Scleroderma citrinum Pers. (1801)
tęgoskór cytrynowy
tęgoskór pospolity
Scleroderma aurantium L.: Vaill.) Pers. · Scleroderma vulgare Hornemann.
 |
| grupa owocników w różnym wieku, pod bukami, podłoże piaszczyste, skraj bagienka; 12.07.1998, Dolny Śląsk, lasy milickie; copyright © by Marek Snowarski |
|
 |
| owocnik w grupie, pod bukami, podłoże piaszczyste, skraj bagienka |
|
|
 |
| przekrój przez młody i średnio dojrzały owocnik |
|
|
|
|
|
|
Owocnik kulisty lub bulwiasty, duży, do 100 mm średnicy; trzon szczątkowy w postaci pęku białawych strzępek; w różnych odcieniach żółci i brązu, czasem z odcieniem pomarańczowym lub cytrynowym; powierzchnia spękana na duże poletka i często z odstającymi łuskami.
Wnętrze (gleba) początkowo białawe, szybko fioletowe, z wiekiem szaroczarne - na przekroju przypomina utarty mak, dojrzałe oliwkowobrązowe do zielonkawoszarego - sproszkowane; zapach silny, aromatyczny.
Sporocarp spherical or tuberous, large, up to 100 mm in diameter; stipe rudimentary in the form of a tuft of whitish mycelial strands; in various shades of yellow and brown, sometimes with orange or lemon tint; surface areolate and often with coarse scales.
Interior (gleba) initially whitish, soon violet, with age grey-black - in cross section reminds of ground poppy-seeds, mature olive-brown to greenish-grey - powdered; odour strong, aromatic.
Zarodniki kuliste, powierzchnia kolczasta i siateczkowana; 7-15 µm średnicy.
Spores globose, surface spinose and reticulate; 7-15 µm średnicy.
Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają latem i jesienią, zwykle w grupach, na powierzchni ziemi lub nieco zagłębione, czasem na pniakach i pniach, przeważnie na ubogich, piaszczystych glebach w lasach iglastych, na obrzeżach lasów i poboczach dróg leśnych.
Very common specie. Fruitbodies grow mostly gregarious on poor, acid, sandy soils, mainly in coniferous forests & on forest edges.
Trujący. Z uwagi na dość luźne zewnętrze i wewnętrzne podobieństwo do trufli oraz swoisty aromat, bywa używany jako grzyb przyprawowy. Nie należy jednak go w tej roli używać z uwagi na toksyczność.
Poisonous.
Czasami używany jako przyprawa - być może z powodu utożsamiania w ludowej wiedzy z truflą - czyli w funkcji "trufli dla ubogich". Owszem tęgoskór ma dość przyjemny zapach i bulwiasty kształt, jest to jednak zupełnie inny gatunek niż trufla, w dodatku trujący.
Podobny tęgoskór kurzawkowy (Scleroderma bovista) ma wyraźny, gruby nibytrzon i cienkie perydium (1 mm).
Na grzybni tęgoskóra pospolitego rozwija się rzadki, chroniony podgrzybek tęgoskórowy (Xerocomus parasiticus).
literatura · references
· Gumińska B., Wojewoda W., 1983 — Grzyby i ich oznaczanie. p.434
[5]· Breitenbach J., Kraenzlin F., 1986 — Fungi of Switzerland 2 - Non gilled fungi p.506
[26II]· Rudnicka-Jezierska W., 1991 — Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). p.94
[14]· Knudsen, H., Vesterholt, J., 2012 — Funga Nordica "2" p.208
[141]·
baza „publikacje po 2000 r.” #3558
obecnie nie jesteś zalogowany(a) — oglądasz okrojoną, przeglądową wersję atlasu —
zaloguj się (pola w prawym górnym rogu każdej strony)lub
załóż konto dostępu o ile go jeszcze nie posiadasz
Copyright © 1997-2017 by Marek Snowarski – formularz kontaktowy/contact form
przeglądowa (zwykła) wersja atlasu 17.09.14
· ta strona
była ostatnio zmieniana/last modified
14.03.2017 ·
powstała/was created
27.08.1998
Zalinkuj tę stronę kodem (przykładowy tekst linku dostosuj do swoich potrzeb):
<a href="https://www.grzyby.pl.pl/gatunki/Scleroderma_citrinum.htm">
Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy) - Atlas grzybów Polski grzyby.pl</a>
