Melanoleuca cognata (Fr.) Konrad & Maubl. (1927)

Kapelusz higrofaniczny, wilgotny do ciemnobrązowego, suchy jasno ochrowobrązowy, w centrum ciemniejszy; (25)40-100 mm średnicy, wypukły, zwykle z szerokim garbkiem w centrum; powierzchnia naga, wilgotna nieco lepka; brzeg początkowo podwinięty, potem prosty lub nieco wywinięty, wilgotny prześwitująco prążkowany.

Trzon żółtobrązowy, w górze białawy; (30)50-120 × 5-12 mm, równogruby, podstawa bulwiasto rozszerzona i przerośnięta z podłożem białą grzybnią; powierzchnia z białymi włókienkami, w górze biało kłaczkowata.

Wysyp zarodników biały, bladokremowy (ciemnokremowyżółty [133s81]). Zarodniki elipsoidalne, drobno brodawkowate, hialinowe, z kroplami, 7-9.5 × 4-6 µm.

Nieczęsta. Owocniki wyrastają wiosną, w kwietniu i maju, rzadko późną jesienią, pojedynczo lub w grupach, głównie poza lasami, na żyznych glebach, na pastwiskach, trawnikach, w parkach i sadach, także w lasach różnego typu.

Jadalna.

O ole generalnie gatunki ciemnobiałek są trudne do indentyfikacji - z reguły wymagają odniesienia się do cech mikroskopowych. To ciemnobiałka płowa (Melanoleuca cognata) wyróżnia się wśród ciemnobiałek ciepłym ochrowobrązowym zabarwieniem blaszek, co w połączeniu z wczesnowiosenną porą pojawu czyni ją łatwą do identyfikacji.