Tx: 1289
grzyby.pl

Galerina autumnalis (Peck) A.H. Sm. et Singer

hełmówka jesienna
Gymnopilus autumnalis (Peck) Murrill · Pholiota autumnalis Peck
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
• BGIF podaje ją jako synonim hełmówki jadowitej (Galerina marginata); w czekliście[105] i Mycobank to osobny gatunek. [MS (2022-11-29)]
Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)

cechy makroskopowe

Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
wysyp zarodników
Kapelusz 25-50 mm średnicy, kloszowaty, z wiekiem coraz bardziej wypłaszczony, wierzchołek szeroki, tępy; higrofaniczny, wilgotny żółtobrązowy, ochrowobrązowy, pomarańczowobrązowy; powierzchnia gdy wilgotna to lepka i śliska w dotyku; suchy beżowoochrowy; brzeg nie prążkowany, równy i ostry.

space

Trzon u góry brązowawy, ku podstawie ciemniejący do czarnobrązowego; powierzchnia pokryta białymi włókienkami, resztkami osłony; 40-60 mm długości i 3-4 mm szerokości; pierścień włókienkowato-błoniasty, stosunkowo trwały.

space

Barwa wysypu zarodników rdzawobrązowa.

cechy mikroskopowe

Galerina autumnalis (hełmówka jesienna)
pileipelis
Skórka kapelusza z wyraźną warstwą śluzowaciejących strzępek (ixocutis).
Zarodniki drobno brodawkowane, łysinka (suprahilar plage) wyraźna, 9-10.5 × 5-5.5 µm [102], 7.5-10.6 × 4.6-6 µm Q= 1.5-1.8 , 8-10 × 5.5-6.5 µm [106].

space

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Częsta. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo, częściej prawie w wiązkach lub w grupach, na rozkładającym się drewnie drzew liściastych i iglastych, także na trocinach, zżynkach i pniakach oraz na zagrzebanym drewnie.
Common. Summer-fall, solitary, gregarious or almost clustered, on dead wood of hardwoods and conifers, on sawdust, wood chips, stumps or buried wood.

jadalne czy trujące? 🔴

Śmiertelnie trująca o toksynach analogicznych do muchomora zielonawego (Amanita phalloides).
Deadly poisonous. Of toxicity the same as muchomor zielonawy (Amanita phalloides).
Podobna do hełmówki jadowitej (Galerina marginata) od której wyróżnia się dobrze rozwiniętą żelatynowatą warstwą skórki kapelusza (w dotyku tłusta do lepkiej), nieco masywniejszymi owocnikami z mocniejszym i trwalszym pierścieniem; zarodniki ma mniej szorstko urzeźbione; ma też rosnąć na drewnie liściastym w odróżnieniu od hełmówki jadowitej (Galerina marginata) która rośnie na drewnie iglastym.

space

Similar to hełmówka jadowita (Galerina marginata) from which differs with well developed gelatinous layer in pileipelis (in touch butyraceous or viscid), slightly more robust habit, and more persistant stronger ring; its spores are smoother ornamented; it is believed that it grows usually on wood of hardwood (hełmówka jadowita (Galerina marginata) on conifers wood). For further remarks see hełmówka jadowita (Galerina marginata) page - also about simillar but edible łuszczak zmienny (Kuehneromyces mutabilis).

wybrane okazy · selected collections

#33
00 11 17 - 3
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, dolina Odry/
#13
04 11 14 - 5
/dolina Odry-Oławy/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 28.02.2024 21:34 1 znaleziska Galerina autumnalis (hełmówka jesienna) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB93 373621 AB94 374333 374432 375037 DE56 208280

ID 208 280 oznaczenie: Galerina autumnalis; lokalizacja: dawna osada Brylisko, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 1' 11" N i 19st 27' 31,12" E], DE56; data zbioru: 17 paź 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: liściaste zadrzewienia nad rzeczką, na murszejącym kikucie złamanej wierzby, grupa kilkudziesięciu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie. Eksykat pobrany 11.11.2012; uwagi: fot.532119 fot.532120 fot.532121 fot.532122 fot.532123; Stanowisko obserwowane od kilku lat. [notatka: nie] [fotografie: tak];

532119
532120
532121
532122
532123

ID 373 621 oznaczenie: Galerina autumnalis; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Bukowe Zdroje), 1,3 km SW od wiaduktu A6 i S3 nad ul. Mączną w Szczecinie, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB93; data zbioru: 25 paź 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na kłodzie Fagus sylvatica, kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1494900 fot.1494901; zarodniki: 8,2-10,4 x 5,3-6,2 µm średnio 9,1 x 5,7 µm!, Q: 1,5-1,8 średnio 1,6!: fot.1494902; podstawki w większości 4-zarodnikowe: fot.1494903; cheilocystydy: fot.1494904; fot.1494905; kaulocystydy: fot.1494906 [notatka: tak] [fotografie: tak];

1494900
1494901
1494902
1494903
1494904
1494905
1494906

ID 374 333 oznaczenie: Galerina autumnalis; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Trawiasta Buczyna), 1 km na E od Glinnej, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 4 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na kłodzie Fagus sylvatica, kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1500805 fot.1500806 fot.1500807; zarodniki: 7,4-8,8 x 5,3-6,1 µm średnio 8,0 x 5,6 µm!, Q: 1,3-1,6 średnio 1,4!: fot.1500808; podstawki: fot.1500809; cheilocystydy: fot.1500810; pleurocystydy: fot.1500811; kaulocystydy: fot.1500812 [notatka: tak] [fotografie: tak];

1500805
1500806
1500807
1500808
1500809
1500810
1500811
1500812

ID 374 432 oznaczenie: Galerina autumnalis; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Źródliskowa Buczyna), 2,5 km NW od Glinnej, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 8 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na kłodzie Fagus sylvatica, kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1501529 fot.1501530 fot.1501531; zarodniki: 7,9-9,3 x 5,2-6,0 µm średnio 8,6 x 5,6 µm!, Q: 1,5-1,6 średnio 1,5!: fot.1501532; podstawki 4-zarodnikowe: fot.1501533; cheilocystydy: fot.1501534; fot.1501535; pleurocystydy: fot.1501536; fot.1501537; kaulocystydy: fot.1501538; fot.1501539 [notatka: tak] [fotografie: tak];

1501529
1501530
1501531
1501532
1501533
1501534
1501535
1501536
1501537
1501538
1501539

ID 375 037 oznaczenie: Galerina autumnalis; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Osetno), 1,9 km W od Kołbacza, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie [N 53.3048, E 14.7817], AB94; data zbioru: 20 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na kłodzie Fagus sylvatica, kilka owocników; leg. det. Grażyna Domian; eksykat: BG; uwagi: zarodniki: 7,6-9,3(-9,9) x 4,9-6,2 (średnio 8,4 x 5,5 µm), Q: 1,4-1,7 (średnio 1,5);

Galerina autumnalis_2023-11-20 (1).JPG
Galerina autumnalis_2023-11-20 (2).JPG
Galerina autumnalis_2023-11-20 (3).JPG
kaulocystydy (1)
kaulocystydy (2)
podstawki
zar
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji