marek Snowarski; eksykat: BGF/BF/TP/091119/0002, nie
uwagi:

ID193505 Hygrophorus pustulatus; TPK Gdańsk Oliwa Dolina Zielona, pow. gdański, woj. pomorskie, DA-80; 2011.11.02; las bukowy z domieszką świerka; w ziemi,pod świerkami kilkanaście owocników w rozproszeniu; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 17/MWR/25.11.11, tak, notatka: tak,Spis grzybów TPK i okolic; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44
uwagi: forma ochrony-Trójmiejski PKfot. 454607 fot. 454608

ID196334 Hygrophorus pustulatus; 3 km. na E od Supraśla, zwarty kompleks leśny, pow. białostocki, woj. podlaskie, GC-02; 2011.10.09; stary las świerkowy; na ziemi w znacznym rozproszeniu wokół świerka, kilkanaście owocników; leg. Mirosław Gryc; det. Mirosław Gryc; eksykat: BGF0001457, tak, notatka: nie
uwagi: Siedlisko:
fot. 469346
Owocniki:
fot. 469347 fot. 469348

ID196337 Hygrophorus pustulatus; 2 km. na E od Ogrodniczek, pow. białostocki, woj. podlaskie, GC-01; 2011.10.01; brzeg jeziora Komosa porośniety w większości olszą i świerkiem.; na ziemi, podłoże wilgotne kilkadziesiąt owocników w pobliżu świerka; leg. Mirosław Gryc; det. Mirosław Gryc; eksykat: BGF0001456, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 469357

ID207816 Hygrophorus pustulatus; TPK Gdańsk Lasy Sopockie, pow. Sopot, woj. pomorskie, CA-89; 2012.11.16; Las świerkowy z domieszka lisciastych; ziemia kilka owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: ZBŚRiL PAN, 1/MWR/7.12.12, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 529791

ID208774 Hygrophorus pustulatus; Budzów pow. suski woj. małopolskie, DF-97; 2012.10.21; górski las bukowo-jodłowy; na ziemi kilkanaście owocników; leg. Waldemar Czerniawski; det. Waldemar Czerniawski; eksykat: Tak (prześlę), tak, notatka: nie
uwagi: Owocniki wyrastały w grupach wraz z innymi gatunkami wodnich, podczas masowego pojawu Lactarius salmonicolor, blisko cieków wodnych.
fot. 535105 fot. 535106 fot. 535107

ID251927 Hygrophorus pustulatus; TPK Gdańsk Lasy Sopockie, pow. Sopot, woj. pomorskie, CA-89; 2014.11.27; świerk, buk, sosna, brzoza, dąb; ziemia kilka owocników w rozproszeniu; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, zostanie wysłany do Kustosza bazy AK, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 723813

ID276153 Hygrophorus pustulatus; 3,4 km N od Binowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-93; 2011.11.11; kępa świerków w buczynie; ściółka iglasta (Św) w grupie - kilkanaście owocników; leg. Grazyna Domian; det. Waldemar Czerniawski; eksykat: BGF0000778, tak, notatka: tak
uwagi: Omówiona w wątku: https://www.bio-forum.pl/messages/33/455536.html
fot. 822929 fot. 822930

ID306998 Hygrophorus pustulatus; 1,5 km na SE od Kołobrzeg - Podczele, pow. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie, BB-01; 2017.10.15; pod świerkami; na ziemi obok strumienia leśnego masowo; leg. Tadeusz Twardy; det. tadeusz kowalski; eksykat: BGF0003941, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 954508 fot. 954509

ID307008 Hygrophorus pustulatus; Mochle, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC-15; 2017.10.15; Las liściasty z domieszką sosny. Pojedynczy świerk.; Na ziemi. Około 10 owocników.; leg. Przemysław Drzewiecki; det. Przemysław Drzewiecki; eksykat: Tak - zostanie przesłany kustoszowi B. Gierczykowi., tak, notatka: nie
uwagi: fot. 954545 fot. 954546 fot. 954547

ID308816 Hygrophorus pustulatus; Wilsznia, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG-22; 2017.11.11; grupa świerków na granicy z łąką przy szlaku w kierunku Smerecznego; na ziemi 1 owocnik; leg. Anna Hreczka; det. Anna Hreczka; eksykat: BGF0006724, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 961928 fot. 961929

ID310378 Hygrophorus pustulatus; Puszcza Bukowa, 2 km na SE od Kołowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-94; 2017.11.30; drzewostan świerkowy; na ziemi/ściółce iglastej w grupach kilkadziesiąt owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 971353 fot. 971354 fot. 971355 fot. 971356

ID327591 Hygrophorus pustulatus; Puszcza Wkrzańska (prop. rez. Rytka), 1 km na S od Karszna w gminie Nowe Warpno, pow. policki, woj. zachodniopomorskie, AB-52; 2019.10.19; bór świerkowy; na ściółce iglastej w grupie - kilkanaście owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1111647 fot. 1111648 fot. 1111649 fot. 1111650
zarodniki: 6,9-8,5 x 4,5-6,0, Q: 1,4-1,8
fot. 1111651

ID327670 Hygrophorus pustulatus; ok.1km na S od miejscowości Ulatowo Czerniaki,gm.Jednorożec, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC-26; 2019.11.21; Bór mieszany(sosna,brzoza,dąb); ziemia Pojedynczy owocnik; leg. Romuald Tomaszewski; det. M.Gryc,R.Kozak; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/1112080.html

ID339363 Hygrophorus pustulatus; Olchowiec w kierunku Baraniego, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG-31; 2020.11.11; las świerkowy z bukiem, grabem i in.; na iglastej ściółce kilkanaście owocników w grupie; leg. Anna Hreczka; det. Anna Hreczka; eksykat: Tak, zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1189637 fot. 1189638 fot. 1189639

ID339995 Hygrophorus pustulatus; prop. rez. Źródliskowe Wąwozy koło Kocierza, 0,6 km na SW od Kocierza, pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie, AB-38; 2020.10.27; bór świerkowy na siedlisku grądowym; na ziemi w rozproszeniu - kilkadziesiąt owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1193233 fot. 1193234 fot. 1193235

ID340605 Hygrophorus pustulatus; Puszcza Bukowa, 1,6 km na NW od Chlebowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-93; 2020.11.30; zarastające lasem tereny powojskowe; na ziemi w grupie - kilka owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1195715 fot. 1195716 fot. 1195717
Zarodniki: 7,4-10,1 x 4,5-5,6 µm (średnio: 8,6 x 5,0 µm), Q: 1,5-2,1 (średnio 1,7):
fot. 1195718

ID350817 Hygrophorus pustulatus; Wysowa Zdrój, pow. gorlicki, woj. małopolskie, EG-38; 2021.10.03; Park zdrojowy (lipa, jesion, klon, kasztanowiec, dąb, świerk i in.; na ziemi pod świerkami w kilku grupach, w różnych częściach parku kilkadziesiąt owocników; leg. Anna Hreczka; det. Waldemar Czerniawski; eksykat: Tak, zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1273803 fot. 1273804 fot. 1273805 fot. 1273806 fot. 1273807 fot. 1273808 fot. 1273809

ID350961 Hygrophorus pustulatus; Pojezierze Ińskie (prop. rez. Torfowisko Biała), 1,6 km na ES od miejscowości Biała, pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie, AB-89; 2021.10.08; bór świerkowy mieszany (Św, Brz, Ol); na ziemi w grupie - kilkanaście owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1275497 fot. 1275498 fot. 1275499

ID352499 Hygrophorus pustulatus; ok.1km na S od miejscowości Kobylaki Korysze, gm. Jednorożec, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC-25; 2021.11.07; stare wyrobisko pożwirowe,porośnięte samosiewem sosnowym; ziemia kilka owocników; leg. Romuald Tomaszewski; det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1291618 fot. 1291619 fot. 1291620