Gyromitra esculenta (Pers.) Fr.

Główka owocnika mniej więcej kulista, nieregularnie, mózgowato pofałdowana, płatowata, barwy od żółtobrązowej do ciemnobrązowej, czarnobrązowej; wysokość całego owocnika 50-100 (120) mm, a szerokość 50-150 mm; wnętrze główki poprzerastane, kremowe.

Trzon krótki, długości 1/3 do 1/4 wysokości kapelusza i grubości niewiele mniejszej od jego średnicy; biały, brązowo-purpurowo poplamiony; powierzchnia silnie pobrużdżona i pomarszczona; pusty.

Miąższ kruchy; bez wyróżniającego się smaku, czy zapachu.

Sporocarp's head rounded, irregular, brain-like lobed; yellow-brown to dark brown, black-brown; sporocarp height 50-100 (120) mm, 50-150 mm broad; head partially hollow, inner surface cream.
Stipe short, 1/3 to 1/4 of head height, width only slightly less then head diameter; white with brownish-purple stains; surface grooved and wrinkled; hollow.
Flesh fragile; without distinctive taste or odour.

Wysyp zarodników kremowy. Zarodniki elipsoidalne, gładkie (zobacz uwagi), z dwoma oleistymi kroplami, 13-21 x 7-10 µm.

Częsta. Owocniki wyrastają wiosną (marzec/kwiecień) w lasach sosnowych, pojedynczo lub w grupach. Często w młodnikach i na uprawach.

Niebezpiecznie trująca. Za "Diagnostyką laboratoryjną zatruć grzybami", PZWL 1988, Wanda Lasota i Maria Klawitter czynnikiem toksycznym jest gyromitryna (N-metyloformylohydrazon aldehydu octowego). Wg. Piotra R. Burdy - "Zatrucia ostre grzybami i roślinami wyższymi" objawy zatrucia rozpoczynają się czasami po wielu dniach. Charakterystyczne jest to, że zatruciu można ulec wdychając opary z gotowanych grzybów. Dalej czytamy, że najpewniej MMH uszkadza czerwone krwinki i przy ciężkim zatruciu produkty ich rozpadu uszkadzają nerki i wątrobę. Czynniki trujące rozkładają się, bądź ulatniają przy gotowaniu i suszeniu. Jednak nie ma możliwości stwierdzenia w jakim stopniu dlatego lepiej nie ryzykować.

Bardzo podobna jest piestrzenica olbrzymia (Gyromitra gigas), do pewnego odróżnienia jedynie pod mikroskopem, po odmiennych zarodnikach, o drobno szorstkiej powierzchni i ze zgrubieniami na końcach; makroskopowo jest przeciętnie większa, jaśniejsza, ma bardzo krótki i gruby trzon, rośnie w lasach liściastych.

Very close is piestrzenica olbrzymia (Gyromitra gigas), reliable could be distinguished only under microscope, thanks to its finely coarse spores with enlargements on ends; macroscopically its bigger, looks paler and has very short and thick stipe, grows in decidious forests.

Piestrzenica infułowata (Gyromitra infula) istotnie różni się kształtem główki, która składa się z kilku dużych, nie bruzdowanych płatów. Występuje głównie jesienią.

piestrzenica infułowata (Gyromitra infula) differs significantly with cap composed of few big lobs, not wrinkled.

Oczywista jest możliwość pomyłki z jadalnymi smardzowatymi (Morchellaceae), te jednak nie maja pofałdowanej mózgowato główki a jamkowatą.

Grown in autumn.
One could consider mistaken with edible smardzowate (Morchellaceae). Morels got no brain-like lobed head but with ridges and pits.