Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa)
Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa)
Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa)
Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa)
Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa)
Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa)

cechy makroskopowe

Kapelusz higrofaniczny, młody ciemny, oliwkowobrązowy, z wiekiem i wysychając oliwkowożółty, żółty, żółtobrązowy, na brzegu niemal biały, w centrum ciemniejszy do niemal czarnego, suchy w centrum zółtawozielony; 30-120 mm średnicy, początkowo szeroko stożkowaty, półkulisty, z wiekiem wypukły do płaskiego; powierzchnia gładka, matowa, początkowo w centrum z nielicznymi, drobnymi, żółtawymi, przylegającymi lub uniesionymi łuseczkami, szybko naga; brzeg początkowo prześwitująco prążkowany.

space

Trzon długi, 50-200 × 5-15 mm, równogruby lub zwężający się ku podstawie, podstawa wrzecionowato zaostrzona; w górze białawy, ku podstawie ciemniejszy czerwonobrązowy, u podstawy często z żółtym nalotem; Pierścień błoniasty, trwały, wyraźny, na spodniej stronie pierścienia czasem obecne żółte kłaczki; powierzchnia trzonu gładka lub nielicznymi białymi lub żółtawymi kłaczkami. Ryzomorfy u podstawy trzonu nie są spotykane.

space

Barwa wysypu zarodników biaława do jasnokremowej.

cechy mikroskopowe

Zarodniki szerokoelipsoidalne, gładkie, hialinowe z kroplami, 7-9 × 5.5-6.5 µm, Qav = 1.3 - 1.6. Spośród innych gatunków opieńka (Armillaria) wyróźnia się też brakiem sprzążek we wszystkich tkankach owocnika.

jadalne czy trujące? 🟢 🛒

dopuszczony do obrotu 🛒
Jadalna podobnie jak i pozostałe opieńki. Zobacz uwagi na stronie rodzaju opieńka (Armillaria).

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Stosunkowo rzadka opieńka, występuje jedynie w ciepłych lokalizacjach. Owocniki tworzą się od lata do późnej jesieni, w dużych wiązkach liczących do kilkudziesięciu owocników, na drewnie i żywych drzewach, na pniach i pniakach dębu, grabu, buka i drzew owocowych (jabłoni, moreli, orzecha), rzadziej innych drzew liściastych. [105] podaje jabłoń, osikę i winorośl.

uwagi

Armillaria ostoyae (opieńka ciemna)
Armillaria ostoyae (opieńka ciemna) · powierzchnia kapeluszy, łuseczki
Armillaria lutea (opieńka żółtawa)
Armillaria lutea (opieńka żółtawa) · pokrój
Dawniej wszystkie gatunki opieniek były ujmowane w ramach jednego gatunku - opieńka miodowa (s.l.) (Armillaria mellea sensu lato).

space

Opieńka miodowa właściwa (Armillaria mellea) należy do rzadkich w Polsce ale i najłatwiejszych do oznaczalnych po cechach makroskopowych. Charakterystyczne dla niej jest tworzenie dużych wiązek (do kilkudziesięciu owocników), masywnych owocników z długim (zwykle 3-4 × średnicy kapelusza) zwężającym się korzeniasto trzonem. Kapelusz jest niemal nagi, pozbawiony łuseczek. Trzon ma najsilniejszy wśród opieniek, trwały, błoniasty pierścień; powierzchnia trzonu niemal naga.

wybrane okazy · selected collections

#17
kk.051030-1
leg. Krzysztof Kujawa
/park pałacowy, Turew k. Kościana/
#2
ak.041020-1
leg. Anna Kujawa
/Turew k. Rąbinia/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Gierczyk & Kujawa (2020)[1487]Gierczyk & Kujawa (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland).[1487], Kudławiec (2016)[1740]Kudławiec (2016) Grzyby wielkoowocnikowe Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Środkowopomorskie – Nadleśnictwo Polanów.[1740], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa & Gierczyk (2016)[1776]Kujawa & Gierczyk (2016) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013.[1776], Łakomy (2006)[1851]Łakomy (2006) New location of Armillaria mellea in Polish forest.[1851], Salamaga & Slusarczyk (2014)[2188]Salamaga & Slusarczyk (2014) Diversity of macromycetes in the Białaczów nature reserve (Central Poland).[2188], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393], Wilga (2005e)[2451]Wilga (2005e) Szlak Królewski w Lasach Oliwskich. Przewodnik turystyczny. Politechnika Gdańska: 7-68[2451] (as: Armillariella mellea), Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Żółciak (2000)[2573]Żółciak (2000) Species of Armillaria in the Wielkopolsko-Pomorski Forest Region (NW Poland.[2573], Żółciak (2003)[2574]Żółciak (2003) Rozmieszczenie grzybow z rodzaju Armillaria w Polsce oraz ich rosliny zywicielskie.[2574]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 01.04.2024 13:58 1 znaleziska Armillaria mellea (opieńka miodowa właściwa) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB38 337035 350339 CA89 270772 DC08 338793 350475 DE47 227364 DE95 269977 FE48 82235

ID 82 235 oznaczenie: Armillaria mellea; lokalizacja: las obok wsi Chmiel, 36 km od Lublina, FE48; data zbioru: 21 paź 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las liściasty, grab, dąb, osika, brzoza i in., silnie (nie do rozpoznania) zmurszały pniak, w dużej grupie, w odl. ok. 1 m druga mała grupka; leg. det. Elmira Brzozowska; rev. Anna Kujawa 21 paź 2007; eksykat: wysłany do Anny Kujawy; uwagi: Pierwszy raz spotkane przeze mnie w tym lesie, Dla porównania rosnące w bezpośrednim sąsiedztwie Arrmillaria ostoyae; fot.131874 fot.131875 fot.131876 fot.131877 fot.131878 fot.131879 fot.131880 [fotografie: tak];

131874
131875
131876
131877
131878
131879
131880

ID 227 364 oznaczenie: Armillaria mellea; lokalizacja: 1,5 km NE od wsi Wąglin, gm.Gomunice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 9' 2,7" N i 19st 35' 16,65" E], DE47; data zbioru: 11 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las liściasty -gł.graby, również osiki, brzozy., na pniaku, wiązka kilkudziesięciu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: ZBŚRiL PAN, 10/JN/25.11.13; uwagi: fot.618405 fot.618406 fot.618407 fot.618408 fot.618409 fot.618410 fot.618411 fot.618412 [notatka: nie] [fotografie: tak];

618405
618406
618407
618408
618409
618410
618411
618412

ID 269 977 oznaczenie: Armillaria mellea; lokalizacja: Złoty Potok, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE95; data zbioru: 17 paź 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy z domieszkami, na ziemi, w kępce; leg. det. Krzysztof Kołodziejczyk; eksykat: BGF0000597; uwagi: fot.795273 fot.795274 fot.795275 fot.795276 [notatka: nie] [fotografie: tak];

795273
795274
795275
795276

ID 270 772 oznaczenie: Armillaria mellea; lokalizacja: TPK Gdańsk Oliwa Droga Klesza, pow. gdański, woj. pomorskie, CA89; data zbioru: 22 paź 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: buk, dąb, sosna, drewno, masowo w kępkach; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski, det. A. Kujawa; eksykat: tak, zostanie wysłany do Kustosza Bazy AK; uwagi: fot.797357 [notatka: nie] [fotografie: tak];

797357

ID 337 035 oznaczenie: Armillaria mellea s. str.; lokalizacja: prop. rez. Płoty w gm. Płoty, 1 km na W od miejscowości Kocierz, pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie, AB38; data zbioru: 8 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: buczyna, na ziemi, w wiązkach po kilka owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: gatunek omówiony w wątku [bf:1176342] [notatka: tak] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1176342 ;

ID 338 793 oznaczenie: Armillaria mellea; lokalizacja: las na lewym brzegu rzeki Wel, ok. 1,5km na pn od Lidzbarka, gm. Lidzbark, pow. Działdowo, woj. warmińsko-mazurskie, DC08; data zbioru: 20 wrz 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las na stromym nadrzecznym zboczu: najniżej olchy i graby, wyżej graby,dęby, sosny, lipy, brzozy, na leżącym w poprzek rzeki pniu grabu oraz na położonym wyżej pniu dębu, masowo w wiązkach (setki sztuk) na grabie, pojedyncza kępka z kilkoma owocnikami na dębie; leg. det. Michał Plakwicz; eksykat: TAK, prześlę do Pani A. Kujawy; uwagi: brak ryzomorf; kolory kapelusza i cechy trzonów "typowe", ale łuseczki na kapeluszach trochę silniejsze niż u "klasycznej" A. mellea, zanikają jedynie u niektórych egzemplarzy fot.1187265 fot.1187266 fot.1187267 fot.1187268 fot.1187269 [notatka: nie] [fotografie: tak];

1187265
1187266
1187267
1187268
1187269

ID 350 339 oznaczenie: Armillaria mellea s. str.; lokalizacja: Równina Gryficka (prop. rez. Storczykowa Dąbrowa koło Wyszoboru), 1,3 km na NW od Bądkowa, pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie, AB38; data zbioru: 27 wrz 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: buczyna, na ziemi i na resztkach pniaka (Bk?), w wiązkach - kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1269674 fot.1269675 fot.1269676 fot.1269677 fot.1269678 [notatka: tak] [fotografie: tak];

1269674
1269675
1269676
1269677
1269678

ID 350 475 oznaczenie: Armillaria mellea; • potwierdzenie ID338 793; lokalizacja: las na lewym brzegu rzeki Wel, ok. 1,5km na pn od Lidzbarka, pow. Działdowo, woj. warmińsko-mazurskie, DC08; data zbioru: 18 wrz 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las na stromym nadrzecznym zboczu: najniżej olchy, wyżej graby,dęby, sosny, lipy, brzozy, głównie na grabach i dębach, masowo; leg. det. Michał Plakwicz; eksykat: przy zgłoszeniu pierwotnym; uwagi: fot.1270599 fot.1270600 fot.1270601 fot.1270602 [notatka: nie] [fotografie: tak];

1270599
1270600
1270601
1270602
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji