grzyby.pl

Geastrum fimbriatum Fr.

gwiazdosz frędzelkowany, gwiazdosz frędzelkowaty
Geastrum rufescens var. minor Pers. · Geastrum sessile (Sow.) Pouz. · Geastrum tunicatum Vittad.
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Geastrum Geastrum Geastrum GeastrumGeastrumgwiazdosz bury (Geastrum elegans)gwiazdosz kwiatuszkowaty (Geastrum floriforme)
Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
grupa owocników; 21.09.2002, Kotlina Kłodzka, Krowiarki; copyright © by Marek Snowarski
Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
ujście zarodników, widok z góry
Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
widok z boku
Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
grupa owocników w różnym wieku
Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
grupa na poboczu drogi pod modrzewiami/sosnami

owocnik

Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
ujście zarodników, widok z boku|perystome, side view
W stanie zamkniętym kulistawy, 10-40 mm średnicy; beżowy, szarobrązowy do ciemnobrązowego. Otwarta osłona zewnętrzna (egzoperydium) popękana do połowy na kilka do kilkunastu ostrych, trójkątnych płatów, rozchylonych i odgiętych w dół, mogą też być jedynie rozchylone kielichowato; nie higroskopijne, po wysuszeniu silnie podwinięte pod spód owocnika; rozłożony owocnik średnicy 10-40 (60) mm; miąższ egzoperydium białoochrowy, z wiekiem beżowy do jasnoorzechowego; grzybnia pokrywająca zewnętrzna część egzoperydium bardzo silnie przerośnięta z cząstkami gleby.
Osłona wewnętrzna (endoperydium) jasne, tej samej barwy co egzoperydium lub szare, kulistawe do wydłużonego, 5-25 (35) mm średnicy, siedzące, bez trzonka (niewidoczny nawet po wysuszeniu) lub po wysuszeniu może być widoczny nieznaczny trzonek; bez kołnierza (apofizy). Ujście zarodników (perystom) płaskie lub nieznacznie wzniesione, włókniste, frędzlaste, bez okalającego talerzyka i nie otoczone wałeczkiem. Kolumella rzadko sięga do szczytu endoperydium. Gleba ciemna, orzechowoszarobrązowa.W stanie zamkniętym kulistawy, 10-40 mm średnicy; beżowy, szarobrązowy do ciemnobrązowego. Otwarta osłona zewnętrzna (egzoperydium) popękana do połowy na kilka do kilkunastu ostrych, trójkątnych płatów, rozchylonych i odgiętych w dół, mogą też być jedynie rozchylone kielichowato; nie higroskopijne, po wysuszeniu silnie podwinięte pod spód owocnika; rozłożony owocnik średnicy 10-40 (60) mm; miąższ egzoperydium białoochrowy, z wiekiem beżowy do jasnoorzechowego; grzybnia pokrywająca zewnętrzna część egzoperydium bardzo silnie przerośnięta z cząstkami gleby.
Osłona wewnętrzna (endoperydium) jasne, tej samej barwy co egzoperydium lub szare, kulistawe do wydłużonego, 5-25 (35) mm średnicy, siedzące, bez trzonka (niewidoczny nawet po wysuszeniu) lub po wysuszeniu może być widoczny nieznaczny trzonek; bez kołnierza (apofizy). Ujście zarodników (perystom) płaskie lub nieznacznie wzniesione, włókniste, frędzlaste, bez okalającego talerzyka i nie otoczone wałeczkiem. Kolumella rzadko sięga do szczytu endoperydium. Gleba ciemna, orzechowoszarobrązowa.

When closed subglobose, 10-40 mm in diameter; beige, grey-brown to dark brown. Open outermost layer (exoperidium) split half-way into a few to a dozen or so sharp, triangular lobes, half open and bent downwards, they may only be half open calicyform; not hygroscopic; open sporocarp 10-40 (60) mm in diameter; flesh of exoperidium white-ochre, in age beige to light-nutty; mycelium covering external part of exoperidium strongly attached to soil particles.
Innermost layer (endoperidium) light coloured, concolourous with exoperidium or grey, subspherical to elongate, 5-25 (35) mm in diameter, sitting, stalkless (invisible even when dried up), without collar (apophysis). Peristome flat or slightly raised, fibrillose, fringed, without surrounding disc-shaped halo and a woolen ring. Columella rarely reaches the top of endoperidium. Soil dark, nutty grey-brown.

space

zarodniki

Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany)
Zarodniki kulistawe, drobno brodawkowane, 3-4 (5) µm średnicy.Zarodniki kulistawe, drobno brodawkowane, 3-4 (5) µm średnicy.
Spores subglobose, minutely verrucose, 3-4 (5) µm in diameter.
Spores subglobose, minutely verrucose, 3-4 (5) µm in diameter.

występowanie

Jest w czekliście.[105]
Do 2014 roku podlegał ochronie gatunkowej (podlegały jej wszystkie gatunki w rodzaju). Od tego roku nie jest chroniony (ochronie podlegają najrzadsze, wyspecyfikowane, gatunki rodzaju).
Najpospolitszy gwiazdosz. Owocniki pojawiają się latem i jesienią, pojedynczo lub gromadnie w lasach różnego typu.Najpospolitszy gwiazdosz. Owocniki pojawiają się latem i jesienią, pojedynczo lub gromadnie w lasach różnego typu.
Very common. Summer-fall, solitary to gregarious, in different types of forests.
Very common. Summer-fall, solitary to gregarious, in different types of forests.
Statusy czerwonej listy. [125]: R–rzadki - potencjalnie zagrożony wymarciem
Może być mylony z gwiazdoszem rudawym (Geastrum rufescens), który ma większe owocniki (do 80 mm średnicy), po wysuszeniu dobrze jest widoczna krótka szyjka, i u którego warstwa mięsista przebarwia się czerwono; jego zarodniki są większe i mocniej brodawkowane.Może być mylony z gwiazdoszem rudawym (Geastrum rufescens), który ma większe owocniki (do 80 mm średnicy), po wysuszeniu dobrze jest widoczna krótka szyjka, i u którego warstwa mięsista przebarwia się czerwono; jego zarodniki są większe i mocniej brodawkowane.
Can be mistaken for gwiazdosz rudawy (Geastrum rufescens), which has larger sporocarps (up to 80 mm in diameter), when dried up with visible short neck, and its succulent layer discolours red; its spores are bigger and more distinctly verrucose.
Can be mistaken for gwiazdosz rudawy (Geastrum rufescens), which has larger sporocarps (up to 80 mm in diameter), when dried up with visible short neck, and its succulent layer discolours red; its spores are bigger and more distinctly verrucose.

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20010909.4.01 - Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany); Dolny Śląsk, lasy milickie
010909-4
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, lasy milickie/ #8
znalezisko 20020921.7.02 - Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany); Kotlina Kłodzka, Krowiarki
020921-7
leg. Marek Snowarski
/Kotlina Kłodzka, Krowiarki/ #10
znalezisko 20051006.5.05 - Geastrum fimbriatum (gwiazdosz frędzelkowany); Słowacja, Strazowskie Vierchy, Pruzina
051006-5
/Słowacja, Strazowskie Vierchy, Pruzina/ #4