Chlorophyllum rhacodes (Vittad.) Vellinga

Kapelusz jasnobrązowy, z wiekiem ciemnieje i szarzeje; (50)100-150(180) mm średnicy; początkowo prawie kulisty, tępo stożkowaty, z wiekiem wypukły do rozpostartego; garbka brak lub nieznaczny; powierzchnia sucha, z grubymi, dużymi, okółkowo i dachówkowato ułożonymi wełnistymi łuskami; centrum gładkie.

Trzon białawy, z wiekiem brązowawy do ciemnobrązowego; powierzchnia gładka, bez zygzakowatego wzoru; 50-150 x 15-30 mm, cylindryczny, podstawa wyraźnie zgrubiała do bulwiastej, pokryta grzybnią silnie przerośniętą z podłożem; podstawa potarta szybko przebarwia się brązowo-czerwono. Pierścień podwójny, gruby, wełnisty; biały do szarego, przesuwalny.

Pileus light brown, dull and graying in age; (50)100-150(180) mm broad; at first almost spheric, then pulvinate, in age convex to expanding, without umbo or indistinct; surface dry, with coarse, dense, woolly, concentrically arranged scales; in the center smooth.
Lamellae white, staining brown in age, especially at edges; pressed discoloring reddish-brown; fragile, close, broad, free.
Stipe whitish, brown in age; surface smooth, without zigzag pattern; 100-150(200) x 10-15 mm, equal with bulbous base with dense mycelium connected with substrate; bruised at the base discoloring in few seconds brown-red. Annulus double, thick, woolly, white to gray, movable.
Flesh white, when cut discoloring first yellow-red then brown-red, especially in stipe; in pileus soft, in stipe tough, fibrillose; taste mild, indistinct; smell none or indistinct.

Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, bezbarwne, dekstrynoidalne, 9-12 x 6-7 µm.

Częsty. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo, częściej w grupach, głównie w lasach iglastych (sosna, świerk) i mieszanych ale też i liściastych, na polanach śródleśnych oraz w parkach.

Jadalny, jada się panierowane kapelusze. W mojej opinii nie warto jej zbierać ponieważ w przeciwieństwie do czubajki kani brak jej jakiegokolwiek aromatu. Są też podejrzenia, że czasami może być przyczyną przejściowych niedyspozycji żołądkowo-jelitowych.

Bardzo podobna jest czubajka kania (Macrolepiota procera), ma ona niezmienny miąższ, zygzakowaty wzorek na trzonie, rzadsze i mniejsze łuski na kapeluszu i wyraźny słodkawo-aromatyczny zapach.

pieczareczka czerwieniejąca (Leucoagaricus badhamii) jest rzadkim gatunkiem, owocniki wyrastają w szklarniach i na kompoście. Ma grubołuskowaty kapelusz i nawet przy nieznacznych uszkodzeniach przybiera barwę szafranowożółtą a po wyschnięciu brudnofioletową. Trzon z krótkotrwałym pierścieniem połączonym częściowo z blaszkami.

Zobacz też uwagi przy opisie czubajki kani (Macrolepiota procera).