trujący

Scleroderma citrinum Pers. (1801)

tęgoskór cytrynowy tęgoskór pospolity
Scleroderma aurantium L.: Vaill.) Pers. · Scleroderma vulgare Hornemann.
na stronie — owocnik · zarodniki · występowanie · wartość · uwagi · znaleziska
Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy)

grupa owocników w różnym wieku, pod bukami, podłoże piaszczyste, skraj bagienka; 12.07.1998, Dolny Śląsk, lasy milickie; copyright © by Marek Snowarski
Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy)

owocnik w grupie, pod bukami, podłoże piaszczyste, skraj bagienka

Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy)

przekrój przez młody i średnio dojrzały owocnik

Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy)
Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy)

owocnik

Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy)
Owocnik kulisty lub bulwiasty, duży, do 100 mm średnicy; trzon szczątkowy w postaci pęku białawych strzępek; w różnych odcieniach żółci i brązu, czasem z odcieniem pomarańczowym lub cytrynowym; powierzchnia spękana na duże poletka i często z odstającymi łuskami.

space

Wnętrze (gleba) początkowo białawe, szybko fioletowe, z wiekiem szaroczarne - na przekroju przypomina utarty mak, dojrzałe oliwkowobrązowe do zielonkawoszarego - sproszkowane; zapach silny, aromatyczny.

Sporocarp spherical or tuberous, large, up to 100 mm in diameter; stipe rudimentary in the form of a tuft of whitish mycelial strands; in various shades of yellow and brown, sometimes with orange or lemon tint; surface areolate and often with coarse scales.

space

Interior (gleba) initially whitish, soon violet, with age grey-black - in cross section reminds of ground poppy-seeds, mature olive-brown to greenish-grey - powdered; odour strong, aromatic.

zarodniki

Zarodniki kuliste, powierzchnia kolczasta i siateczkowana; 7-15 µm średnicy.

Spores globose, surface spinose and reticulate; 7-15 µm średnicy.

występowanie

Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają latem i jesienią, zwykle w grupach, na powierzchni ziemi lub nieco zagłębione, czasem na pniakach i pniach, przeważnie na ubogich, piaszczystych glebach w lasach iglastych, na obrzeżach lasów i poboczach dróg leśnych.

Very common specie. Fruitbodies grow mostly gregarious on poor, acid, sandy soils, mainly in coniferous forests & on forest edges.

wartość

Trujący. Z uwagi na dość luźne zewnętrze i wewnętrzne podobieństwo do trufli oraz swoisty aromat, bywa używany jako grzyb przyprawowy. Nie należy jednak go w tej roli używać z uwagi na toksyczność.

Poisonous.

uwagi

Czasami używany jako przyprawa - być może z powodu utożsamiania w ludowej wiedzy z truflą - czyli w funkcji "trufli dla ubogich". Owszem tęgoskór ma dość przyjemny zapach i bulwiasty kształt, jest to jednak zupełnie inny gatunek niż trufla, w dodatku trujący.

Podobny tęgoskór kurzawkowy (Scleroderma bovista) ma wyraźny, gruby nibytrzon i cienkie perydium (1 mm).

space

Na grzybni tęgoskóra pospolitego rozwija się rzadki, chroniony podgrzybek tęgoskórowy (Xerocomus parasiticus).

space

znalezisko 20050926.6.05 - Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy); Czechy, okolice Trzebonia

9f · 20050926.6.05
/Czechy, okolice Trzebonia/
znalezisko 20051001.14.05 - Scleroderma citrinum (tęgoskór cytrynowy); Czechy, Trebonsko, Luznice, Dvur Hamr

11f · 20051001.14.05
/Czechy, Trebonsko, Luznice, Dvur Hamr/