Owocnik początkowo kulisty, często na pół podziemny. Dojrzewająca osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka na kilka gwiaździście rozłożonych płatów.

space

Na górze osłony wewnętrznej tworzy się otwór przez który są uwalniane zarodniki - perystom. Może on być mniej lub bardziej zaznaczony, niski i niewyróżniający się strukturą od reszty endoperydium lub wydatny, stożkowaty, frędzlasty, o powierzchnia karbowanej, lub grzebieniastej. Otoczenie ujścia zarodników może nie wyróżniać się lub być mniej lub bardziej wyróżnione, wtedy jest nazywane talerzykiem. Talerzyk może wyróżniać się jaśniejszą barwą, jego krawędź może być ostro zarysowana, czasem w wałeczkiem.

występowanie

Od 2004 do 2014 roku wszystkie gatunki gwiazdoszy podlegały ochronie, od tego roku tylko dziesięć rzeczywiście rzadko spotykanych.
Generalnie większość gatunków preferuje stanowiska ciepłe, na piaszczystym podłożu. Rzadziej w lasach, częściej poza nimi na stanowiskach kserotermicznych, w zaroślach. Także na terenach ruderalnych i innych poddanych presji człowieka. Wiele preferuje podłoża przepuszczalne, z udziałem wapnia.

space

Świeże owocniki pojawiają się latem i jesienią. Ponieważ są stosunkowo trwałe można je wypatrywać zimą i wiosną. Czasami potrafią dotrwają w dość dobrym stanie do kolejnego sezonu owocowania.

jak oznaczać

Geastrum berkeleyi (gwiazdosz angielski)
Przy oznaczaniu najlepiej dysponować przynajmniej kilkoma owocnikami z jednego stanowiska. Przy czym należy uwzględniać fakt, że w jednym miejscu może rosnąć nawet kilka gatunków gwiazdoszy, jako że wiele z nich ma podobne wymagania siedliskowe.

space

Podczas wysuszania ocenia się higroskopijność ramion - u kilku gatunków przy wysychaniu składają się aby przy nawilżaniu znowu się rozłożyć; pozostałe cechy sprawdza się na wyschniętych egzemplarzach,

space

Strukturę, trwałość, barwę wewnętrznej powierzchni ramion.

space

Powierzchnia endoperydium - u niektórych gatunków jest pokryta kryształkami lub granulkami.

Detale budowy ujścia zarodników (perystomu) i jego otoczenia. Czy perystom jest karbowany, czy jest obwiedziony wałeczkiem.

space

literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 01.04.2024 14:04 1 znaleziska Geastrum (gwiazdosz) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

bez ATPOL 289854 BA99 335905 CB15 173987 CB48 176792 176820 CD02 208943 DE35 351887

ID 173 987 oznaczenie: Geastrum sp.; lokalizacja: Lubiana, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB15; data zbioru: 12 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Pobocze krajowej 20 biegnącej przez las sosnowy z domieszką brzozy, w ziemi, jeden owocnik; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak w Stacji PAN; uwagi: fot.372259 [notatka: [bf:371599]] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 371599 ;

ID 176 792 oznaczenie: Geastrum sp.; lokalizacja: Ocypel-Bory tucholskie, pow. starogardzki, woj. pomorskie, CB48; data zbioru: 22 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: teren ośrodka Metrix,nad brzegiem jeziora sosna,dęby młode, w ziemi, kilkanaście owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy + u Marka Snowarskiego; uwagi: fot.379850 fot.379851 fot.379852 fot.379853 [notatka: nie] [fotografie: tak];

379850
379851
379852
379853

ID 176 820 oznaczenie: Geastrum sp.; lokalizacja: Ocypel-Bory tucholskie, pow. starogardzki, woj. pomorskie, CB48; data zbioru: 23 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: teren ośrodka Metrix,wjazd,sosna,dęby młode,krzewy, w ziemi, kilka owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: u Marka Snowarskiego; uwagi: fot.379979 fot.379980 [notatka: nie] [fotografie: tak];

379979
379980

ID 208 943 oznaczenie: Geastrum sp.; lokalizacja: Rajmundowo, gmina Nekla, 2 km na N od Nekli, pow. wrzesiński, woj. wielkopolskie [N 52°22'58,82" E 17°24'50,08"], CD02; data zbioru: 13 paź 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zarośla śnieguliczki na przydrożu, na ziemi, kilka owocników; leg. det. Barbara Kudławiec; eksykat: tak, zostanie przekazany kustoszowi GREJ; uwagi: nadleśnictwo Czerniejewo, leśnictwo Dzikowy Bór; siedlisko; fot.536686; zdjęcia owocników w wątku:; [bf:522289] [notatka: nie (tylko mapka)] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 522289 ;

ID 335 905 oznaczenie: Geastrum sp.; lokalizacja: Kępice, teren Nadleśnictwa Warcino, pow. słupski, woj. pomorskie, BA99; data zbioru: 18 wrz 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zieleniec, ozdobne iglaki, ziemia, kilkadziesiąt owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, BG; uwagi: fot.1170590 fot.1170591 [notatka: nie] [fotografie: tak];

1170590
1170591

ID 351 887 oznaczenie: Geastrum sp; lokalizacja: 1 km NE od wsi Borowa; gm. Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE35; data zbioru: 22 sie 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: brzeg lasu liściastego; trzmielina, jesion, możliwe inne młode drzewka i krzewy, na ziemi/ściółce, grupa 7 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: GPS: 51st 11' 41,5" N 19st 23' 25" E; [bf:1253499] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1253499 ;

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji