Tx: 2119
grzyby.pl

Geastrum nanum Pers.

gwiazdosz karzełkowaty
Geastrum schmidelii Vittad. [gł. w czekl.]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty)
Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty)
Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty)
Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty)

cechy makroskopowe

Młode owocniki podziemne, kuliste, 4-25 mm średnicy.

space

Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulistawa, 3-15(20) mm średnicy, w stanie suchym z krótkim trzonkiem (1-2(3) mm długości), z wyraźną apofizą; tej samej barwy co wewnętrzna powierzchnia egzoperydium, matowe, gładkie.

space

Gleba swieża ciemno czekoladowobrązowa.

cechy mikroskopowe

Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty)
Zarodniki okrągłe, szorstkie, (4.7)5-7(7.5) µm [130], (4)4.2-4.8(5.5) µm, z 10-16 brodawkami na obwodzie, 0.3-0.5 µm wysokości [127].

space

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.17 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 2004 roku.
Szeroko rozpowszechniony. Owocniki pojawiają się na różnego rodzaju suchych, kserotermicznych stanowiskach - w trawach, zaroślach.
Czerwona Lista[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony
Podobny gwiazdosz angielski (Geastrum berkeleyi) ma oszronioną kryształkami powierzchnię endoperydium i ma większe owocniki.

space

Większe owocniki mają gwiazdosz długoszyjkowy (Geastrum pectinatum) i gwiazdosz prążkowany (Geastrum striatum), poza różnicami w budowie apofizy ich endoperydium jest na dość dlugim trzonku

wybrane okazy · selected collections

#12
06 06 24 - 4b
leg. M. Jeppson, Adamcik, det. M. Jeppson
/Svaty Jan Moravski, Słowacja/
#3
06 06 24 - 4a
leg. M. Jeppson, Adamcik, det. M. Jeppson
/Svaty Jan Moravski, Słowacja/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Domian & Kujawa (2022)[1422]Domian & Kujawa (2022) Obserwacje mykologiczne członków Sekcji Różnorodność i Ochrona Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Część I.[1422], Jaworska (2011)[1609]Jaworska (2011) Chronione grzyby z rodzaju Geastrum w Górach Świętokrzyskich.[1609], Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643], Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Kujawa (2020)[1756]Kujawa (2020) Gwiazdosz karzełkowaty Geastrum schmidelii Vittad.[1756], Kujawa & Gierczyk (2012)[1773]Kujawa & Gierczyk (2012) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010.[1773], Kujawa et al. (2012)[1784]Kujawa et al. (2012) Ocena obecnego stanu zagrożenia gatunków z rodzaju Geastrum w Polsce.[1784], Kujawa et al. (2015)[1780]Kujawa et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Przewodnik terenowy.[1780], Kujawa et al. (2015)[1778]Kujawa et al. (2015) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes – new data and the synthesis.[1778], Łuszczyński (2012)[1902]Łuszczyński (2012) Grzyby wielkoowocnikowe.[1902], Łuszczyński & Tomaszewska (2014)[1924]Łuszczyński & Tomaszewska (2014) Gasteroid fungi - the morphological characteristics of selected endangered and rare speciesnoted in Poland.[1924], Stasińska (2003)[2222]Stasińska (2003) Różnorodność grzybów (macromycetes) w warunkach naturalnej sukcesji muraw stepowych.[2222], Stasińska (2005)[2225]Stasińska (2005) Macromycetes of xerothermic swards of the western Pomerania (NW Poland).[2225], Stasińska (2008)[2230]Stasińska (2008) The state of knowledge of Macromycetes in xerothermic grasslands in Poland.[2230], Ślusarczyk (2009)[2388]Ślusarczyk (2009) Rzadkie i zagrożone gatunki grzybów wielkoowocnikowych znalezione na terenie obszaru chronionego „Owczary”.[2388], Tomaszewska et al. (2012)[2412]Tomaszewska et al. (2012) The contribution and importance of rare macrofungi in selected plots of endangered xerothermic grasslands in the Nida Basin.[2412], Tomaszewska et al. (2015)[2410]Tomaszewska et al. (2015) Selected rare and protected macrofungi (Agaricomycetes) a bioindicators of communities of xerothermic vegetation in the Nida Basin.[2410], Wojewoda (2000)[2498]Wojewoda (2000) New localities of rare and threatened species of Geastrum (Lycoperdales) in Poland.[2498]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 01.04.2024 14:05 1 znaleziska Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

DE78 296210 EC25 331852 EC46 375126 EC88 353718 ED27 179141 GC43 269110

ID 179 141 oznaczenie: Geastrum schmidelii; lokalizacja: Warszawa, Park Czesława Szczubełka, część wschodnia, pow. warszawski, woj. mazowieckie, ED27; data zbioru: 12 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: piaszczysta skarpa porośnięta regularnie koszoną trawą, na ziemi, kilkanaście owocników; leg. Andrzej Sas, det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 14/AS/12.11.10; uwagi: Zdjęcia znajdują się w wątku: [bf:370389] [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59; związane wątki bio-forum.pl: 370389 ;

ID 269 110 oznaczenie: Geastrum schmidelii; lokalizacja: Łosinka, pow. hajnowski, woj. podlaskie, GC43; data zbioru: 3 wrz 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: murawa mszysta, ziemia, 24 owocniki; leg. Mirosława Wantoch-Rekowska, det. A. Kujawa B. Gierczyk; eksykat: ZBŚRiL PAN, 2/MWR/19.11.2015; uwagi: fot.782492 [notatka: [bf:782488]] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 782488 ;

ID 296 210 oznaczenie: Geastrum schmidelii; lokalizacja: Budzów, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE78; data zbioru: 19 gru 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pastwisko, na ziemi, w grupie kilku sztuk; leg. det. Krzysztof Kołodziejczyk; eksykat: BGF0005145; uwagi: fot.813918; fot.822798; [bf:813915] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 813915 ;

ID 331 852 oznaczenie: Geastrum schmidelii; lokalizacja: ok.1km na N od Osówca Szlacheckiego,gm.Przasnysz, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC25; data zbioru: 22 paź 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: murawa napiaskowa w borze sosnowym, ziemia, Pojedynczy owocnik; leg. Romuald Tomaszewski, det. B.Gierczyk; eksykat: BGF0005206; uwagi: [bf:884501] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 884501 ;

ID 353 718 oznaczenie: Geastrum schmidelii; lokalizacja: Ślężany, łąka w kierunku Kuligowa, pow. wołomiński, woj. mazowieckie, EC88; data zbioru: 2 sty 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: łąka kserotermiczna na wydmach nadrzecznych, rozchodnik, mchy, rzadkie trawy, w grupie (20 owocników); leg. Grzegorz Wereszczyński, det. Anna Kujawa; uwagi: fot.1301800 fot.1301801 [notatka: nie] [fotografie: tak];

1301800
1301801

ID 375 126 oznaczenie: Geastrum schmidelii; lokalizacja: Jaciążek gm. Płoniawy Bramura, pow. Maków Mazowiecki, woj. mazowieckie [21.081118, 52.948152], EC46; data zbioru: 23 paź 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Murawa napiaskowa, na ziemi, pojedynczo, dwa owocniki; leg. Romuald Tomaszewski, det. A. Kujawa, R.Tomaszewski; eksykat: zostanie wysłany do kustosza bazy GRej; związane wątki bio-forum.pl: 1493565 ;

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji