| ||||||
| ||||||
opis
Owocnik z wyraźnie wykształconym trzonem i kapeluszem. Kapelusz bladoszary, oliwkowobrązowy, szarobrązowy do prawie czarnego; 50-120(150) mm średnicy, 5-10 mm grubości, płasko wypukły, z wiekiem do nieco wklęśniętego, w zarysie nieregularnie kolisty; powierzchnia matowa, gładka, z wiekiem promieniście spękana na włókna, w centrum na łuseczki; brzeg ostry, nieco podwinięty, pofalowany, poprzecznie żłobkowany; uciśnięte miejsca przebarwiają się czerwonobrązowo.
Trzon tej samej barwy co kapelusz lub jaśniejszy; centralny lub ekscentryczny, krótki, 30-50(70) × 10-30 mm, równogruby do maczugowatego, takze zwężający się ku podstawie; podstawa trzonu czasem z pomarańczową grzybnią.
zarodniki
Wysyp zarodników biały do jasnobrązowego. Zarodniki w zarysie prawie koliste, guzkowate, nieamyloidalne, 4-6 × 3.5-4 µm (nie wliczając brodawek).
występowanie
Bardzo rzadki. Owocniki jednoroczne, wyrastają od lata do jesieni, na gołej ziemi lub na ściółce, pojedynczo lub w grupach, na glebach suchych i ubogich, w lasach iglastych sosnowych i świerkowych, częściej w wyższych partiach gór. Prawdopodobnie mykoryzowy.
jadalne czy trujące? 🟡
W Polsce podlega ochronie gatunkowej. Nie jest trujący, lecz niesmaczny.
uwagi
Owocniki oglądane od góry przypominają ciemne borowiki (Boletus).
wybrane okazy · selected collections ⇈
/Słowacja, Strazowskie Vierchy, Pruzina/
leg. Mirosław Wantoch-Rekowski
/Tuszkowy-Śluza/
leg. Mirosław Wantoch-Rekowski
/Tuszkowy-Śluza/
leg. Mirosław Wantoch-Rekowski
/Tuszkowy-Śluza/
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 21:10 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
CB14 21462 115153 176824 291095 CB24 291097 CB44 117840 117844 EB69 177785
ID 21 462 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Tuszkowy-Śluza E 17,43 N 54,04, CB14; data zbioru: 24 wrz 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Młodnik sosnowy., W ziemi., Jeden owocnik; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski, det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, u kustosza bazy - 9/MWR/30.01.06; uwagi: fot.19920 fot.19921; W przeciwieństwie do sarniaka dachówkowatego jest on niezwykle rzadki. To jest jedyne stanowisko w którym go spotykam. W poprzednim sezonie były dwa owocniki. [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;
ID 115 153 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Tuszkowy-Kaszuby, CB14; data zbioru: 14 wrz 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy, W ziemi,mchu,na granicy starego boru i młodego lasu sosnowego, 3 owocniki pod jałowcem; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/MWR/5.11.10; uwagi: fot.202963 fot.202964 fot.202965Owocniki pojawiły się po dwuletniej przerwie :-! [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 117 840 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Czernica k/Męcikała, CB44; data zbioru: 11 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: w zagajniku sosnowym na ziemi, na ziemi wśród igieł sosnowych, dwa osobniki; leg. det. Wojciech Mazurkiewicz; eksykat: U kustosza bazy; uwagi: zdjęcia:; fot.208713 fot.208714 [fotografie: tak];
ID 117 844 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Żabno k/Chojnic, CB44; data zbioru: 11 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Na skraju zagajnika sosnowego przy starym sosnowym lesie, wśród igieł sosnowych na ziemi, około 10 owocników w różnych fazach rozwoju. Jeden z owocników wywrócony; leg. det. Wojciech Mazurkiewicz; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/WM/8.02.12; uwagi: zdjęcia:; fot.208740 fot.208741 fot.208742 fot.208743 [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41;
ID 176 824 oznaczenie: Boletopsis grisea; • potwierdzenie ID115 153; lokalizacja: Tuszkowy-Lipusz, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB14; data zbioru: 29 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las sosnowy, w ziemi, jeden owocnik; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie-chroniony; uwagi: fot.379988 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 177 785 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: 1km, W, Ruciane-Nida, w pobliżu linii kolejowej, pow. Piski, woj. Warmińsko-mazurskie, EB69; data zbioru: 15 paź 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: sosna z niewielką domieszką brzozy, pas p.poż, na ziemi, w igliwiu, 11 owocników; leg. det. Mateusz Pańkowski; eksykat: nie; uwagi: fot.382882 fot.382883 fot.382884 fot.382885 fot.382886 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 291 095 oznaczenie: Boletopsis grisea; • potwierdzenie ID176 824; lokalizacja: Lipusz-Tuszkowy, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB14; data zbioru: 18 wrz 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy, ziemia, dwa owocniki wyrwane przez grzybiarza; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, w Stacji; uwagi: fot.878199 fot.878200 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 291 097 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Kalisz Kaszubski, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB24; data zbioru: 18 wrz 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy z domieszką buka, ziemia, cztery owocniki w rozproszeniu, jeden uszkodzony przez grzybiarza; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, w Stacji; uwagi: https://binged.it/2d1t7kD; fot.878204 fot.878205 [notatka: nie] [fotografie: tak];
