grzyby.pl

Cortinarius caperatus (Pers.) Fr. [🔉 kor·tī·na·ri·us *]

płachetka zwyczajna, płachetka kołpakowata, "kołpaki", "niemka", "płachetka", "turki", Gypsy Mushroom, Chicken of the woods /en/
Pholiota caperata (Pers.) P. Kumm. · Rozites caperata orth.var. · Rozites caperatus (Pers.) P. Karst. [główna w czekliście]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Cortinarius caperatus (płachetka zwyczajna)
28.08.2006, okolice Kościerzyny; copyright © by Marek Snowarski
Cortinarius caperatus (płachetka zwyczajna)
Cortinarius caperatus (płachetka zwyczajna)
w mchu, w lesie sosnowym, za pasem wydm nadmorskich, w grupach po kilka do kilkunastu egzemplarzy
Cortinarius caperatus (płachetka zwyczajna)
w grupach po kilka egzemplarzy, w lesie sosnowym na piaszczystym podłożu

owocnik

Cortinarius caperatus (płachetka zwyczajna)
Kapelusz słomkowy, ochrowożółtawy, żółtobrązowy, młody z fioletowawym nalotem; 60-100 (120) mm średnicy, młody dzwonkowaty, potem wypukły, w końcu rozpostarty z garbkiem; powierzchnia często promieniście pomarszczona, matowa; brzeg u starszych egzemplarzy popękany.

Blaszki jasne, początkowo blade, potem gliniastobrązowe do rdzawoochrowych (cynamonowobrązowych); gęste, przyrośnięte do trzonu do zbiegających ząbkiem; ostrze karbowane.

Trzon -100 x -25 mm, equal; brudnobiaławy; z wąskim, błoniastym pierścieniem, często postrzępionym lub zanikający; powierzchnia nad pierścieniem z nalotem, poniżej pierścienia jedwabisty, długowłóknisty, pełny.

Miąższ białawy, marmurkowaty, o przyjemnym zapachu i łagodnym smaku.Kapelusz słomkowy, ochrowożółtawy, żółtobrązowy, młody z fioletowawym nalotem; 60-100 (120) mm średnicy, młody dzwonkowaty, potem wypukły, w końcu rozpostarty z garbkiem; powierzchnia często promieniście pomarszczona, matowa; brzeg u starszych egzemplarzy popękany.

space

Trzon -100 x -25 mm, equal; brudnobiaławy; z wąskim, błoniastym pierścieniem, często postrzępionym lub zanikający; powierzchnia nad pierścieniem z nalotem, poniżej pierścienia jedwabisty, długowłóknisty, pełny.

space

Pileus straw-colour, ocher-yellow, yellow-brown, when young lilac pruinose; 60-100 (120) mm broad, young bell-shaped, then expanding with umbo; surface radially wrinkled, dull; margin at maturity often radially cracked.
Lamellae pale, at first town-brown, rusty-ocher to cynnamon-brown in age; crowded, adnate to subdecurrent; edge notched.
Stipe up to 100 mm tall and 25 broad, equal; whitish; with narrow, membranous ring, often volatile; stipe surface above ring pruinose, below silky, longitudinally fibrillose, solid.
Flesh whitish; odor pleasant, taste mild.

space

zarodniki

Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki 11-14 x 7-9 µm, migdałowate, drobno brodawkowane, bez pory rostkowej.Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki 11-14 x 7-9 µm, migdałowate, drobno brodawkowane, bez pory rostkowej.
Spore print rusty brown. Spores 11-14 x 7-9 µm, amygdaloid, faintly roughened.
Spore print rusty brown. Spores 11-14 x 7-9 µm, amygdaloid, faintly roughened.

występowanie

Jest w czekliście.[105]
Miejscami pospolity. Owocniki wyrastają w grupach, masowo, od sierpnia do października w lasach iglastych, na kwaśnych glebach, często w towarzystwie Vaccinium myrtillus. Rzadko spotyka się je w lasach liściastych.Miejscami pospolity. Owocniki wyrastają w grupach, masowo, od sierpnia do października w lasach iglastych, na kwaśnych glebach, często w towarzystwie Vaccinium myrtillus. Rzadko spotyka się je w lasach liściastych.
Common. Summer, fall, usually in large groups in needle forest on acid soils, often together with Vaccinium myrtillus; rarely in deciduous forests.
Common. Summer, fall, usually in large groups in needle forest on acid soils, often together with Vaccinium myrtillus; rarely in deciduous forests.

jadalne czy trujące? 🟢 🛒

Jadalny, smaczny. Dopuszczony do obrotu handlowego i przetwórstwa na terenie Polski. Owocniki szybko są "zarobaczywione" tj. porażone przez larwy owadów, nawet młode egzemplarze, z uwagi jednak na masywność i masowe występowanie dość łatwo jest zebrać ilość pozwalającą na konsumpcję. Tradycyjnie zbierany w Polsce i znany pod róznymi, regionalnymi nazwami, np. turek, niemka, kołpak, podbołotuszka.Jadalny, smaczny. Dopuszczony do obrotu handlowego i przetwórstwa na terenie Polski. Owocniki szybko są "zarobaczywione" tj. porażone przez larwy owadów, nawet młode egzemplarze, z uwagi jednak na masywność i masowe występowanie dość łatwo jest zebrać ilość pozwalającą na konsumpcję. Tradycyjnie zbierany w Polsce i znany pod róznymi, regionalnymi nazwami, np. turek, niemka, kołpak, podbołotuszka.
Edible and choice. But one should look carefully because it is easily spoiled by insects larvas.
Edible and choice. But one should look carefully because it is easily spoiled by insects larvas.
Gatunek dość charakterystyczny wśród zasłonakowatych z racji posiadania błoniastego pierścienia na trzonie. Zwraca uwagę swoim rozmiarem i masowym występowaniem. Liczne podobne gatunki zasłonaków (Cortinarius) nie mają skórzastego pierścienia na trzonie.
Jest to jedyny w Europie przedstawiciel tego rodzaju (Rozites obecnie łączonego z Cortinarius).Gatunek dość charakterystyczny wśród zasłonakowatych z racji posiadania błoniastego pierścienia na trzonie. Zwraca uwagę swoim rozmiarem i masowym występowaniem. Liczne podobne gatunki zasłonaków (Cortinarius) nie mają skórzastego pierścienia na trzonie.
Jest to jedyny w Europie przedstawiciel tego rodzaju (Rozites obecnie łączonego z Cortinarius).
Mało prawdopodbna ale możliwa jest pomyłka z rosłymi owocnikami strzępiaka ceglastego (Inosperma erubescens) - rozmiar owocników w skrajnych przypadkach jest zbliżony, podobieństwo dotyczy barwy blaszek i w pewnym stopniu formy owocnika. Grzyby te rosną w różnych siedliskach. Taka pomyłka może zdarzyć się jeśli przechodzi się porządku dziennego nad szczegółami: "przez zachłanność gdy brak grzybów i na bezgrzybiu i rak ryba" [za opis takiego przypadku zatrucia dziękuję koledze T.].Mało prawdopodbna ale możliwa jest pomyłka z rosłymi owocnikami strzępiaka ceglastego (Inosperma erubescens) - rozmiar owocników w skrajnych przypadkach jest zbliżony, podobieństwo dotyczy barwy blaszek i w pewnym stopniu formy owocnika. Grzyby te rosną w różnych siedliskach. Taka pomyłka może zdarzyć się jeśli przechodzi się porządku dziennego nad szczegółami: "przez zachłanność gdy brak grzybów i na bezgrzybiu i rak ryba" [za opis takiego przypadku zatrucia dziękuję koledze T.].

Specie easy to recognize thanks to its size, fruiting in large groups and stipe with membranous ring. Other species from close zasłonak (Cortinarius) genus do not have such ring but have fibrillous cortina.

space

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20060828.8.06 - Cortinarius caperatus (płachetka zwyczajna); okolice Kościerzyny
060828-8
/okolice Kościerzyny/ #4