Helvella acetabulum (piestrzyca pucharowata)

owocnik

Owocnik składa się z pucharowatego kapelusza i pofałdowanego trzonu; cały ma (20)40-90(100) mm wysokości i 20-60 mm szerokości; trzon stanowi +- 1/3 owocnika. Część kapeluszowa jest nieregularnie półkulista, potem miseczkowata z porozrywanym brzegiem. Wewnętrzna płodna część jest gładka, szarobrązowa, czerwonobrązowa, oliwkowobrązowa, zwykle z fioletowym odcieniem; zewnętrzna płonna jest jaśniejsza, pokryta drobnym nalotem i z białawymi żebrami odchodzącymi od trzonu. Trzon białawy z siatką żeber.

space

Sporocarp comprises a chaliced cap and an uneven stipe; the whole is (20)40-90(100) mm high and 20-60 mm broad; the stipe makes +- 1/3 of the sporocarp. The pileus part is irregularly hemispherical, later cup-shaped with a torn margin. Inner fertile part is smooth, grey-brown, red-brown, olive-brown, usually with a violet tint; external sterile part is lighter, covered with fine pruina and whitish ribs extending from the stipe. Stipe whitish with a network of ribs.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki bezbarwne, elipsoidalne, gładkie, z dużą centralną kroplą tłuszczu, 18-24 x 12-15 µm.

Spore print white. Spores hyaline, ellipsoid, smooth, with a large central oil droplet, 18-24 x 12-15 µm.

występowanie

jest w czekliście Chmiel (2006) ^[140]

Dość częsta. Owocniki wyrastają na ziemi, wiosną, od końca kwietnia do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w różnego typu lasach na glebach zawierających wapń.

Common. Spring, solitary or gregarious, in different types of forests on basic soils.

jadalne czy trujące? 🟡

ważne! dla grzybiarzy

Niejadalna z powodu łykowatego miąższu.[134]

Edible but of low quality.

uwagi

Podobną formę owocników ma Helvella solitaria - różni się smuklejszym trzone, wenwętrzna powierzchnia miseczki jest brązowa, jest ona zwykle nieco złożona - jak muszla małża lub siodłowato wygięta, dolna powierzchnia miseczki nie jest żebrowana lub tylko nieznacznie.

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Adamczyk (1996)^[2591]Adamczyk (1996) Les champignons supérieurs des hêtraies du nord du Plateau de Częstochowa (Pologne méridionale).^[2591], Adamczyk (2003)^[1263]Adamczyk (2003) Grzyby wielkoowocnikowe zespołów Tilio-Carpinetum melittetosum i Calamagrostio-Quercetum petraeae rezerwatu leśnego Zielona Góra w północnej części Wyżyny Częstochowskiej.^[1263] (as: Paxina acetabulum), Adamczyk (2003)^[1264]Adamczyk (2003) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu leśnego „Ostrężnik” na obszarze projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego (Wyżyna Częstochowska).^[1264] (as: Paxina acetabulum), Adamczyk (2007)^[1268]Adamczyk (2007) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu Babsk w województwie łódzkim na tle przemian jego szaty roślinnej.^[1268] (as: Paxina acetabulum), Adamczyk (2011)^[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.^[1272], Błoński (1896)^[2614]Błoński (1896) Przyczynek do flory grzybów Polski.^[2614], Bujakiewicz (1973)^[2632]Bujakiewicz (1973) Udział grzybów wyższych w lasach łęgowych i olesach Wielkopolski.^[2632], Chachuła et al. (2020)^[1374]Chachuła et al. (2020) New record of macrofungi for the mycobiota of the Cieszyn municipality (Polish Western Carpathians) including new species to Poland.^[1374], Chmiel & Ronikier (2007)^[1398]Chmiel & Ronikier (2007) Materiały do znajomości Ascomycetes Tatr.^[1398], Domian et al. (2022)^[3712]Domian et al. (2022) Obserwacje mykologiczne członków Sekcji Różnorodność i Ochrona Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Część II.^[3712], Eichler (1904)^[2750]Eichler (1904) Drugi przyczynek do flory grzybów okolic Międzyrzeca.^[2750], Fiedorowicz (2009)^[1441]Fiedorowicz (2009) The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland).^[1441], Flisińska (1984)^[2777]Flisińska (1984) Materiały do poznania flory grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) Lublina.^[2777], Flisińska (1997)^[2785]Flisińska (1997) Macromycetes of the Jastkowice Forest Reserve.^[2785], Flisińska (2000)^[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).^[1448], Friedrich (2013)^[1464]Friedrich (2013) The occurrence of Amanita strobiliformis (Paulet ex Vittad.) Bertill. In Szczecin and its distribution in Poland.^[1464], Gierczyk (2022)^[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.^[3842], Gierczyk et al. (2018)^[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.^[1501], Gorczak et al. (2023)^[3717]Gorczak et al. (2023) Obserwacje mykologiczne członków Sekcji Różnorodność i Ochrona Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Część III.^[3717], Gumińska (1962)^[2816]Gumińska (1962) Mikoflora lasów bukowych Rabsztyna i Maciejowej.^[2816], Gumińska (1990)^[2831]Gumińska (1990) Mikoflora Pienińskiego Parku Narodowego (Część V).^[2831], Kozłowska et al. (2019)^[1707]Kozłowska et al. (2019) Checklist of microfungi and larger ascomycetes of Białowieża Forest.^[1707], Kozłowska et al. (2019)^[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.^[1706], Kudławiec et al. (2024)^[3925]Kudławiec et al. (2024) Obserwacje mykologiczne członków Sekcji Różnorodność i Ochrona Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Część V.^[3925], Kujawa (2009)^[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.^[1752], Kujawa et al. (2019)^[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.^[1779], Lisiewska (1961)^[2954]Lisiewska (1961) Badania nad grzybami wyższymi w grądach Wielkopolskiego Parku Narodowego i Promna pod Poznaniem.^[2954], Lisiewska (1963)^[2955]Lisiewska (1963) Mikoflora zespołów leśnych Puszczy Bukowej pod Szczecinem.^[2955], Lisiewska (1965)^[2956]Lisiewska (1965) Udział grzybów wyższych w grądach Wielkopolski.^[2956], Lisiewska (1966)^[2958]Lisiewska (1966) Grzyby wyższe Wolińskiego Parku Narodowego.^[2958], Lisiewska & Malinger (2001)^[1846]Lisiewska & Malinger (2001) Macromycetes w różnych postaciach grądu środkowoeuropejskiego na terenie uroczyska Marcelin w Poznaniu.^[1846] (as: Paxina acetabulum), Lisiewska & Nowicka (1979)^[2965]Lisiewska & Nowicka (1979) Macromycetes Arboretum Kórnickiego.^[2965], Ławrynowicz (1973)^[2994]Ławrynowicz (1973) Grzyby wyższe makroskopowe w grądach Polski Środkowej.^[2994], Namysłowski (1910)^[3029]Namysłowski (1910) Przyczynek do mykologii Galicyi.^[3029], Nespiak (1962)^[3039]Nespiak (1962) Notatki mikologiczne z Tatr. Część II.^[3039], Nespiak (1965)^[3040]Nespiak (1965) Über einige interessante Pilzarten in NO-Polen.^[3040], Schroeter (1908)^[3183]Schroeter (1908) Die Pilze Schlesiens. Zweite Hälfte.^[3183], Szczepkowski (2007)^[2295]Szczepkowski (2007) Macromycetes in the Dendrological Park of the Warsaw Agricultural University .^[2295], Teodorowicz (1933)^[3299]Teodorowicz (1933) Grzyby zachodniej i południowej Polski w zbiorze Zakładu Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Poznańskiego.^[3299], Wojewoda (1974)^[3372]Wojewoda (1974) Macromycetes Ojcowskiego Parku Narodowego. I. Flora.^[3372]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 21:10 1 znaleziska Helvella acetabulum (piestrzyca pucharowata) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

DA80 345341 FE49 367793

ID 345 341 oznaczenie: Helvella acetabulum; lokalizacja: Gdańsk Strzyża ul. Wojska Polskiego, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 17 maj 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zieleniec, ziemia, kilkanaście owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, BG; uwagi: fot.1228066 fot.1228067 fot.1228068 fot.1228069 fot.1228070 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 367 793 oznaczenie: Helvella acetabulum; lokalizacja: Borkowszczyzna - 51.093772, 22.782129, pow. świdnicki, woj. lubelskie, FE49; data zbioru: 5 maj 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las grabowo-topolowo-sosnowy, Na leśnej drodze, Kilkanaście sztuk; leg. det. Robert Kozak; rev. Błażej Gierczyk 17 mar 2025; eksykat: BGF0016279; uwagi: fot.1429566 fot.1429567 [fotografie: tak];